تله رها شدگی چیست؟ اگر ترس از رها شدن دارید، احتمالاً تله رهاشدگی و بی ثباتی یکی از طرحوارههای غالب شماست. به طور معمول، افراد دارای تله رهاشدگی بر این باورند که به زودی هرکسی را که با او وابستگی عاطفی ایجاد کردهاند، از دست خواهند داد. عوامل زیادی وجود دارد که تله رهاشدگی را ایجاد کند. آیا اختلالی در زندگی خانوادگی شما وجود داشته، که به خصوص برای شما مضر بوده باشد (مثلاً مرگ یک مراقب)؟ آیا والدینی داشتید که در رسیدگی به نیازهای شما درست عمل نمیکردند؟ به طور کلی در کودکی دو نوع ترک شدن ممکن است پیش آید:
- یکی در خانوادههایی که بیش از حد کودک را حمایت میکنند و نمایانگر ترکیبی از دو تله رهاشدگی و وابستگی است.
- دومی در خانوادههایی که از نظر احساسی بیثبات هستند، تله رهاشدگی تجربه میشود و هیچ کس به صورت دائمی در کنار کودک نیست.
برای پاسخ به سؤال تله رها شدگی یعنی چه و آشنایی با سرچشمه آن و چگونگی کمک به رفع آن در این مقاله با ماروم همراه باشید.
فهرست مطالب
چرا تله رهاشدگی ایجاد میشود؟
اغلب افراد از نظر عاطفی روابطی را رها میکنند که تجربیات دوران کودکی آنها را از یک یا هر دو والدینشان تکرار میکند. کودکان باید احساس کنند که هر دو والدین آن ها را دوست دارند و پذیرفتهاند. گفتن «دوستت دارم» برای والدین کافی نیست. والدین باید با گفتار و کردار خود نشان دهند که میخواهند با احترام به فردیت او با فرزندشان رابطه برقرار کنند. این شامل همدلی و احترام به شخصیت، احساسات و نیازهای فرزندشان میشود – نه صرفاً دوست داشتن کودک به عنوان وظیفه والدینی.
وقتی والدین انتقادی، طردکننده، تهاجمی یا مشغول هستند، نمیتوانند با احساسات و نیازهای فرزندشان همدردی کنند. کودک احساس میکند که درک نادرست شده است. کودکان آسیب پذیر هستند و احساس صدمه، رها شدن و شرمندگی برای کودک لازم نیست. پدر یا مادری که به کودک توجه زیادی میکند، اما با نیازهای فرزندش سازگار نیست و آنها را برآورده نمیکند، از نظر عاطفی کودک را رها میکند. رها شدن همچنین زمانی رخ میدهد که والدین به فرزند خود اعتماد کنند به این معنی که از او انتظار داشته باشند مسئولیتهای نامناسب با سن خود را بر عهده بگیرد. رها کردن زمانی اتفاق میافتد که با کودکان بهطور ناعادلانه رفتار میشود یا به نحوی به آنها پیام داده میشود که بیاهمیت هستند و عملشان اشتباه است.
ما در بزرگسالی از صمیمیت میترسیم. اگر رابطه به پایان برسد، ترس از رها شدن و صمیمیت حتی بیشتر میشود. وقتی رابطه به پایان میرسد، دوباره احساس تنهایی، طرد شدن و ناامیدی میکنیم.
منشا تله رهاشدگی
- در بررسی اغلب تلههای زندگی کودکی و محیط خانواده بررسی میشود، اما یک تفاوت وجود دارد. در تله رهاشدگی به نظر میرسد عوامل ذاتی نیز دخیل هستند. برخی افراد ممکن است از نظر زیستی تمایل به ایجاد تله رهاشدگی در خود داشته باشند.
- ترک یا فوت یکی از والدین در کودکی
- بستری شدن مادر و دوری طولانی مدت وی
- رفتن به مدرسه شبانه روزی در سن خیلی کم و یا بزرگ شدن در پرورشگاه
- داشتن مادری بی ثبات
- فرزند طلاق یا شاهد مشاجرات دائمی والدین بودن
- از دست دادن توجه یکی از والدین با ازدواج مجدد یا تولد فرزند جدید
- مراقبت و حمایت بیش از حد والدین
تست طرحواره رهاشدگی
اگر با 5 مورد یا بیشتر از اظهارات زیر موافق هستید، به احتمال زیاد تله رهاشدگی را دارید.
- من تمایل دارم به مردم بچسبم اگر فکر کنم از من دور میشوند.
- من واقعاً مضطرب میشوم اگر ندانم همسرم کجاست یا چه میکند.
- من تمایل دارم در روابط کاملاً وسواسی و حساس شوم.
- من همیشه به دنبال نشانههایی هستم که نشان دهد احساسات همسرم در حال تغییر است.
- من در روابط آنقدر مضطرب میشوم که تمایل دارم زودتر آنها را خراب کنم یا از همه آنها دوری کنم.
- من اغلب خودم را در رابطه با افرادی میبینم که نمیتوانند به طور متعهدانه کنار من باشند.
- بزرگسالان در دوران کودکی من غیرقابل پیش بینی بودند. یک دقیقه خوب، سپس توهین آمیز و سرد.
- من تمایل دارم احساسات و نیازهایم را برای خودم نگه دارم. نگرانم که اگر به شریک زندگیم نشان دهم که واقعاً چه کسی هستم، او مرا ترک کند.
- من احساس میکنم که پایان روابط فقط جداییست. مردم معمولاً مرا ترک میکنند.
- وقتی در یک رابطه هستم، تمرکز بر زندگی خودم برایم سخت است.
درمان طرحواره رهاشدگی
اگر بخواهیم برای تله رها شدگی درمان خاصی را مطرح کنیم ابتدا باید دو نکته را توجه داشته باشیم:
1)کمک گرفتن از یک متخصص روانشناس برای رهایی از طرحواره طرد و رهاشدگی
2)گذراندن قدمهایی که در ادامه بیان میشود:
- رها شدن دوران کودکی خود را درک کنید.
- احساس رهاشدگی خود را کنترل کنید.حساسیت بیش از حد خود را بشناسید.
- روابط گذشته را خود را مرور کنید و الگوهای تکراری خود را بشناسید.
- از افراد با تعهد ضعیف، بی ثباتی و دمدمی مزاجی دوری کنید.
- در مواجهه با فرد باثبات و متعهد به او اعتماد کنید. طبیعی است که پس از ضربه خوردن اعتماد دوباره سخت باشد. اما فراموش نکنید که تنها راه برای خروج از تله رهاشدگی همین است.
- در یک رابطه سالم به طرف مقابل نچسبید.
رها شدن فیزیکی یا عاطفی؟
ممکن است غمگین یا تنها باشید و ندانید که چرا با فرد غیرقابل دسترس قرار میگذارید. اگر در یک رابطه ناراضی هستید یا از یکی به دیگری میروید یا حتی با ناراحتی تنها میمانید، ممکن است در چرخه بدتر شدن رها شدن گرفتار شوید. مردم تمایل دارند که رها شدن را چیزی فیزیکی مانند غفلت بدانند.
از دست دادن نزدیکی جسمانی به دلیل مرگ، طلاق و بیماری نیز یک رها شدن عاطفی است. همچنین زمانی اتفاق میافتد که نیازهای ما در رابطه برآورده نشود. اگرچه از دست دادن نزدیکی فیزیکی میتواند منجر به رها شدن عاطفی شود، عکس این موضوع صادق نیست. نزدیکی فیزیکی به معنای برآورده شدن نیازهای عاطفی ما نیست. رها شدن احساسی ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که طرف مقابل درست در کنار ما باشد.
تله رهاشدگی دلیل اصلی اضطراب ما
تله رهاشدگی در سنین بسیار پایین عمدتاً زمانی ایجاد میشود که مراقبان ما در عشق و توجه خود غیرقابل پیش بینی هستند. ممکن است موارد گفته شده به دلیل مسائل مربوط به سلامت روان، اعتیاد، بیثباتی عاطفی یا به دلیل استرس و کار بیش از حد والدین باشد.
همچنین اگر به دلیل بستری شدن در بیمارستان یا دلایل دیگر واقعاً رها شده باشیم یا برای مدت طولانی از مراقبان خود جدا شده باشیم، تله رهاشدگی میتواند ایجاد شود. هنگامی که این اتفاق میافتد، ما شروع به ایجاد این باور می کنیم که مردم به طور مداوم در کنار ما نخواهند بود و در هر زمان ممکن است ما را ترک کنند یا ما را رها کنند. ما هرگز واقعاً احساس ایمنی در مورد روابط نداریم.
به دلیل غیرقابل پیشبینی بودن یا رها شدن توسط مراقبین در زندگی ما، رادار تهدید و ترس مغز ما یعنی آمیگدال در سنین بسیار پایین بسیار حساس میشود و زمانی که در رابطه هستیم، فعال میشود.
آمیگدال اساساً ویژگیهای غیرقابل پیشبینی یا در دسترس نبودن عاطفی را در یک شریک زندگی تشخیص میدهد و واکنش مبارزه یا گریز را آغاز میکند که ما آن را به عنوان اضطراب و ناامنی تجربه میکنیم.
تله رهاشدگی، مانند همه طرحوارهها، ماندگار است. همان کارهایی که برای تلاش برای حفظ رابطه انجام میدهیم، میتواند به پایان رابطه منجر شود و این باور اصلی را تقویت کند که همیشه رها یا رها خواهیم شد.
رفتارهای معمول تله رهاشدگی
- چسبیدن به افراد مهم زندگی
- مالک و کنترل کننده شدن
- حسادت
- مدام در حال درخواست اطمینان
- تمرکز بیش از حد بر روی افراد مهم زندگی
- بیش از حد هوشیاری، همیشه به دنبال نشانههایی هستید که پایان رابطه نزدیک است.
روابط و تله رهاشدگی
برخی از افراد به طور کامل از روابط اجتناب میکنند یا در همان ابتدا روابط را خراب میکنند زیرا اضطرابی که روابط برایشان ایجاد میکند بیش از حد و غیر قابل کنترل است. جدای از اضطراب، غم و اندوه و افسردگی زیادی نیز وجود دارد، زمانی که یک رابطه پایان مییابد برای فردی با تله رهاشدگی، عصبانیت نسبت به فردی که وی را ترک کرده است تجربه میشود. تله رهاشدگی اجازه یک رابطه رضایت بخش را نمیدهد. یا فرد با تله رهاشدگی به رابطه پایان میدهد و یا دیگران را دور میکند و در نتیجه ترس از رها شدن تبدیل به حقیقت میشود. تقویت این باور طرحواره اصلی که مردم همیشه ما را ترک میکنند، اتفاق میافتد.
تله رهاشدگی اغلب با طرحوارههای دیگر مرتبط است. وقتی با تله اطاعت مرتبط است، ما معتقدیم که اگر آنچه را که دیگران میخواهند انجام ندهیم، ما را ترک خواهند کرد. وقتی با تله وابستگی مرتبط میشود، میترسیم که نتوانیم به تنهایی زنده بمانیم. اگر با تله نقص و شرم مرتبط باشد، ما نگران هستیم که وقتی مردم بفهمند ما چقدر معیوب هستیم، ما را ترک کنند.
مانند همه طرحوارههای ناسازگار یا تلههای دیگر، بهدلیل احساسات سختی که اغلب تجربه میکنیم، مستعد اعتیاد هستیم، زیرا فکر میکنیم در یک مقطع هیجانی تنها راهی است که میتوانیم از اضطراب رهایی پیدا کنیم.
ممکن است برخی افراد از الکل یا غذای زیاد برای فرونشاندن اضطراب استفاده کنند تا خلاء ایجاد شده توسط نیاز برآورده نشده برای ارتباط را پر کنند.
تله رهاشدگی و ازدواج
شما به عنوان فردی که تله رهاشدگی دارید در رابطه با شریک زندگی خود به موارد زیر برخورد خواهید کرد:
- از نزدیگی زیاد دوری میکنید زیرا از رها شدن میترسید.
- نگران مردن و یا ترک کردن شریک زندگیتان هستید.
- حتی کاری کوچک از جانب شریک زندگی خود را مبنی بر علاقه وی به ترک کردن شما تفسیر میکنید.
- به شریک خود میچسبید.
- تحمل دوری از شریک خود را حتی برای چند روز ندارید.
- احساس حسادت شدید دارید.
- هرگز باور نمیکنید که شریک شما با شما خواهد ماند.
- شریک خود را به باوفا نبودن متهم میکنید.
- گاهی برای تنبیه شریک خود او را ترک میکنید.
- احساس عصبانیت و بی ثباتی در رابطه را دارید با وجود اینکه در رابطهای باثبات و سالم هستید.
اگر تله رهاشدگی شما شدت داشته باشد میتواند روابط دیگرتان را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
نیازهای عاطفی ما
اگر از نیازهای عاطفی خود آگاه نباشیم، متوجه نمیشویم که چه چیزی در رابطه ما با خود و با دیگران کم است. ممکن است فقط احساس کنیم، تنها، بیتفاوت، تحریکپذیر، عصبانی یا خسته هستیم. ما در روابط صمیمانه نیازهای عاطفی زیادی داریم. آنها شامل موارد زیر است:
- محبت
- عشق
- همراهی
- شنیدن و درک شدن.
- پرورش یافتن
- قدردانی شدن
- مورد احترام قرار گرفتن
برای اینکه به هر یک از موارد بالا برسیم، نه تنها باید بدانیم آنها واقعاً چه هستند، بلکه باید برای آنها ارزش قائل شویم و اغلب در واقع درخواست وجود آنها در رابطه را داشته باشیم. بیشتر مردم فکر میکنند عادی شدن و بدون صمیمیت بودن در رابطه عادی است، اما پس از اولین عجله عاشقانه که هورمونهای قوی رفتار را تحریک میکنند، بسیاری از زوجها وارد روالهایی میشوند که صمیمیت ندارند. حتی ممکن است به یکدیگر حرفهای عاشقانه بگویند یا عاشقانه رفتار کنند، اما صمیمیت وجود ندارد. شما ممکن است قربانی «بمب عشق» شوید. به محض اینکه “عمل” تمام شد، به حالت جدا شده و تنهایی خود باز میگردید.
سخن پایانی
در این مقاله سعی شد تا تله رهاشدگی به شما معرفی شود تا اگر دچار آن هستید زودتر برای رفعش اقدام کنید. آنچه برای فردی با تله رهاشدگی اتفاق میافتد به صورت زیر است:
وجود یکی از سرچشمههای تله رهاشدگی و ایجاد آن ← ترس از صمیمیت ← ترک روابط← ترس بیشتر از صمیمیت ← تنهایی و/یا ترک روابط بیشتر. به طور کلی روابط در افراد با تله رهاشدگی نمیتواند روابطی همراه با آرامش و ثبات باشد حتی اگر به ترک رابطه نرسد.
در نهایت، شکستن این چرخه به معنای این است که پدر و مادر خوبی برای خود باشیم. خودمان را از هر نظر دوست داشته باشیم. از متخصص کمک بگیریم. اگر شرایط دریافت مشاوره را ندارید با عشق ورزیدن به خود و همه موجودات شروع کنید. مراقبه های عشق می توانند بسیار مفید باشند.
معرفی نویسنده: پریسا ایازی
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینههای درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.
No comment