افرادی که نوجوان دارند به خوبی با این سؤال تکراری آشنا هستند، فرزند نوجوانم واقعاٌ چه میخواهد؟ چرا هر کاری میکنم نمیتوانم با او صمیمی شوم؟ چرا نوجوانم همیشه گلایه و غر دارد؟ و صدها سؤال مشابه دیگر. گاهی بزرگ کردن یک نوجوان به قدری سخت میشود که والدین را مستأصل میکند؟ اما آیا واقعاً قضیه پیچیده و دشوار است؟ باید بگوییم اگر فقط برخی نکات کلیدی در نظر گرفته شود و والدین اصرار نداشته باشند که نوجوانشان مثل آنها رفتار کند، صحبت کند و حتی فکر کند بخش اعظم مشکل حل خواهد شد. پذیرش اینکه از دو نسل متفاوت هستند به خودی خود بسیار مفید خواهد بود و این پذیرش اگر فقط در کلام و در اتاق مشاوره باشد قطعاً راهگشا نخواهد بود. ماروم مثل همیشه در طی کردن این مسیر کنار شماست.
دانستن چند نکته کلیدی پیش از مطالعهی این مقاله ضروری است:
1) یکی از راههایی که ما نیازهای نوجوان خود را به عنوان والدین برآورده میکنیم، توجه به آنهاست. این به همان اندازه که در مورد کودکان صادق است در مورد نوجوانان نیز صادق است. توجه مفید به نوجوان به ما کمک میکند تا روابط نزدیک و صمیمی با آنها ایجاد کنیم و اعتماد به نفس، انعطاف پذیری و عزت نفس آنها را افزایش دهیم. این راهی است برای نشان دادن اینکه ما اهمیت میدهیم و آنها مهم هستند.
اما منظور از توجه مفید چیست؟ توجه مفید یعنی:
یک عنصر کلیدی در برخورد با نوجوانان، لذت بردن از بودن با آنهاست، بنابراین، به آنچه دوست دارند نگاه کنید. از آنها سوال و بازجویی نکنید، بلکه در مورد علایق آنها سؤالات باز بپرسید و آنها را بدون قضاوت بپذیرید.
2) قدردانی و احترام به تصمیمات آنها بسیار اهمیت دارد. نوجوانی زمان انتخاب است. این زمانی است که آنها باید تصمیم بگیرند که در چه رشتهای تحصیل کنند، حداقل برای زندگی اولیه خود چه مسیری را طی خواهند کرد. اما آنها همچنین تصمیمات بسیار دیگری برای گرفتن دارند. والدین و نوجوانان میتوانند بر سر بسیاری از گزینههایی که نوجوان تصمیم میگیرد، با هم بحث کنند. والدین ممکن است بگویند این بحثها به این دلیل است که فرزندشان بیتجربه است و تصمیمگیریهای موقتی و پیش پا افتاده دارد به طور مثال دانشگاهی را به این دلیل انتخاب میکند که دوستان صمیمیاش به آنجا میروند. تصدیق و احترام به انتخابهای آنها به این معنا نیست که باید عقب بنشینید و آنها را راهنمایی نکنید بلکه به این معنی است که ببینید چرا آنها این موضوع را مهم میدانند. به طریقی که شایسته یک مخاطب است، شروع کنید، احتمال اینکه به یک نتیجه رضایت بخش و ایمن برسید، بیشتر است.
نوجوانی میتواند دوران سختی باشد فرزند شما تغییرات سریع جسمی و همچنین فراز و نشیبهای عاطفی را تجربه میکند. نوجوانی همچنین میتواند زمانی باشد که تأثیرات همسالان باعث ایجاد استرس میشود. در این مدت خانواده یک پایگاه عاطفی امن است که در آن فرزند شما احساس دوست داشتنی بودن و پذیرش میکند، خانواده شما میتواند عزت نفس بالا، اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، خوش بینی و هویت فرزندتان را ایجاد کند و از او حمایت کند.
هنگامی که خانواده قوانین، مرزها و معیارهای رفتاری قابل قبول و منطقی داشته باشد، به نوجوان خود احساس ثبات، قابلیت پیش بینی، امنیت و تعلق میدهد. وقتی فرزندتان در تنظیم قوانین خانواده نقش دارد، به احتمال زیاد آنها را منصفانه میبیند و به آنها پایبند است. همچنین قوانین مذاکره با فرزندتان میتواند به شما در کاهش و مدیریت تعارض با فرزندتان کمک کند.
باور کنید یا نه، تجربیات و دانش شما در زندگی میتواند واقعا برای فرزندتان مفید باشد هرچند که ممکن است نخواهند شما آن را بدانید! روابط حمایتی و نزدیک خانوادگی از فرزند شما در برابر رفتارهای پرخطر مانند مصرف الکل و سایر مواد مخدر و مشکلاتی مانند افسردگی محافظت میکند. حمایت و علاقه شما به کاری که فرزندتان در مدرسه انجام میدهد میتواند تمایل او را برای پیشرفت تحصیلی نیز افزایش دهد.
کارهای معمولی و روزمره میتواند روابط با نوجوانان را در جهت مثبت تقویت کند. این نکات ممکن است به شما و خانوادهتان کمک کند.
به نوجوان خود نشان دهید که چقدر دوستش دارید و از او قدردانی کنید. این میتواند به سادگی گفتن «دوستت دارم» هر شب زمانی که به رختخواب میرود، باشد.
همانطور که پیشتر هم اشاره شد، وعدههای غذایی منظم خانوادگی فرصتی عالی برای همه است تا در مورد روز خود یا چیزهای جالبی که در راه است گپ بزنند، البته با خاموش بودن تلفنهای همراه و تلویزیون، با این تغییرات وعدههای غذایی لذتبخشتر است.
سعی کنید زمانی را برای گردشهای خانوادگی سرگرم کننده اختصاص دهید و نظر همه را جویا شوید و از انتخابهای همه استقبال و به ترتیب اجرا کنید.
حضور یک به یک با نوجوان به شما این فرصت را میدهد که از همراهی یکدیگر لذت ببرید. همچنین میتواند فرصتی برای به اشتراک گذاشتن افکار و احساسات باشد. این ممکن است به سادگی پیاده روی با هم، تماشای فیلم یا ممکن است یک سرگرمی معمولی مانند آشپزی یا یوگا باشد.
بزرگداشت دستاوردهای نوجوانتان و همچنین حمایت از سرگرمیهای او این پیام را میفرستد که علایق فرزندتان برای شما مهم است. شما مجبور نیستید در این مورد زیاد زمان بگذارید گاهی اوقات فقط لازم است برای تماشای ورزش مورد علاقه یا موسیقی مورد علاقه او حاضر شوید و گوش جان بسپارید علایق فرزند شما بخشی از خود اوست پس با همه وجود تماشا کنید و گوش دهید.
سنتها، روالها و مناسک خانوادگی میتواند به شما و نوجوان کمک کند تا تاریخهای منظم و زمانهای خاص را کنار هم بگذرانید. برای مثال، ممکن است یک فیلم با هم ببینید یا یک غذای مورد علاقه در یک شب خاص مثل شب یلدا، زمان تحویل سال و …بپزید.
مسئولیتهای خانگی توافق شده به نوجوانان این حس را میدهد که نقش مهمی در زندگی خانوادگی دارند. اینها میتواند مواردی مانند کارهای خانه، خرید یا کمک به اعضای بزرگتر یا جوانتر خانواده باشد.
فراموش نکنید که شما منبع مراقبت، حمایت عاطفی، امنیت و ایمنی برای فرزندتان و همچنین کمک عملی و مالی هستید. نوجوانتان همچنان شما را مثل گذشته دوست دارد و میخواهد که در زندگی او مشارکت داشته باشید، حتی اگر نگرش یا رفتار او گاهی اوقات پیام دیگری را ارسال کند. گاهی نوجوانان با والدین خود به گونهای صحبت میکنند که آنها بسیار ناراحت میشوند و در جلسات مشاوره اغلب از بی احترامی و ارزش قائل نبودن فرزندشان برای خودشان صحبت میکنند، آگاهی به شما کمک میکند تا به عنوان والدین نوجوان صحبتهایش را شخصی نکنید و به درک احساس او برسید. اکثر جوانان و خانوادههایشان در این سالها فراز و نشیبهایی را تجربه میکنند، اما معمولاً در اواخر نوجوانی اوضاع بهبود مییابد و روابط خانوادگی معمولاً قوی باقی میماند. ماروم شما را در گذر از این مسیر یاری خواهد کرد.
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینههای درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.