افرادی که نوجوان دارند به خوبی با این سؤال تکراری آشنا هستند، فرزند نوجوانم واقعاٌ چه میخواهد؟ چرا هر کاری میکنم نمیتوانم با او صمیمی شوم؟ چرا نوجوانم همیشه گلایه و غر دارد؟ و صدها سؤال مشابه دیگر. گاهی بزرگ کردن یک نوجوان به قدری سخت میشود که والدین را مستأصل میکند؟ اما آیا واقعاً قضیه پیچیده و دشوار است؟ باید بگوییم اگر فقط برخی نکات کلیدی در نظر گرفته شود و والدین اصرار نداشته باشند که نوجوانشان مثل آنها رفتار کند، صحبت کند و حتی فکر کند بخش اعظم مشکل حل خواهد شد. پذیرش اینکه از دو نسل متفاوت هستند به خودی خود بسیار مفید خواهد بود و این پذیرش اگر فقط در کلام و در اتاق مشاوره باشد قطعاً راهگشا نخواهد بود. ماروم مثل همیشه در طی کردن این مسیر کنار شماست.
دانستن چند نکته کلیدی پیش از مطالعهی این مقاله ضروری است:
- نوجوانان به آنچه همیشه از والدین خود دریافت میکردند همچنان نیاز دارند. آنها عشق، حمایت، تشویق، پرورش، پذیرش و توجه والدین را میخواهند.
- نوجوانان اغلب برای فعال ماندن نیاز به حمایت دارند تا فعال بودن بخشی از سبک زندگی بزرگسالی آنها شود.
- توجه مفید به نوجوان به والدین کمک میکند تا روابط نزدیک با آنها ایجاد کنند و با این کار اعتمادبهنفس، انعطافپذیری و عزتنفس آنها تقویت میشود.
فهرست مطالب
نوجوانان به چه چیزهایی نیاز دارند؟
- بچههای کوچکتر نیاز دارند که والدینشان پیشتاز باشند در حالی که نوجوانان نیاز دارند که والدین در کنار آنها باشند. که متأسفانه در روشهای سختگیرانه و دیکتاتوری نه پیشتاز و نه همراه نوجوان بلکه درست مقابلش قرار میگیرند احترام به انتخابهای آنها و گذراندن وقت با نوجوان بسیار حائز اهمیت است.
- نوجوانان نیاز دارند تا دیگر مانند کودک با آنها برخورد نشود. تکرار دائم اینکه تو نمیفهمی، تو تجربه نداری، اگر دست خودت باشد بدبخت میشوی و جملاتی از این دست هر روز نوجوان را خشمگینتر و از والدین دورتر میکند. قبول آنها به عنوان فردی که دیگر کودک نیست و نظرات و علایق خاص خودش را دارد بسیار مهم است.
- نوجوان نیاز به استقلال و فضای شخصی برای خود دارد چارچوبهای خانواده باید واقعبینانه و قابل قبول باشد و در کنار آن شرایطی محیا شود تا نوجوان احساس کند کم کم دارد مستقل میشود.
- همه ما نیاز داریم که احساس امنیت و محافظت کنیم، این موضوع در مورد نوجوانان هم صدق میکند اما نوجوانان ممکن است از تلاشهای شما برای ایمن نگهداشتن آنها سرپیچی کنند، تا دیروقت بیرون بمانند، رفتاری انجام دهند که ممکن است احساس کنید خطرناک است. آنها ممکن است در همه چیز ساز مخالف بزنند. با این حال، این واقعیت که آنها مخالف هستند، به این معنی نیست که آنها نمیخواهند شما به مراقبت ادامه دهید، اما باید موارد با نوجوان به دور از نصیحت در میان گذاشته شود. وقتی در مورد نگرانی خود و آنچه که دوست دارید اتفاق بیفتد روشن باشید، اما آماده باشید که دیدگاه آنها را هم بشنوید، میتوانید به جایی برسید.
- نوجوانان میخواهند مورد توجه شما قرار بگیرند. اغلب اوقات، از آنجایی که نوجوانان بدخلقی دارند و خود را کنار میکشند، ما با نادیده گرفتن آنها پاسخ میدهیم. بنابراین ما نوجوانان را نادیده میگیریم و متقاعد میشوند که ما اهمیتی نمیدهیم. نوجوانان هنوز هم دوست دارند با والدین خود وقت بگذرانند. درست است که دوست دارند در تمام ساعات شبانه روز با تلفن همراه خود یا با دوستان همسنشان چه بیرون از خانه و چه در خانه یکدیگر، باشند اما آنها همچنان برای گذراندن وقت با خانواده ارزش قائل هستند. غذا خوردن خانوادگی از سنتهای قدیمی در همه کشورها بوده که چندی است کمرنگ شده یکی از دلایل ممکن است سرعت زندگی باشد. شما و فرزندانتان ممکن است مشغلههای زیادی داشته باشید که واقعاً سخت باشد هر شب ساعتی را بتوانید همه با هم باشید. اگر زمان کمی دارید غذاهای سادهتر را انتخاب کنید اما فرصت با هم بودن را از دست ندهید. یکی از فواید وعدههای غذایی خانوادگی این است که به همه افراد دور میز اجازه میدهد تا احساس ارزشمندی و قدردانی کنند. روابط با والدین و خانواده به نوجوان حمایت عاطفی، امنیت و ایمنی میدهد و حمایت شما به نوجوان کمک میکند تا فراز و نشیبهای دوران نوجوانی را راحتتر طی کند.
- نوجوانان هم به تحریک و فعالیت نیاز دارند و هم به استراحت و آرامش. گاهی انتظارات از آنها خیلی بالاست. به نظر میرسد که نوجوانان امروزی در محاصره بیش از حد کارها و دریافت اطلاعات هستند. نوجوانان اغلب برای فعال ماندن نیاز به حمایت دارند تا بخشی از سبک زندگی بزرگسالی آنها شود. اگر بعد از مدرسه در فعالیتهای ورزشی شرکت نمیکنند، سعی کنید ورزش را کاری خانوادگی و جذاب کنید. این کار دو سود دارد در حین دویدن یا دوچرخه سواری یا شنا یا رفتن به باشگاه، وقت خود را نیز با نوجوان به اشتراک میگذارید.
- نوجوانان نیاز دارند که انتخابها و مسئولیتهای متناسب با سنشان را به آنها بدهیم. نوجوانها گاهی اصرار میکنند که کاملاً قادر به اداره زندگیشان و تصمیمگیری برای خودشان هستند. برخی از والدین ممکن است وسوسه شوند که دستهای خود را بالا بیاورند و زندگی آرامی را انتخاب کنند و به نوجوانان اجازه دهند تا دیروقت بیرون بمانند یا همهی کارهایی را که میخواهند انجام دهند. سایر والدین ممکن است سختگیرانه برخورد کنند و مسئولیت همه چیز را بر عهده بگیرند مثل کنترل آنچه در مدرسه میخوانند، کسی را که میبینند، حتی نوع برخورد و صحبتشان با دیگران را و هر دو این روشها نتایج مطلوبی نخواهند داشت. آنچه ممکن است مؤثرتر باشد، فرآیندی تدریجی است که در آن نوجوانان یاد میگیرند تصمیمگیری کنند و به تدریج کنترل را به دست گیرند. این مؤثرترین گزینه است زیرا بخشی از نوجوان بودن این است که بخواهند نقش را به عهده بگیرند. باید با آنها کار کنید که چه مسئولیتی را میتوانند و باید به عهده بگیرند و مسئولیتها را به مرور افزایش دهید. وقتی مسئولیتی را به آنها منتقل میکنید تمایل دارند تا مسئولیت را بر عهده بگیرند و این امر در تقویت تابآوری در آنها نقش مثبتی دارد.
برای رفع نیازهای نوجوانان به عنوان والدین چه کار میتوانیم انجام دهیم؟
1) یکی از راههایی که ما نیازهای نوجوان خود را به عنوان والدین برآورده میکنیم، توجه به آنهاست. این به همان اندازه که در مورد کودکان صادق است در مورد نوجوانان نیز صادق است. توجه مفید به نوجوان به ما کمک میکند تا روابط نزدیک و صمیمی با آنها ایجاد کنیم و اعتماد به نفس، انعطاف پذیری و عزت نفس آنها را افزایش دهیم. این راهی است برای نشان دادن اینکه ما اهمیت میدهیم و آنها مهم هستند.
اما منظور از توجه مفید چیست؟ توجه مفید یعنی:
- لذت بردن و علاقهمند شدن به اینکه فرزند شما چه کسی است و چه میکند.
- پاسخگو بودن و گوش دادن به آنها زمانی که میخواهند صحبت کنند، حتی زمانی که ممکن است ناراحت کننده باشد.
- هدایت شدن توسط نوجوان به جای اینکه همیشه مسئولیت را بر عهده بگیریم و اراده خود را به آنها تحمیل کنیم (اگرچه گاهی اوقات این امر یعنی به عهده گرفتن مسائل توسط والدین ضروری است، به عنوان مثال در شرایطی که مربوط به ایمنی است)
یک عنصر کلیدی در برخورد با نوجوانان، لذت بردن از بودن با آنهاست، بنابراین، به آنچه دوست دارند نگاه کنید. از آنها سوال و بازجویی نکنید، بلکه در مورد علایق آنها سؤالات باز بپرسید و آنها را بدون قضاوت بپذیرید.
2) قدردانی و احترام به تصمیمات آنها بسیار اهمیت دارد. نوجوانی زمان انتخاب است. این زمانی است که آنها باید تصمیم بگیرند که در چه رشتهای تحصیل کنند، حداقل برای زندگی اولیه خود چه مسیری را طی خواهند کرد. اما آنها همچنین تصمیمات بسیار دیگری برای گرفتن دارند. والدین و نوجوانان میتوانند بر سر بسیاری از گزینههایی که نوجوان تصمیم میگیرد، با هم بحث کنند. والدین ممکن است بگویند این بحثها به این دلیل است که فرزندشان بیتجربه است و تصمیمگیریهای موقتی و پیش پا افتاده دارد به طور مثال دانشگاهی را به این دلیل انتخاب میکند که دوستان صمیمیاش به آنجا میروند. تصدیق و احترام به انتخابهای آنها به این معنا نیست که باید عقب بنشینید و آنها را راهنمایی نکنید بلکه به این معنی است که ببینید چرا آنها این موضوع را مهم میدانند. به طریقی که شایسته یک مخاطب است، شروع کنید، احتمال اینکه به یک نتیجه رضایت بخش و ایمن برسید، بیشتر است.
والدین چگونه میتوانند با نوجوانان خود رابطهای مثبت داشته باشند؟
نوجوانی میتواند دوران سختی باشد فرزند شما تغییرات سریع جسمی و همچنین فراز و نشیبهای عاطفی را تجربه میکند. نوجوانی همچنین میتواند زمانی باشد که تأثیرات همسالان باعث ایجاد استرس میشود. در این مدت خانواده یک پایگاه عاطفی امن است که در آن فرزند شما احساس دوست داشتنی بودن و پذیرش میکند، خانواده شما میتواند عزت نفس بالا، اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، خوش بینی و هویت فرزندتان را ایجاد کند و از او حمایت کند.
هنگامی که خانواده قوانین، مرزها و معیارهای رفتاری قابل قبول و منطقی داشته باشد، به نوجوان خود احساس ثبات، قابلیت پیش بینی، امنیت و تعلق میدهد. وقتی فرزندتان در تنظیم قوانین خانواده نقش دارد، به احتمال زیاد آنها را منصفانه میبیند و به آنها پایبند است. همچنین قوانین مذاکره با فرزندتان میتواند به شما در کاهش و مدیریت تعارض با فرزندتان کمک کند.
باور کنید یا نه، تجربیات و دانش شما در زندگی میتواند واقعا برای فرزندتان مفید باشد هرچند که ممکن است نخواهند شما آن را بدانید! روابط حمایتی و نزدیک خانوادگی از فرزند شما در برابر رفتارهای پرخطر مانند مصرف الکل و سایر مواد مخدر و مشکلاتی مانند افسردگی محافظت میکند. حمایت و علاقه شما به کاری که فرزندتان در مدرسه انجام میدهد میتواند تمایل او را برای پیشرفت تحصیلی نیز افزایش دهد.
کارهای معمولی و روزمره میتواند روابط با نوجوانان را در جهت مثبت تقویت کند. این نکات ممکن است به شما و خانوادهتان کمک کند.
1) عشق و قدردانی
به نوجوان خود نشان دهید که چقدر دوستش دارید و از او قدردانی کنید. این میتواند به سادگی گفتن «دوستت دارم» هر شب زمانی که به رختخواب میرود، باشد.
2) وعدههای غذایی خانوادگی
همانطور که پیشتر هم اشاره شد، وعدههای غذایی منظم خانوادگی فرصتی عالی برای همه است تا در مورد روز خود یا چیزهای جالبی که در راه است گپ بزنند، البته با خاموش بودن تلفنهای همراه و تلویزیون، با این تغییرات وعدههای غذایی لذتبخشتر است.
3) گردشهای خانوادگی
سعی کنید زمانی را برای گردشهای خانوادگی سرگرم کننده اختصاص دهید و نظر همه را جویا شوید و از انتخابهای همه استقبال و به ترتیب اجرا کنید.
4) حضور یک به یک با فرزند
حضور یک به یک با نوجوان به شما این فرصت را میدهد که از همراهی یکدیگر لذت ببرید. همچنین میتواند فرصتی برای به اشتراک گذاشتن افکار و احساسات باشد. این ممکن است به سادگی پیاده روی با هم، تماشای فیلم یا ممکن است یک سرگرمی معمولی مانند آشپزی یا یوگا باشد.
5) موفقیت های نوجوانان را جشن بگیرید
بزرگداشت دستاوردهای نوجوانتان و همچنین حمایت از سرگرمیهای او این پیام را میفرستد که علایق فرزندتان برای شما مهم است. شما مجبور نیستید در این مورد زیاد زمان بگذارید گاهی اوقات فقط لازم است برای تماشای ورزش مورد علاقه یا موسیقی مورد علاقه او حاضر شوید و گوش جان بسپارید علایق فرزند شما بخشی از خود اوست پس با همه وجود تماشا کنید و گوش دهید.
6) سنتهای خانوادگی
سنتها، روالها و مناسک خانوادگی میتواند به شما و نوجوان کمک کند تا تاریخهای منظم و زمانهای خاص را کنار هم بگذرانید. برای مثال، ممکن است یک فیلم با هم ببینید یا یک غذای مورد علاقه در یک شب خاص مثل شب یلدا، زمان تحویل سال و …بپزید.
7) مسئولیتهای خانگی
مسئولیتهای خانگی توافق شده به نوجوانان این حس را میدهد که نقش مهمی در زندگی خانوادگی دارند. اینها میتواند مواردی مانند کارهای خانه، خرید یا کمک به اعضای بزرگتر یا جوانتر خانواده باشد.
حرف آخر
فراموش نکنید که شما منبع مراقبت، حمایت عاطفی، امنیت و ایمنی برای فرزندتان و همچنین کمک عملی و مالی هستید. نوجوانتان همچنان شما را مثل گذشته دوست دارد و میخواهد که در زندگی او مشارکت داشته باشید، حتی اگر نگرش یا رفتار او گاهی اوقات پیام دیگری را ارسال کند. گاهی نوجوانان با والدین خود به گونهای صحبت میکنند که آنها بسیار ناراحت میشوند و در جلسات مشاوره اغلب از بی احترامی و ارزش قائل نبودن فرزندشان برای خودشان صحبت میکنند، آگاهی به شما کمک میکند تا به عنوان والدین نوجوان صحبتهایش را شخصی نکنید و به درک احساس او برسید. اکثر جوانان و خانوادههایشان در این سالها فراز و نشیبهایی را تجربه میکنند، اما معمولاً در اواخر نوجوانی اوضاع بهبود مییابد و روابط خانوادگی معمولاً قوی باقی میماند. ماروم شما را در گذر از این مسیر یاری خواهد کرد.
معرفی نویسنده: پریسا ایازی
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینههای درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.
No comment