FOMO چیست؟

فومو یا ترس از دست دادن، فکر یا احساسی با این موضوع است که به دیگران بیشتر خوش می‌گذرد، دیگران زندگی بهتری دارند یا اتفاقات بهتری برایشان رقم می‌خورد و تجارب هیجان‌انگیزتری دارند. این افکار و احساسات، نه تنها عزت نفس را تحت تأثیر قرار می‌دهند بلکه حسرت و غبطه خوردن را نیز به دنبال خواهند داشت. امروزه این پدیده، به سبب شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و فیس بوک وسعت بیشتری نیز پیدا کرده و شیوع آن روزانه رو به افزایش می‌باشد. فومو نه تنها شامل این حس می‌شود که در لحظه‌ حاضر چه کارهای بهتری می‌توانستید انجام دهید، بلکه این را نیز دربردارد که شما در حال از دست دادن چیز مهمی هستید که بقیه افراد در لحظه جاری، تجربه می‌کنند. از یک میهمانی شبانه در آخر هفته گرفته تا ارتقا در مرتبه شغلی و هر چیز دیگری که در شما احساس درماندگی ایجاد کند و به شما این حس را بدهد که در حال از دست دادن چیزی هستید.

تاریخچه فومو

فومو اگرچه تاریخچه طولانی دارد اما با پیشرفت و ظهور شبکه‌های اجتماعی و دنیای دیجیتال، شیوع بیشتری پیدا کرده و تقریباً هیچکس از آن در امان نیست. هنگامی که شما دقیقه به دقیقه، با انبوهی از اطلاعات مختلف درباره وقایع دنیا و کارهای مختلفی که می‌توانید انجام دهید، بمباران می‌شوید؛ احتمالاً راضی بودن از زندگی عادی رومزه، برایتان دشوار می‌شود. تمامی این موارد، در کنار گرایش ذاتی انسان برای مقایسه خود با دیگری، زیربنای مواردی هستند که باعث می‌شوند، فومو را تجربه کنید.

اولین تجارب فومو، در جهت بقای ما ضروری بودند. فومو، گونه­‌ ما را وادار می‌کرد تا متوجه شوند کدام دسته از افراد بقای بیشتری دارند و رفتار آن‌ها را تقلید کنند، برای اطمینان از اینکه بهترین راهبردها برای بقا، در سطح جامعه گسترش یافته باشد. علاوه براین، فومو به افراد انگیزه ماجراجویی و مهاجرت را نیز می‌داد.

فومو چگونه تکامل یافت؟

سرعت بالای انتقال به زندگی امروزی، با تمام دسترسی‌هایمان به زندگی و تجارب یکدیگر؛ ترس دردناکی را برایمان به دنبال داشته و این استرس را در ما ایجاد کرده که مبادا چیزی را از دست بدهیم و از دیگران عقب بمانیم! “از عکس شام دیگران گرفته تا نظرات آن‌ها درباره‌ مسائل سیاسی، ما را از این نکته غافل کرده که مردم صرفاً چیزی را که بخواهند ما ببینیم، به ما نشان می‌دهند!”  نکته‌ای که دکتر سالیوان به آن اشاره می‌کند. او همچنین اینطور می‌گوید که “این صرفاً یک دید کلی و مجازی از زندگی دیگران است. اما این دیدگاه، مقایسه اجتماعی را برمی‌انگیزد. این مقایسه اجتماعی آن موقع نتیجه عکس می‌دهد که فرد را از اهداف و معنای شخصی زندگیش دور می‌کند. یافتن یک هدف بزرگ، نکته‌ کلیدی برای درک این موضوع است که چه چیزی باعث احساس فومو می‌شود و اینکه چه کاری باید انجام داد تا احساس کمتری از آن را در زندگی روزمره تجربه کرد.”

 

چگونه فومو به طور متفاوتی بر افراد تاثیر می‌گذارد؟

فومو ریشه در کمبود آگاهی از خویشتن، ارزش‌ها و اهداف دارد. فرد ممکن است با تعیین وقت‌های ملاقات، ارتباطات اجتماعی زیادی را به صورت نمادی ایجاد کند. این اغلب یک راهکار است تا از رویارویی با خود فرار کند! فردی که برای بازبینی خود زمان می‌گذارد و در جهت رسیدن به اهداف خود، به صورت قصدمندی حرکت می‌کند، اغلب رضایت بیشتری دارد و خود را با دیگری مقایسه نمی‌کند. به بیانی دیگر، رضایت از خود، مانع فومو می‌باشد. در مقابل دکتر سالیوان اینطور می‌گوید: “افرادی که ارزش شخصی پایین‌تری دارند و احساس امنیت درونی ندارند، بیشتر به دنبال دیگران هستند تا ارزش شخصی خود را سنجش کنند”.

چه کسانی فومو را تجربه می‌کنند؟

مواردی که گفته شد، تنها عوامل ممکن نیستند، بلکه تیپ شخصیت شما و تجارب شخصی شما نیز نقش مهمی دارند. دکتر لورن کوک، استاد دانشگاه پپردین می‌گوید “برون‌گرایان اجتماعی که با انرژی گروه، انگیزه می‌گیرند؛ کسانی هستند که به فومو حساسیت بیشتری دارند. علاوه بر این در آن سوی ماجرا، فومو می‌تواند بر افرادی که اعتماد به نفس و امنیت پایینی دارند نیز اثر گذار باشد”. هنگامی که شخصی برای اطمینان از خود، به تایید دیگران نیاز دارد (که این هیچ موقع چرخه تحقق‌یافتنی و پایان پذیری نیست) فومو می‌تواند ضربه‌ سنگینی وارد کند!

هنگامی که متوجه شدید چه چیزی فومو را در شما ایجاد می‌کند، می‌توانید به مرور زمان برای از بین بردن آن اقدام کنید. اگر نیاز به مقایسه دارید، خود را با گذشته مقایسه کنید. یا خود اکنونتان را با آنچه در آینده می‌خواهید باشد مقایسه نمایید. این شکل از مقایسه مفیدتر می‌باشد. شما راه‌هایی که به رشد شما کمک کرده و در جهت رسیدن اهدافتان هستند را شناسایی می‌کنید و اهداف آینده را برای خودشکوفایی، روشن‌تر خواهید کرد.

پژوهش‌ها درباره‌ی فومو

با افزایش پژوهش‌ها و دسترسی بیشتر به بررسی‌های علمی درباره‌ی این موضوع، تصویر روشن‌تری از جزئیات این موضوع و تاثیرگذاری آن بدست آمده است. متاسفانه این تصویر زیبا نیست! زیرا نشان‌دهنده‌ی اثرات منفی فومو می‌باشد. برخی از موارد را ادامه ملاحظه کنید:

سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی

جای تعجب نیست که نوجوانان با سرعت رو به افزایشی، از سایت‌ها و شبکه‌های مجازی استفاده می‌کنند و فومو را به دنبال آن تجربه خواهند کرد. با این حال این نیز جالب است که فومو خود به نوعی، باعث افزایش استفاده از شبکه‌های مجازی می‌شود. دختران مبتلا به افسردگی گرایش به استفاده از شبکه‌های مجازی دارند در حالی که برای پسران، اضطراب عاملی برای روی آوردن به شبکه‌های مجازی می‌باشد. این نشان می‌دهد که به طور کلی استفاده‌ی روزافزون از شبکه‌های مجازی می‌تواند منجر به افزایش استرسی شود که ریشه در فومو دارد.

 

فومو، سن و جنسیت

چندین پژوهش نشان داده که فومو در تمامی سنین تجربه می‌شود. نتایج یک مطالعه در مجله پژوهش‌های روانپزشکی اینطور گزارش کرده که ترس از دست دادن، با استفاده بیشتر از تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی مرتبط است و این پیوند با سن و جنس، ارتباطی ندارد. این پژوهش همچنین اینطور نتیجه گرفته که هم استفاده از شبکه‌های مجازی و هم استفاده نادرست از تلفن‌های هوشمند، با تجربه بیشتر فومو در ارتباط است. استفاده از تلفن‌های هوشمند نه تنها با ترس قضاوت‌های منفی و مثبت توسط دیگران، در ارتباط بود بلکه تاثیرات منفی نیز بر خلق افراد به جای می‌گذاشت.

میزان رضایت از زندگی

مقاله دیگری نیز چندین مورد دیگر که با فومو در ارتباط هستند را معرفی کرده است. ترس از دست دادن با تحقق نیازهای شخصی و به طور کلی رضایت از زندگی کمتر در ارتباط است. فومو به شدت با مشارکت بیشتر در شبکه‌های مجازی و احساس نیاز به مشارکت کردن در آن‌ها مرتبط است. به این معنا که فومو و شبکه‌های اجتماعی ممکن است، چرخه‌ای منفی را به دنبال داشته باشند که یکدیگر را تقویت می‌کنند.

خطرهای بالقوه فومو

علاوه بر احساس ناراحتی، ترس از دست دادن می‌تواند منجر به رفتارهای ناسالم بیشتری شود. مثالی از این موارد را می‌توان رانندگی بدون تمرکز حواس دانست.

در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که تجربه‌ی فومو، در زندگی روزمره و باتوجه به وسعت یافتن شبکه‌های مجازی، امری اجتناب ناپذیر است. آنچه اهمیت دارد، حساس بودن به موقعیت‌هایی است که این تجربه را در شما ایجاد می‌کنند و احساسات منفی را برای شما به دنبال دارند. شناخت اهداف، ارزش‌ها و تلاش در جهت آن‌ها و تمرکز بر مسیر شخصی، می‌تواند به شما در کاهش فومو کمک کند. برای راهکارهای بیشتر در جهت مقابله با فومو، همراه ماروم باشید. در پست‌های بعدی برای شما نکات بیشتری را در این باره ارائه خواهیم کرد.