شاید برای شما پیش آمده باشد که کودکتان نیازهایش را با پرخاشگری بیان کند، یا هر درخواستی را با گریه اعلام کند. معمولا والدین در چنین شرایطی نگران میشوند و به دنبال چرایی تغییر رفتار کودکشان هستند. در این زمان کمک گرفتن از یک روانشناس کودک و نوجوان میتواند راهکار مناسبی باشد. شاید برایتان سوال شود که اصلا روانشناس کودک و نوجوان کیست؟ و چه کاری انجام میدهد؟ ازینرو در این مقاله از ماروم برآن شدیم تا با وظایف رواشناسان کودک و نوجوان آشنا شویم.
روانشناس بالینی کودک و نوجوان متخصص در پیشگیری، تشخیص و درمان مشکلات روانی و اختلالات سلامت روانی و رفتاری در کودکان خردسال و نوجوانان است. آنها که معمولاً به عنوان روانشناس کودک شناخته میشوند، ارزیابیهای سلامت روان را در کودکان و نوجوانان انجام میدهند و از گفتار درمانی و تکنیکهای دیگر برای کمک به نوجوانان برای غلبه بر مشکلات سلامت روان و چالش های عاطفی استفاده می کنند.
یک روانشناس کودک معمولا:
روانشناسان بالینی کودک و نوجوان را ممکن است با نامهای زیر نیز بشناسند: روانشناس کودک، روانشناس کودک و نوجوان، کودک درمانگر، درمانگر کودک و نوجوان، روان درمانگر کودک، روان درمانگر کودک و نوجوان یا روانشناس اطفال.
انواع دیگر ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی که مراقبت های مشابهی مانند روانشناسان بالینی کودک و نوجوان ارائه میدهند عبارتند از روانشناسان بالینی، روانپزشکان کودک و نوجوان، مددکاران اجتماعی، مشاوران مدرسه، دستیاران سلامت روان، و درمانگران ازدواج و خانواده.
اگر کودک خردسال یا نوجوان شما علائم یا نشانههای اختلال سلامت روانی داشته باشد، ممکن است پزشک اطفال ارزیابی و درمان روانشناختی را توصیه کند. روانشناسان بالینی کودک و نوجوان، کودکان را در هر سنی که دارای اختلالات رفتاری، اختلالات رشدی، اعتیاد، اختلالات خوردن و افسردگی و سایر شرایط هستند، ارزیابی و درمان میکنند.
یک روانشناس کودک شرایط زیر را در کودکان بسیار کوچک تا نوجوانان دبیرستاني درمان میکند:
روانشناس کودک میتواند آزمونهای مختلفی را برای ارزیابی سلامت روانی یک کودک یا نوجوان انجام دهد. بیشتر تستها مصاحبه با بیمار، فهرست، چک لیست ها و مقیاس های رتبه بندی و مشاهده مستقیم است. تست های مورد استفاده توسط روانشناس بالینی کودک و نوجوان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
روانشناسان کودک و نوجوان به درمان کودکان و خانوادههای آنها میپردازند. نوع خاص درمان، چه فردی، خانوادگی یا گروهی، به عملکرد فردی روانشناس بستگی دارد.
با این حال، روانشناسان دارو تجویز نمیکنند. اگر شرایط کودک و یا نوجوان شما نیاز به دارو داشته باشد، روانشناس شما را برای ارزیابی و درمان بیشتر به روانپزشک کودک و نوجوان ارجاع میدهد.
درمانها و مداخلات رایج روانشناسان عبارتند از:
روانشناسی نوجوان به نیازهای سلامت روانی منحصر به فرد نوجوانان (که به افراد بین 10 تا 19 سال اطلاق میشود) اشاره دارد.
بسیاری از مردم از تاثیرات رواندرمانی در بزرگسالان و یا بازیدرمانی در کودکان آگاهند، اما نوجوانان گروهی متمایز هستند که دیگر کودک نیستند اما هنوز بزرگسال هم نیستند و به همین دلیل نیازهای منحصر به فردی دارند.
کار در روانشناسی نوجوان به معنای در نظر گرفتن نیازهای خاص فردی است که مغزش از مرحله کودکی گذشته است اما به طور کامل به بزرگسالی نرسیده است.
یک سوال رایج برای والدین این است که “چگونه بفهمم رفتار معمولی نوجوانان چیست؟” اگرچه از نوجوانان انتظار میرود که از والدین خود سؤال کنند، مرزها را پشت سر بگذارند، و در هنگام رشد حس خود، «دردهای رشدی» را تجربه کنند، اما تشخیص اینکه چه چیزی خارج از محدوده رشد معمولی است، می تواند برای والدین چالش برانگیز باشد.
والدین ممکن است برای ایجاد تعادل و مرزهای سالم و تقویت رابطه مثبت با نوجوانان خود تلاش کنند.
«رفتار سرکش» میتواند نشانهای از این باشد که نوجوان به دنبال کمک است، اما لزوماً مهارتهای ارتباطی برای درخواست ندارد.
اگر والدین از خود میپرسند که آیا درمان میتواند مفید باشد، یا اگر نوجوانی درخواست کرده است که به یک درمانگر مراجعه کند، میتواند برای رفع این نگرانیها حداقل به دنبال مشاوره اولیه با یک درمانگر باشند.
از آنجایی که مغز نوجوانان با مغز بزرگسالان متفاوت است، درمان نوجوانان مانند درمان بزرگسالان نیست
مواردی که والدین میتوانند در صورتی که نوجوانشان تحت درمان است در نظر داشته باشند عبارتند از:
نوجوانان نیازهایی دارند که با کودکان کوچکتر و بزرگسالان متفاوت است. هنگام تعیین نیازهای روانشناختی آنها و ارائه مراقبت مناسب، درک مرحله منحصر به فرد زندگی آنها شنیدن آنها و معتبر دانستن آنها در جایی که هستند، مهم است.
در زیر پنج ویژگی مهمی را که باید در یک کودک درمانگر جستجو کنید و راهبردهایی برای دانستن اینکه کدام یک برای کودک شما مناسب است، بخوانید.
درمانگر کودک شما باید آموزش و یا تجربه داشته باشد تا به کاهش علائم کودک شما کمک کند. او باید “حوزه تخصص” خود را توضیح دهد. آن چیست؟ این همان چیزی است که کودک درمانگر در آن تخصص دارد. اگر کودک شما مشکلات اضطرابی دارد، آیا حیطه کاری او در حوزه اضطراب کودکان است؟
چه کاری میتوانید انجام دهید: در مشاوره اولیه مشکلات فرزندتان را توضیح دهید (همیشه گریه میکند، در هنگام جدا شدن از والدین خیلی پریشان میشود) و بپرسید که او چه تجربه ای برای کمک به کودکی مانند کودک شما داشته است.
درمانگر کودک شما باید به دنبال نقاط قوت منحصر به فرد کودک شما باشد. همچنین، در حالی که کودک شما ممکن است علائمی مانند سایر کودکان تحت درمان داشته باشد، دلایل و شرایطی که کودک شما به این بیماری مبتلا شده ممکن است متفاوت باشد.
چه کاری میتوانید انجام دهید: اگر درمانگر میگوید «من نوعی درمان دارم که برای کمک به کودکان مبتلا به افسردگی استفاده میکنم»، با خیال راحت به او اطلاعاتی را که احساس میکنید باید درباره افسردگی فرزندتان بداند، و آنچه در ابتدا فکر میکند به طور خاص انجام میدهد، به او بدهید. به فرزند خود کمک کنید.
بسیاری از متخصصان کودک بر این باورند که رابطه کودک با والدین مهمترین نکته است. مخصوصاً برای کودکان زیر 12 سال، مشارکت والدین (چه در درمان با فرزندتان و چه با مراجعه هر جلسه) برای ایجاد تغییری که میخواهید در فرزندتان مشاهده کنید ضروری است.
نظر شما حیاتی است زیرا شما در خانه با فرزندتان زندگی میکنید و شما مهمترین فردی هستید که میتوانید به کودکتان کمک کنید.
چه کاری میتوانید انجام دهید: در برخورد اول با مشاور، در مورد خط مشی کودک درمانگر در مورد مشارکت والدین بپرسید. فلسفه او برای نحوه مشارکت شما چیست؟ آیا اجازه دارید در یک جلسه بنشینید؟ هر چند وقت یکبار باید در جلسات شرکت کنید؟
رفتارهای منفی بر اساس نیاز است. کودک نافرمان باید احساس کند شنیده میشود، در حالی که گریه بیش از حد نشانه نیاز به آرامش است. یک درمانگر با سابقه رشد کودک میتواند منبع قدرتمندی باشد. اگر درمانگر فرزندتان رفتار فرزندتان را درک کند و بتواند به شما در دانستن معنای پشت رفتار او، کمک کند، شما و فرزندتان میتوانید یاد بگیرید که چگونه تغییری را که هر دوی شما به دنبال آن هستید ایجاد کنید.
چه کاری میتوانید انجام دهید: پرسیدن “چرا؟” میتواند بسیار روشنگر باشد. یک والدین کنجکاو والدینی متعهد هستند.
با فرزندتان و درمانگر او در مورد اینکه اوضاع چگونه پیش میرود صحبت کنید. توجه داشته باشید شاید مقاومتی وجود داشته باشد، ممکن است فرزند شما به دلایلی احساس ناراحتی کند. برقراری ارتباط با درمانگر کودک شما ضروری است، زیرا ممکن است بتواند به او کمک کند تا کودک شما راحتتر شود. در غیر این صورت، او ممکن است بتواند فرزند شما را با درمانگر دیگری که مناسبتر است ارتباط دهد.
ما در بنیاد روانشناسی ماروم، در کنار شما و کودکان و نوجوانانتان هستیم، تا دوره کودکی و نوجوانی فرزندتان با آرامش خیال بیشتر شما و آنها سپری شود. کودک درمانگران متخصص و متبحر مجموعه ماروم با دانش و تجربهشان در کنار شما هستند.
کارشناسی روانشناسیم رو از دانشگاه بیرجند گرفتم و با سهمیه استعداد درخشان الان دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه بیرجند هستم.
از وقتی خودم رو شناختم، دغدغهم کمک به حالِ خوب آدمها بوده، برای همین روانشناسی رو انتخاب کردم و هممسیر ماروم شدم. امیدوارم شما هم با همراهی ما حال خوب و آروم رو تجربه کنید...