یوگا یکی از محبوب‌ترین فعالیت‌های بدنی و کلاس‌های گروهی است. امروزه این یک روش بسیار اصیل و قابل احترام است که بر سلامت جسمی و روانی تمرین‌کنندگان متمرکز است. تاثیر یوگا بر سلامتی افراد بر هیچ کس پوشیده نیست.
اگر یوگا را امتحان کرده باشید، می‌دانید که می‌تواند در درمان و تسکین طیف وسیعی از بیماری‌ها و موقعیت‌های استرس‌زا بسیار مؤثر باشد. یوگا بسیار بیشتر از یک ورزش ساده یا حرکات کششی است. یوگا به مغز شما و همچنین بدن شما نیاز دارد.
در واقع، تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان از این جهت است که یکی از معدود فعالیت‌های بدنی است که مغز شما را به بدن شما متصل می‌کند. در ادامه این مقاله از ماروم همراه باشید تا به بررسی رابطه بین یوگا و روانشناسی بپردازیم و با تاثیر یوگا بر سلامت روح و روان آشنا شوید.
فهرست مطالب
رابطه یوگا و روانشناسی چیست؟
یوگا تمرین جامعی است. در واقع یک سبک زندگی است که شامل چندین اصل زندگی می‌شود. مانند:
- یاما (رمز اخلاقی)
- نیاما (خود انضباطی)
- آسانا (حالت‌های کششی و ژست‌ها)
- پرانایاما (ذهن آگاهی تنفس)
- پراتیاهارا (جدایی از حواس)
- دهارانا (تمرکز)
- دیانا (مدیتیشن یا تمرکز مثبت و آگاهانه بر زمان حال)
- ساواسانا (وضعیت استراحت)
- سامادهی (سعادت ابدی)
متوجه شدید که فقط آسانا و ساواسانا بر تجربیات فیزیکی تمرکز دارند. بقیه مربوط به تجربیات ذهنی، عاطفی و معنوی است.
یوگا بیشتر بر تجربه «درونی» تمرین‌کننده متمرکز است تا تجربه «بیرونی» (یعنی نگرانی در مورد بدن). یک تمرین اصیل یوگا مستلزم درون نگری، تأمل و توجه جدی به خود است. این راهی برای ارتباط با افکار، احساسات، باورها و ارزش‌های اصلی خودمان است و پنجره‌ای را به سوی خود عمیق‌تر و واقعی‌تر باز می‌کند. تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان همین است. از این منظر، سخت است که یوگا و روانشناسی را به عنوان موضوعاتی جداگانه ببینیم! همانطور که ارتباط بین یوگا و روانشناسی نزدیک است، حتی بیشتر با زیر شاخه روانشناسی مثبت مرتبط است.
یوگا و روانشناسی مثبت
پیوند بین یوگا و روانشناسی مثبت، رابطه‌ای قوی است. بهزیستی یک موضوع اصلی در روانشناسی مثبت‌گرا است که استفاده مکرر از یوگا را در مداخلات و تمرینات توضیح می‌دهد. علاوه بر این، یوگا فرصتی عالی برای ورود به جریان در حال وقوع در لحظه است.
تمرین یوگا می‌تواند به افراد کمک کند تا ذهن آگاهی را پرورش دهند، آگاهی بیشتری ایجاد کنند و توانایی خود را برای تمرکز بر آنچه در دست دارند، بهبود بخشند. در بسیاری موارد تاثیر یوگا بر افراد دچار اختلالات روانی از همین طریق است. البته منظور از افراد دچار اختلال‌های روانی از باب نگاه منفی به موضوع نیست بلکه اشاره به افرادی دارد که با انواع اختلالات روانی دست و پنجه نرم می‌کنند.
یوگای ذهن چیست؟
کریپالو که یوگای “ملایم” نیز نامیده می شود، ذهن، بدن و روح را در سه مرحله ادغام می‌کند: تمرین ارادی، تسلیم عمدی و مراقبه در حرکت.
ادعای این تمرین یوگا این است که با برانگیختن آگاهی از تجربه فیزیکی، ذهنی و عاطفی شما، شفای معنوی را ترویج می‌دهد. هدف اصلی تمرین‌های یوگا و مدیتیشن آرام کردن ذهن است، به همین دلیل برای افرادی که استرس و اضطراب دارند بسیار موثر هستند. به قول رولف گیتس” بدن از حرکت سود می‌برد و ذهن از سکون سود می‌برد” و یا کلی‌تر به قول آمیت ری “یوگا یک دین نیست. این یک علم است، علم بهزیستی، علم جوانی، علم یکپارچه سازی بدن، ذهن و روح.”
ورزش یوگا و سلامت روان
پژوهش‌های بسیاری روی تأثیرات یوگا بر سلامت روان انجام شده است. اجماع کلی بر این است که یوگا اثرات مثبت زیادی بر سلامت روان دارد که فراتر از اثرات سایر فعالیت‌های بدنی است و این اثرات احتمالاً به دلیل تغییرات شیمیایی در مغز است.
به نظر می‌رسد که تمرین یوگا در واقع آزادسازی بیشتر گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) از تالاموس را تسهیل می‌کند. گابا به عنوان نوعی “مهار کننده بزرگ” مغز عمل می‌کند و فعالیت عصبی را سرکوب می‌کند.
درست مانند کاری که داروهای ضد اضطراب می‌کنند یوگا در واقع می‌تواند به “بازنشانی” مغز شما به حالتی آرام‌تر کمک کند، و خلق و خوی اولیه‌ای را که برای مقابله با استرس روزمره لازم دارید، به شما بدهد. یوگا یک جایگزین یا درمان مکمل عالی برای مسائلی است که نیاز به دارو و یا درمان دارند، زیرا طبیعی است، برای همه در دسترس است و انجام آن نسبتاً آسان است.
در درمان، شما به طور کلی از بدن خود به طور قابل توجهی استفاده نمی‌کنید. هنگام مصرف دارو، عموماً بر ارتباط ذهن و بدن تأکید نمی‌کنید، یا حتی زیاد به آن فکر نمی‌کنید، در نهایت، فقط امیدوار هستید که اثر کند. مهمترین تجهیزاتی که برای انجام یوگا نیاز دارید، بدن و ذهن شماست. تمرین یوگا بر ارتباط بین ذهن و بدن تاکید می‌کند و شما را تشویق می‌کند که از هر دو به طور همزمان استفاده کنید. یوگا تنها زمانی «تاثیر کامل» دارد که هم ذهن و هم بدن کاملاً درگیر باشند. این پیوند بین وضعیت روانی و جسمی شما فرصتی منحصر به فرد برای ارتباط بیشتر بین یوگا و سلامت روان فراهم می‌کند.
تاثیر بالقوه درمان یوگا چقدر است؟
تأثیر یوگا آنقدر زیاد است که برخی از درمانگران و پزشکان شروع به تجویز آن به عنوان یک درمان مکمل در کنار دارو، روان‌درمانی یا هر دو کرده‌اند. گاهی اوقات، حتی به عنوان تنها روش درمانی دنبال می شود، اگرچه معمولاً برای تشخیص‌های شدیدتر توصیه نمی‌شود. یوگا یک راه حیله‌گر و هوشمندانه برای اتصال کوتاه الگوهای ذهنی که باعث اضطراب می‌شود، دارد.
حمایت از یوگا به عنوان مکملی برای انواع دیگر درمان، از یک مطالعه پیشگامانه در سال 2007 بر روی بیماران افسرده‌ای است که داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کردند اما تنها در بهبودی نسبی بودند، شروع شد. در بررسی اینکه آیا یوگا برای افسردگی خوب است، محققان مشاهده کردند شرکت‌کنندگانی که به طور منظم یوگا (حداقل سه بار در هفته به مدت هشت هفته) انجام می‌دادند، علائم افسردگی، اضطراب و روان رنجوری را به‌طور قابل‌توجهی کمتر تجربه کردند. برخی از شرکت کنندگان حتی به بهبودی از بیماری روانی خود دست یافتند و بسیاری از شرکت کنندگان به طور کلی خلق و خوی بهتری را گزارش کردند.
فواید یوگا برای سلامتی جسم در کنار فواید یوگا برای ذهن
احتمالاً فواید بسیاری از یوگا شنیده‌اید. تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان فراتر از تسکین یا محافظت در برابر بیماری‌های روانی است. مزایایی مانند:
- باعث ایجاد اعتماد به نفس می‌شود.
- به شما کمک می‌کند نفس کشیدن را یاد بگیرید،
- باعث می‌شود که شما همیشه نسبت به وضعیت بدن خود آگاه باشید.
- باعث می‌شود به حواستان بیشتر دقت کنید.
- قدرت و استقامت شما را افزایش می‌دهد.
- به کاهش استرس کمک می‌کند.
همچنین مطالعات نشان می‌دهد که یوگا حداقل تا حدودی در کاهش علائم افسردگی، کاهش خستگی، تسکین اضطراب مؤثر است. در پاسخ به اینکه آیا یوگا برای استرس مفید است یا نه باید گفت یوگا مانند محافظ در برابر استرس عمل می‌کند. یوگا می‌تواند به ویژه برای کسانی که با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دست و پنجه نرم می‌کنند مفید باشد. بسیاری از علائم PTSD فیزیکی هستند، مانند افزایش ضربان قلب و تعریق که گاهی اوقات با “فلاش بک” یا خاطرات واضح تروما همراه است. یوگا در رفع این علائم مفید است، زیرا می‌تواند علائم فیزیکی استرس، اضطراب، ترس و افسردگی را هدف قرار دهد.
آیا یوگا برای بدن مفید است؟
تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان مشابه سایر ورزش‌ها است، به علاوه آن شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد یوگا حتی از بسیاری از انواع ورزش‌ها در موارد زیر مفیدتر است:
- افزایش تعادل
- بهبود حساسیت بارورفلکس
- کاهش خستگی
- افزایش انعطاف پذیری
- ضربان قلب سالم
- بهبود عملکرد کلیه
- کاهش علائم یائسگی
- تسکین درد
- تسکین یا مهار علائم روان پریشی
- بهبود کیفیت زندگی
- کاهش اختلالات خواب
- بهبود عملکرد اجتماعی و شغلی
- افزایش قدرت
- کاهش چاقی
- کاهش استرس
- کاهش کلسترول
یوگا همچنین می‌تواند انرژی و شادی شما را افزایش دهد. در یک مطالعه، شرکت‌کنندگانی که به مدت هشت هفته درست قبل از رفتن به رختخواب در یک تمرین روزانه 45 دقیقه‌ای یوگا شرکت کردند، کاهش شدیدی را در شدت بی‌خوابی خود تجربه کردند.
در مطالعه دیگری، شرکت‌کنندگانی که به طور منظم یوگا تمرین می‌کردند، به احتمال بیشتری انرژی بالاتر، خلق و خوی بهتر، شادی بیشتر، روابط رضایت‌بخش‌تر با دیگران و به طور کلی زندگی رضایت‌بخش‌تر را گزارش کردند.
در نهایت، مروری بر فواید کلی یوگا نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم در این تمرین شرکت می‌کنند، اغلب افزایش در خودکارآمدی و اعتماد به نفس، همراه با افزایش تعادل، انعطاف‌پذیری، قدرت و کاهش وزن را تجربه می‌کنند.
فواید یوگا برای مردان
علاوه بر تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان که تا اینجا ذکر شد، فواید بسیاری نیز وجود دارد که مردان اغلب به طور خاص در مورد تمرین یوگا تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، یوگا می‌تواند به مردان کمک کند:
- عملکرد ورزشی خود را از طریق بهبود انعطاف پذیری، آگاهی درونی، ظرفیت تنفسی بهتر، گردش خون بهتر و انرژی بیشتر افزایش می‌دهند.
- جلوگیری از آسیب و تسریع بهبودی از طریق بهبود عضلات، بافت، مفاصل و همچنین بازیابی بافت همبند و افزایش آگاهی از بدن، که منجر به احتیاط بیشتر و آسیب کمتر می‌شود.
- با افزایش میل و رضایت جنسی بیشتر، عملکرد بهترو حتی ارگاسم بهتر، زندگی جنسی آنها تقویت می‌شود.
- سطح استرس خود را از طریق حرکات یوگا کاهش می‌دهند.
چابکی ذهنی آنها از طریق تیز کردن ذهن و بهبود عملکرد شناختی که با تمرین مراقبه یوگا همراه است، افزایش می‌یابد.
این فهرست دلایل بسیار خوبی برای مردان کنجکاو ارائه می‌دهد تا یوگا را امتحان کنند. البته فواید برای زنان هم خالی از لطف نیست.
فواید یوگا برای زنان
تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان زنان به طور خاص عبارتند از:
- کمک می‌کند تا با تغییرات هورمونی در طول چرخه و در دوران یائسگی مقابله کنند.
- تسکین دهنده اضطراب ناشی از یک بحران سلامتی یا تشخیص جدی.
- کاهش استرس و کاهش شدت و فراوانی علائم اضطراب و افسردگی.
- بهبود وضعیت بدن
- بهبود ظاهر خود از طریق صاف ایستادن
- احساس اعتماد به نفس بیشتر
- مدیریت موثر وزن
علاوه بر این، اگرچه قبلاً به برخی از تأثیرات یوگا بر PTSD اشاره کردیم، باید تأکید کرد که یوگا می‌تواند به ویژه برای زنانی که دچار نوعی ضربه و تروما شده اند، مفید باشد.
فواید یوگا برای کودکان
تا اینجا حتما فکر می‌کنید که این مزایا عالی هستند، اما کسانی که واقعا می‌توانند از آرامش بیشتر، آگاهی، تمرکز بهتر و افزایش عزت نفس بهره‌مند شوند، کودکان و جوانان هستند.
بچه‌ها باید با بسیاری از عوامل استرس‌زا کنار بیایند. به علاوه، ظهور مداوم رسانه‌های اجتماعی، ساکت نشستن، فکر کردن و تنها بودن برای چند لحظه را دشوارتر کرده است. کودکان همچنین با فشار بیشتری برای موفقیت در مدرسه روبرو هستند.
با توجه به این حقایق، به نظر می‌رسد که یوگا می‌تواند به پر کردن شکاف حیاتی در رشد اجتماعی، عاطفی و فیزیکی کودکان کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد یوگا می‌تواند تاب آوری، خلق و خو و مهارت‌های خود تنظیمی را بهبود بخشد. در مطالعه‌ای ارزیابی یوگا برای نوجوانان در دبیرستان نشان داد که دانش‌آموزانی که در این برنامه شرکت کردند، پیشرفت‌های قابل‌توجهی در توانایی کنترل خشم و کاهش خستگی تجربه کردند. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که تمرین منظم یوگا می‌تواند تأثیر مثبتی بر جنبه‌های زیر از زندگی دانش آموز یا کودک داشته باشد:
- رفاه آنها
- عملکرد تحصیلی آنها
- تعادل عاطفی کودک و نوجوان
- میانگین ضربان قلب
- یوگا اضطراب را کاهش می دهد
- ارتقاء سلامت روان
- افزایش تاب آوری و خودتنظیمی
فواید یوگا برای سالمندان
یوگا چشمه جوانی است. به قول باب هارپر شما فقط به اندازه‌ای جوان هستید که ستون فقرات شما انعطاف‌پذیر است. تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان سالمندان نیز ثابت شده است.
البته برخی از حرکات و ژست‌ها برای بدن‌های شکننده‌تر اصلاح شده‌اند، اما همچنان تجربه‌ای چالش‌برانگیز و نیروبخش برای سالمندان فراهم می‌کنند.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد سالمندانی که به طور منظم یوگا انجام می‌دهند از مزایای سلامتی متعددی برخوردار شدند، از جمله:
- کاهش فشار خون
- کاهش تعداد تنفس
- تقویت قلب و ریه
- افزایش انعطاف پذیری بدن
- بهبود قدرت و استقامت عضلات
- تعادل بهبود یافته
- افزایش حرکت مفاصل
- کاهش حالات افسردگی
- کاهش رفتارهای مشکل ساز
همه اینها برای هر کسی که یوگا انجام می‌دهد نتایج مثبتی است، اما دیدن آنها به ویژه در افراد مسن که با زوال شناختی دست و پنجه نرم می‌کنند هیجان انگیز است.
فواید انجام روزانه یوگا چیست؟
تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان در شرایطی که یوگا تمرین روزانه باشد، چیست؟ بستگی به این دارد که از چه کسی سوال شود اما احتمالاً پاسخ هایی مانند موارد زیر بیشتر خواهد بود:
- یوگا فقط به شما احساس بهتری می‌دهد.
- یوگا انعطاف پذیری شما را افزایش می‌دهد.
- به شما کمک می‌کند تا با صرف وقت خود بهره وری بیشتری داشته باشید.
- این ورزش به شما انرژی بیشتری می‌دهد.
- یوگا متابولیسم شما را افزایش می‌دهد.
- یوگا به شما کمک می‌کند تا تمرکز کنید.
- این ورزش به خواب بهتر کمک می‌کند.
- یوگا می‌تواند سلامت پوست شما را بهبود بخشد.
- این ورزش مفاصل شما را تقویت می‌کند.
- یوگا ستون فقرات شما را روان و تقویت می‌کند.
- می‌تواند وضعیت بدن شما را چه در کلاس یوگا و چه در خارج از آن بهبود بخشد.
- یوگا می‌تواند اضطراب شما را کاهش دهد.
- یوگا حس قدردانی شما را تقویت می‌کند.
- این ورزش ممکن است التهاب را در بدن مهار کند یا با آن مبارزه کند.
- یوگا قدرت شما را افزایش می‌دهد.
- یوگا تعادل شما را بهبود می‌بخشد.
ممکن است برخی از این فواید را با انجام تمرینات یوگا هر چند وقت یکبار به دست آورید، اما برای حفظ این فواید باید به یک روال منظم یوگا متعهد شوید.
کلام پایانی
امیدوارم این مقاله به شما درک کاملی از تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان داده باشد. واضح است که یوگا چیزی فراتر از «قوی شدن» یا «انعطاف پذیر شدن» است. تاثیر یوگا بر سلامت جسم و روان در مورد افزایش قدرت و انعطاف ذهن ما نیز هست.
مواردی مثل باز کردن مسیر خود در برابر فرصت‌ها و دیدگاه‌های جدید و شناسایی برخی از درونی‌ترین افکار، احساسات و اهدافمان. با این حال، این مزایا فقط برای کسانی در دسترس است که مایل به دستیابی به آنها هستند. یک جلسه و یا با فاصله‌های زمانی زیاد انجام تمرین‌های یوگا چنین اثراتی نخواهد داشت، فقط تلاش مداوم و تعهد می‌تواند این کار را انجام دهد.
ممکن است انجام چنین تعهدی کمی دشوار باشد، اما شما می‌توانید آن را انجام دهید! به خودتان ایمان داشته باشید، برای رسیدن به اهدافتان تلاش کنید و وقتی لغزش می‌کنید، خودتان را ببخشید. اینها کلیدهای موفقیت تقریباً در هر تلاشی هستند، و یک تمرین یوگای سالم و رضایت بخش تفاوتی ندارد.
معرفی نویسنده: پریسا ایازی
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینه‌‌های درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.
سلام من همیشه به یوگا علاقه ی خاصی دارم.چون به عینه تجربش کردم و قبولش دارم.مطالب شما کامل و روان بود.سپاسگزارم@
سلام من همیشه به یوگا علاقه ی خاصی دارم.چون به عینه تجربش کردم و قبولش دارم.مطالب شما کامل و روان بود.سپاسگزارم.,ومن اطلاعات کاملی دریافت کردم
سلام وقت بخیر
ممنون از شما برای به اشتراک گذاشتن تجربه تون