در مطالب گذشتهی سایت ماروم با انواع درمانها آشنا شدهایم حالا وقت آن رسیده است که به سراغ خانواده درمانی برویم.
خانواده درمانی، شکلی از رواندرمانی است که بر خانواده به عنوان یک واحد کلی تمرکز دارد. یک اصل محوری این رویکرد این است که خانواده یک واحد عاطفی است و رفتار فردی باید در بافت خانواده درنظر گرفته شود. افراد تحت تأثیر خانواده خود هستند اما هر فرد بر کل خانواده خود نیز تأثیر میگذارد.
این رویکرد همچنین نشان میدهد که خانواده بیشتر از مجموع اجزای آن است. هنگامی که چیزی بر یکی از اعضای گروه تأثیر میگذارد، می تواند تأثیر قابل توجهی بر سایر اعضای خانواده داشته باشد. به همین دلیل، استحکام و ثبات واحد خانواده میتواند تعادل و حمایت را در زمانی که یکی از اعضای خانواده با مشکل مواجه میشود، فراهم کند. این رویکرد درمانی علاوه بر در نظر گرفتن نظام خانواده به عنوان یک واحد، چگونگی تأثیر عوامل نسلی، اجتماعی و فرهنگی بر افراد و خانوادهها را نیز در نظر میگیرد.
این مقاله دربارهی نحوه عملکرد سیستمهای خانواده درمانی، و اینکه چه چیزی میتواند کمک کند، و برخی از تکنیکهای کلیدی که ممکن است مورد استفاده قرار گیرد، بحث میکند. همچنین در مورد اثربخشی این نوع درمان و مواردی که باید قبل از امتحان سیستم درمانی خانواده در نظر بگیرید، صحبت میکند.
سیستم درمانی خانواده بر اساس کار موری بوون، روانکاوی که نظریه سیستمهای خانواده را توسعه داد، است. به گفته بوون، نظریه سیستمهای خانواده ریشه در هشت مفهوم درهم تنیده دارد.
این هشت مفهوم عبارتند از:
نظریه سیستم خانواده نشان میدهد که افراد بهطور جداییناپذیری با شبکههای روابط خود در ارتباط هستند. بوئن معتقد بود که درک این شبکهها و الگوهای ارتباط و تعارض که در آنها رخ میدهد، برای رسیدگی به مشکلات فردی ضروری است.
برخی از انواع مختلف تکنیکهایی که ممکن است بسته به نیاز خانواده مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
هنگامی که یک زوج با مشکلاتی روبرو هستند، میتواند کل خانواده را تحت تاثیر قرار دهد. زوجدرمانی ممکن است برای کمک به افراد در یک رابطه برای حل تعارض و بهبود ارتباطات استفاده شود.
این تکنیک بر درک اینکه چگونه تأثیرات نسلی بر رفتار فردی و نحوهی عملکرد واحد خانواده تأثیر گذاشته است متمرکز است. این به خانوادهها کمک میکند تا درک کنند که چگونه الگوهای به دست آمده از نسلهای قبلی بر خانواده تأثیر میگذارد و روشهای جدید تعامل را بیاموزند.
رویکردی است که در آن افراد داستانی از زندگی خود ایجاد میکنند که به آنها کمک میکند تجربیات، رفتارها و نقشهای خود را بهتر درک کنند.
شامل آموزش اعضای خانواده در مورد جنبههای مختلف سلامت روان و درمان است. که میتواند مفید باشد مخصوصا زمانی که یکی از اعضای خانواده با یک بیماری روانی سروکار دارد. با آموزش اعضای خانواده، سیستم حمایتی فرد میتواند به طور موثرتر و همدلانه به نیازهای آنها پاسخ دهد.
بر کمک به افراد برای شناسایی و درک چگونگی ساختار خانواده تمرکز دارد. هدف کمک به افراد برای بهبود این سازمان در صورت نیاز و یادگیری نحوه ارتباط موثرتر با یکدیگر است.
این تکنیک بر شناسایی مداخلات برای رسیدگی به مشکلات خاص تمرکز دارد. هر مشکلی نیازمند رویکرد جدیدی است که به طور خاص برای رسیدگی به مسئله منحصر به فردی که خانواده با آن مواجه است طراحی شده است.
رویکردهای درمانی که بر خانواده ها متمرکز است می تواند برای تعدادی از مسائل مختلف که اعضای خانواده را تحت تأثیر قرار میدهد مفید باشد. برخی از شرایط و مشکلاتی که ممکن است برای درمان استفاده شود عبارتند از:
میتواند برای رسیدگی به تعارضات درون خانوادهها مفید باشد، خواه این مشکلات در روابط بین خواهر و برادر باشد یا بین والدین و فرزندان. همچنین میتواند برای خانوادههایی که با چالشهای زندگی یا مشکلات مزمن سلامتی که ممکن است یک یا چند عضو خانواده را تحت تأثیر قرار دهند، مفید باشد.
هنگامی که نوبت به درمان مشکلات سلامت روان فردی میرسد، سیستم درمانی خانواده اغلب به این میپردازد که چگونه عوامل درون خانواده ممکن است در شروع یا حفظ چنین شرایطی نقش داشته باشند. برای مثال، اگر فردی دارای اختلال مصرفمواد باشد ، این نوع درمان به اعضای خانواده کمک میکند تا بفهمند چگونه چیزهایی مانند روابط وابسته به اعتیاد به ادامه اعتیاد منجر میشود.
هنگامی که افراد درک بهتری از عواملی که ممکن است در ایجاد مشکل نقش دارند داشته باشند، اعضا میتوانند برای تغییر نقشها، سبکهای ارتباطی و رفتارهای خود به منظور حمایت موثرتر از یکدیگر تلاش کنند.
نشان داده شده است که این نوع درمان برای طیف متنوعی از مشکلات مفید است. با بهبود عملکرد رفتاری، عاطفی و روانی، خانوادهدرمانی میتواند طیف وسیعی از علائم یا مشکلاتی را که افراد و خانواده ها را تحت تاثیر قرار میدهد، برطرف کند.
یکی از مزایای کلیدی سیستم خانواده درمانی این است که میتواند نحوه عملکرد واحد خانواده را بهبود بخشد. همچنین به طرق مختلف به نفع اعضای خانواده است. اول، میتواند برای درمان انواع مختلف مشکلات سلامت روان مفید باشد. و با بهبود سیستم حمایتی خانواده، این نوع درمان تضمین میکند که اعضای خانواده همدلی و حمایتی را که در آینده به آن نیاز دارند، داشته باشند.
یکی دیگر از مزایای سیستمهای خانواده درمانی این است که باز بودن، همدلی و صداقت را در خانوادهها ترویج میکند. این میتواند روابط را تقویت کند و ارتباطات را بهبود بخشد، که میتواند مشکلات فعلی را برطرف کند و از مشکلات آینده جلوگیری کند.
سیستم خانواده درمانی خانوادهها را به عنوان یک تیم مشخص میکند. در طول درمان، هر فرد به صورت جداگانه و مشترک کار میکند تا راه حلهایی ارائه دهد که تیم را قویتر و سالمتر کند.
سیستم درمانی خانواده میتواند به شناسایی مشکلات ارتباطی، عدم تعادل قدرت و الگوهای ناکارآمدی کمککند که بر رفاه هر یک از اعضای خانواده و همچنین عملکرد کل خانواده تأثیر میگذارد.
خانواده درمانی سیستماتیک نیز میتواند یک رویکرد مقرون به صرفه برای درمان باشد. یک مطالعه در سال 2013 که خدمات ارائه شده توسط درمانگران ازدواج و خانواده را در مقایسه با درمان فردی مقایسه کرد، نشان داد که خدمات خانواده درمانی کم هزینهترین گزینه است.
بر اساس یک گزارش، سیستم درمانی خانواده با حمایت از خانواده در هنگام چالشها و تغییرات به جلوگیری از مشکلات طولانی مدت کمک میکند. سایر مزایای مهم عبارتند از تقویت روابط، بهبود الگوهای ارتباطی، افزایش انعطافپذیری و تشویق شبکههای حمایتی خانواده.
تحقیقات نشان میدهد که سیستم خانوادهدرمانی میتواند یک درمان موثر برای تعدادی از شرایط مختلف از جمله اختلالات مصرف مواد، افسردگی، مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان و مسائل مربوط به روابط باشد.
سیستم درمانی خانواده میتواند به تنهایی یا زمانی که به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی چندوجهی برای کودکان و بزرگسالان استفاده شود، موثر باشد.
از آنجایی که خانوادهدرمانی بر روابط بین اعضای خانواده تمرکز دارد، برای کل خانواده مهم است که در طول درمان با هم کار کنند. این میتواند در شرایطی که یک یا چند عضو خانواده نسبت به درمان بیمیل، دوسوگرا یا مقاوم هستند چالشبرانگیز باشد.
تحقیقات حمایت از خانواده درمانی محدود باقی مانده است. با این حال، مطالعات در حال انجام است و شواهد موجود نشان میدهد که استفاده از این درمان برای اهداف مختلف، نویدبخش است.
توجه به این نکته مهم است که درمانگران سیستم خانواده در طول فرآیند درمان بیطرف میمانند. این میتواند برای اعضای خانواده که از درمانگر میخواهند بازخورد ارائه دهد یا رفتار مشکلساز را به چالش بکشد، چالشبرانگیز باشد. از منظر برخی از اعضای خانواده، این بیطرفی گاهی اوقات میتواند تأیید ضمنی برخی رفتارها بهنظر برسد.
اگر فکر میکنید درمان با سیستمهای خانواده ممکن است مفید باشد، با جستجوی یک درمانگر مجاز و باتجربه در این نوع درمان شروع کنید. درمان آنلاین نیز ممکن است در برخی موارد گزینه خوبی باشد که دربارهی آن هم مقالاتی را در سایت ماروم آوردهایم.
در طول اولین جلسه خود، میتوانید از درمانگر خود انتظار داشته باشید که اطلاعاتی در مورد خانواده شما، مشکلاتی که با آن روبرو هستید و اهداف شما جمعآوری کند. درمانگر ممکن است در مورد سابقه شما، روابط شما، نحوه برقراری ارتباط و آنچه انتظار دارید در طول درمان به دست آورید، سؤالاتی بپرسد.
در حالی که ممکن است تعداد جلسات بسته به نیاز شما متفاوت باشد، خانوادهدرمانی معمولاً محدود به زمان است و به طور متوسط ۱۲ جلسه طول میکشد.
همیشه به دنبال کشف پیچیدگیهای روان انسان بودم و هستم.
در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، روانشناسی خوندم و بعد برای ادامهی این جستجو مقطع کارشناسی ارشد رو در دانشگاه بهشتی ادامه دادم.
نوشتن برای من نوعی خلق هست و من از خلق کردن لذت میبرم.
با توجه به علاقهمندیهام سعی میکنم در مقالاتی که برای ماروم تهیه میکنم از «روان» و پیچیدگیهاش براتون بنویسم.