انواع فوبیا یک ترس یا اضطراب محسوس در مورد موضوع یا موقعیتی خاص است. فوبی ترسی بیش از حد و غیرمنطقی است. اگر فوبیا دارید، ممکن است وقتی با منبع ترس خود روبرو میشوید، احساس ترس یا وحشت عمیقی را تجربه کنید. ترس میتواند از یک مکان، موقعیت یا یک شی خاص باشد. این اختلال در طبقه اختلالات اضطرابی قرار دارد. بر خلاف سایر اختلالات اضطرابی، انواع فوبیا به چیزی خاص مرتبط است و تحت عنوان فوبی خاص از این اختلال نام برده میشود.
تأثیر انواع فوبیا میتواند آزاردهنده یا شدیداً ناتوان کننده باشد. افراد مبتلا به انواع فوبیا اغلب متوجه میشوند که ترس آنها غیرمنطقی است، اما نمیتوانند کاری در مورد آن انجام دهند. چنین ترسهایی میتوانند در کار، مدرسه و روابط شخصی تداخل ایجاد کنند. فوبیا یک ترس غیرمنطقی از چیزی است که بعید است باعث آسیب شود. خود این کلمه از کلمه یونانی phobos گرفته شده است که به معنای “ترس” یا “وحشت” است.
وقتی فردی فوبیا دارد، ترس شدیدی از یک شی یا موقعیت خاص را تجربه میکند. انواع فوبیا با ترسهای معمولی متفاوت است زیرا باعث ناراحتی قابل توجهی میشود و احتمالاً در زندگی در خانه، محل کار یا مدرسه اختلال ایجاد میکند.
افراد مبتلا به انواع فوبیا به طور فعال از شی یا موقعیت فوبیا دوری میکنند یا آن را با ترس یا اضطراب شدید تحمل میکنند.
انواع فوبیا در اشکال و اندازه های مختلف وجود دارد. از آنجایی که تعداد نامحدودی از اشیا و موقعیتها وجود دارد، لیست فوبیاهای خاص بسیار طولانی است.
فهرست مطالب
انواع فوبیا چیست؟
طبق راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانی ویرایش پنجم DSM-5، فوبیاهای خاص معمولاً در پنج دسته کلی قرار میگیرند و انواع فوبیا در روانشناسی عبارتند از:
- ترسهای مربوط به حیوانات (عنکبوت، سگ، حشرات)
- ترسهای مربوط به محیط طبیعی (ارتفاع، رعد و برق، تاریکی)
- ترسهای مربوط به خون، تزریق، یا جراحت (تزریق، شکستگی استخوان، افتادن)
- ترسهای مربوط به موقعیتهای خاص (پرواز، آسانسور، رانندگی، مکانهای بسته)
- دیگر (ترس از خفگی، صداهای بلند، غرق شدن)
این دسته بندیها تعداد بینهایتی از اشیا و موقعیتهای خاص را در بر میگیرند.
عوامل خطر
- افرادی که دارای استعداد ژنتیکی برای اضطراب هستند ممکن است در معرض خطر بالای ابتلا به فوبیا باشند. کودکانی که یکی از بستگان نزدیکشان مبتلا به اختلال اضطراب است در معرض خطر ابتلا به فوبیا هستند.
- عوامل محیطی در ابتلا به فوبیا اثرگذار است. به نظر میرسد سن، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و جنسیت تنها برای فوبیاهای خاص عوامل خطر هستند. به عنوان مثال، زنان بیشتر در معرض فوبیای حیوانات هستند. کودکان یا افرادی که وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایینی دارند بیشتر احتمال دارد که فوبیای اجتماعی یا همان اضطراب اجتماعی داشته باشند. مردان بیشتر فوبیای دندانپزشک و پزشک دارند. رویدادهای ناراحت کننده میتواند فوبیا ایجاد کند. قرار گرفتن در معرض فضاهای بسته، ارتفاع زیاد و نیش حیوانات یا حشرات میتواند منبع فوبیا باشد. افرادی که شرایط پزشکی مداوم یا نگرانیهای سلامتی دارند میتوانند دچار فوبیا شوند. سوء مصرف مواد و افسردگی نیز با انواع فوبیا مرتبط است.
فوبیا علائم متفاوتی با بیماریهای روانی جدی مانند اسکیزوفرنی دارد. در اسکیزوفرنی، افراد دارای توهمات بینایی و شنیداری، هذیان، پارانویا، علائم منفی مانند عدم لذتی هستند. فوبیا ممکن است غیر منطقی باشد، اما افراد مبتلا به انواع فوبیا در تست واقعیت مردود نمیشوند.
رایجترین فوبیاها
برای معرفی انواع فوبیا در ابتدا باید بدانید که انواع فوبیا های مختلف که از نوع فوبیای خاص هستند مربوط به یک موضوع است. اما دو نوع از ترسهای ناتوان کننده که طبق انجمن روانپزشکی امریکا از رایج ترینها هستند در ادامه توضیح داده میشوند.
آگورافوبیا
آگورافوبیا فقط منحصر به یک موقعیت نیست، ترس از مکانها یا موقعیتهایی است که نمیتوانید از آنها فرار کنید. خود این کلمه به “ترس از فضاهای باز” اشاره دارد. افراد مبتلا به آگورافوبیا میترسند که در جمعیت بزرگ یا در بیرون از خانه به دام افتاده باشند. آنها اغلب از موقعیتهای اجتماعی به کلی دوری میکنند و در خانههای خود میمانند.
بسیاری از افراد مبتلا به آگورافوبیا میترسند در جایی که نتوانند فرار کنند دچار حمله پانیک شوند. کسانی که مشکلات سلامتی مزمن دارند ممکن است نگران باشند که در یک منطقه عمومی یا جایی که هیچ کمکی در دسترس نیست، نیاز به کمک اورژانسی داشته باشند. برای این افراد تشخیص فوبی خاص گذاشته نمیشود بلکه آگورافوبیا تشخیص نهایی خواهد بود.
فوبیای اجتماعی
دومین اختلال ترس رایج فوبیای اجتماعی است که به عنوان اختلال اضطراب اجتماعی نامگذاری میشود. در واقع اگر فردی به دلیل ارزیابی منفی از موقعیتهایی بترسد به جای فوبی خاص، اختلال اضطراب اجتماعی برای وی تشخیص داده خواهد شد. این اختلال میتواند منجر به انزوا شود. فوبیای اجتماعی میتواند آنقدر شدید باشد که سادهترین تعاملات، مانند سفارش در رستوران یا پاسخ دادن به تلفن، فرد را به وحشت اندازد. افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی اغلب برای اجتناب از موقعیتهای عمومی دست از کار میکشند.
انواع رایج دیگر فوبیا
- گلوسوفوبیا به عنوان اضطراب عملکرد یا ترس از سخنرانی در مقابل مخاطب شناخته میشود. افراد مبتلا به این فوبیا زمانی که حتی به حضور در مقابل گروهی از افراد فکر میکنند، علائم جسمی شدیدی دارند. درمانهای گلوسوفوبیا میتواند شامل روان درمانی یا دارو باشد.
- آکروفوبیا ترس از ارتفاع است. افراد مبتلا به این فوبیا از کوهها، پلها یا طبقات بالاتر ساختمانها اجتناب میکنند. علائم شامل سرگیجه، تعریق و احساس بیهوشی یا از دست دادن هوشیاری است.
- کلاستروفوبیا این ترس از فضاهای بسته یا تنگ است. کلاستروفوبیا شدید اگر شما را از سوار شدن در اتومبیل یا آسانسور بازدارد، میتواند ناتوان کننده باشد. درباره کلاستروفوبیا، از علائم اضافی تا گزینههای درمانی، بیشتر بیاموزید.
- اروفوبیا ترس از پرواز نیز شناخته میشود.
- دنتوفوبیا ترس از دندانپزشک یا اقدامات دندانپزشکی است. این فوبیا معمولاً پس از یک تجربه ناخوشایند در مطب دندانپزشک ایجاد میشود. اگر شما را از دریافت مراقبتهای دندانی مورد نیاز باز دارد، میتواند مضر باشد.
- هموفوبیا فوبیا از خون یا آسیب است. فرد مبتلا به هموفوبیا ممکن است در تماس با خون خود یا خون شخص دیگر غش کند.
- آراکنوفوبیا به معنای ترس از عنکبوت است.
- سینوفوبیا ترس از سگ است.
- اوفیدیوفوبیا ترس از مار است. افراد مبتلا به این فوبیا از مارها میترسند.
- نیکتوفوبیا فوبیا ترس از شب یا تاریکی است. تقریباً همیشه به عنوان یک ترس معمولی دوران کودکی شروع میشود. وقتی دوران نوجوانی را پشت سر میگذارد، به عنوان یک فوبیا در نظر گرفته میشود.
این موارد فقط موارد بیشتر شایع هستند در ادامه انواع عجیب و نادر فوبیا را خواهید شناخت.
انواع فوبیا در کودکان
- 2 تا 4 سال: کودکان در این سن از صداهای بلند، صداهای حیوانات، توالت و حمام، ارواح، مرگ و گاهی از تنهایی میترسند.
- 4 تا 6 سال: کودکان این گروه سنی اغلب از تاریکی میترسند. آنها همچنین میتوانند موجودات یا ارواح ترسناک را تصور کنند. ترسهای دیگر شامل اضطراب از دست دادن والدین، مرگ یکی از اعضای خانواده یا مجروح شدن است.
- 6 تا 8 سال: این کودکان ممکن است از ترسهای ساده و رایج مانند ترس از طرد شدن اجتماعی، تغییر مکان به مکان جدید برای زندگی، رفتن به مدرسه یا دیر رسیدن شکایت کنند.
- 9 تا 10 سال: این کودکان پیش از نوجوانی هستند. آنها ممکن است ترس داشته باشند که والدینشان از هم جدا شوند یا طلاق بگیرند یا از اینکه ممکن است در زندگی خود با خطر مواجه شوند میترسند که معمولاً به صورت ترس از خون و برخورد با جراحات ظاهر میشود.
- 11 تا 12 سال: این کودکان اغلب فکر میکنند که ممکن است ربوده شوند. تنها بودن یا در یک مکان تاریک نیز در این کودکان اضطراب شدید ایجاد میکند.
برخی از کودکان خردسال عادت دارند یک شی غیر زنده را موجود زنده تصور کنند. این موجود خیالی مبنای ترسها میشود. در کودکان تشخیص اختلال اضطرابی یا فوبیا پس از معاینه جامع پزشکی و روانپزشکی انجام میشود. ممکن است تشخیص این شرایط نسبتاً دشوار باشد. والدین این مسئولیت بزرگ را بر عهده دارند که در مراحل اولیه احساس اضطراب بیش از حد یا دائمی را در فرزندان خود شناسایی کنند و خودشان به آن رسیدگی کنند یا اگر کودک به درستی پاسخ ندهد، از متخصص کمک بخواهند. تشخیص و درمان زودهنگام میتواند کمک زیادی به بهبودی کامل کودکان و جلوگیری از مشکلات روانی بیشتر در زندگی بزرگسالی آنها کند.
علائم فوبیا چیست؟
شایعترین و ناتوان کنندهترین علامت انواع فوبیا حمله پانیک است. ویژگی های حمله پانیک عبارتند از:
- تپش قلب
- تنگی نفس
- تکلم سریع یا ناتوانی در صحبت کردن
- دهان خشک
- ناراحتی معده
- حالت تهوع
- فشار خون بالا
- لرزیدن یا لرزش
- درد یا سفتی قفسه سینه
- یک احساس خفگی
- سرگیجه یا سبکی سر
- عرق کردن زیاد
- احساس عذاب قریب الوقوع
فردی میتواند این ویژگیها را تجربه کند و فقط به صورت ترس شدید باشد و به شدت حمله پنیک نباشد به هر حال، فرد مبتلا به فوبیا برای تشخیص نیازی به حملات پانیک ندارد.
انواع فوبیا و درمان آن
راه های درمان انواع فوبیا میتواند شامل تکنیک های روان درمانی، داروها یا ترکیبی از هر دو باشد.
- درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) رایجترین درمان انواع فوبیا است. که بخشی از آن شامل قرار گرفتن در معرض منبع ترس در یک محیط کنترل شده است. این درمان میتواند در مواجهه با عامل استرس، اضطراب را کاهش دهد. این درمان بر شناسایی و تغییر افکار منفی، باورهای ناکارآمد و واکنشهای منفی به موقعیت فوبیا تمرکز دارد. تکنیکهای جدید CBT از فناوری واقعیت مجازی استفاده میکنند تا افراد را به طور ایمن در معرض منابع فوبیای خود قرار دهند.
- درمان از طریق مواجهه
در طول مواجهه درمانی، که نوعی درمان شناختی رفتاری است، شما با یک روانشناس کار میکنید تا یاد بگیرید چگونه خود را نسبت به شی یا موقعیتی که از آن میترسید حساسیت زدایی کنید. هدف این است که کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.
- دارو
داروی ضد اضطراب: پزشک شما ممکن است داروهای کاهش دهنده اضطراب را توصیه کند که در کنار مواجهه درمانی به شما کمک کنند. در حالی که این داروها دقیقاً یک درمان برای فوبیا نیستند، اما میتوانند به کاهش ناراحتی درمان مواجهه کمک کنند.
داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب میتوانند به آرام کردن واکنشهای احساسی و فیزیکی نسبت به ترس کمک کنند. اغلب، ترکیبی از دارو و درمان حرفهای مفیدترین است.
انواع فوبیا های عجیب
هیچ لیست رسمی از انواع فوبیا فراتر از آنچه در DSM-5 ذکر شده است وجود ندارد، بنابراین پزشکان و محققان در صورت نیاز نامی برای آنها ایجاد میکنند. این معمولاً با ترکیب یک پیشوند یونانی (یا گاهی اوقات لاتین) انجام میشود که فوبیا را با پسوند – فوبیا توصیف میکند. به عنوان مثال، ترس از آب با ترکیب «هیدرو» (آب) و «فوبیا» (ترس) نامگذاری میشود. فوبیاهای متعدد و عجیبی وجود دارند که شاید آگاهی از آنها برایتان جالب باشد. در ادامه در جدولی انواع فوبیا های جالب آمده است.
لیست انواع فوبیا
مطالعه انواع فوبیای خاص یک فرآیند پیچیده است. اکثر مردم برای این شرایط به دنبال درمان نیستند، بنابراین موارد تا حد زیادی گزارش نمیشوند. انواع فوبیا بر اساس تجربیات فرهنگی، جنسیت و سن نیز متفاوت است. در اینجا به برخی از فوبیاهایی که شناسایی شدهاند میپردازیم.
ردیف | نوع ترس | نام اختلال |
1 | ترس از تاریکی | آکلوفوبیا achluophobia |
2 | ترس از ارتفاع | آکروفوبیا acrophobia |
3 | ترس از پرواز
| اروفوبیا aerophobia |
4 | ترس از درد | آلگوفوبیا algophobia |
5 | ترس از جوجه ها | آلکتوروفوبیا alektorophobia |
6 | ترس از فضاهای عمومی یا جمعیت | آگورافوبیا agoraphobia |
7 | ترس از سوزن یا اشیاء نوک تیز | آیکموفوبیا aichmophobia |
8 | ترس از گربهها | آیلوروفوبیا ailurophobia |
9 | ترس از سوار شدن در ماشین | آمکسوفوبیا amaxophobia |
10 | ترس از مردان
| آندروفوبیا androphobia |
11 | ترس از آنژین یا خفگی | آنژینوفوبیا anginophobia |
12 | ترس از گل | آنتوفوبیا anthophobia |
13 | ترس از مردم یا جامعه | آنتروپوفوبیا anthropophobia |
14 | ترس از لمس شدن | آفنفوم فوبیا aphenphosmphobia |
15 | ترس از عنکبوت | آراکنوفوبیا arachnophobia |
16 | ترس از اعداد | اریتموفوبیا arithmophobia |
17 | ترس از رعد و برق | آسترافوبیا astraphobia |
18 | ترس از بی نظمی | آتاکسوفوبیا ataxophobia |
19 | ترس از نقص | آتلوفوبیا atelophobia |
20 | ترس از شکست | آتیچی فوبیا atychiphobia |
21 | ترس از تنهایی | اوتوفوبیا autophobia |
22 | ترس از باکتری | باکتریوفوبیا bacteriophobia |
23 | ترس از جاذبه | باروفوبیا barophobia |
24 | ترس از پلهها یا شیبهای تند | بتموفوبیا bathmophobia |
25 | از ترس دوزیستان | باتراکوفوبیا batrachophobia |
26 | ترس از سوزن و سوزن زدن | بلونفوبیا belonephobia |
27 | ترس از کتاب | بیبلیوفوبیا bibliophobia |
28 | ترس از گیاه | بوتانوفوبیا botanophobia |
29 | ترس از زشتی | کاکوفوبیا cacophobia |
30 | ترس از مسخره شدن | کاتاگلوفوبیا catagelophobia |
31 | ترس از آینه | کاتوپتروفوبیا catoptrophobia |
32 | ترس از برف | چیونوفوبیا chionophobia |
33 | ترس از رنگ ها | کروموفوبیا chromophobia |
34 | ترس از ساعت | کرنومنتروفوبیا chronomentrophobia |
35 | ترس از غذا | سیبوفوبیا cibophobia |
36 | ترس از فضاهای محدود | کلاستروفوبیا claustrophobia |
37 | ترس از دلقک ها | کالروفوبیا coulrophobia |
38 | ترس از رایانه | سایبرفوبیا cyberphobia |
39 | ترس از سگ | سینوفوبیا cynophobia |
40 | ترس از درختان | دندروفوبیا dendrophobia |
41 | ترس از دندانپزشکان | دنتوفوبیا dentophobia |
42 | ترس از خانه ها | دماتوفوبیا domatophobia |
43 | ترس از تصادف | دیستیکی فوبیا dystychiphobia |
44 | ترس از حشرات | اینتوموفوبیا entomophobia |
45 | ترس از نوجوانان | ایفبی فوبیا ephebiphobia |
46 | ترس از اسب | ایکویینوفوبیا equinophobia |
47 | ترس از ازدواج یا تعهد | گاموفوبیا gamophobia |
48 | جنیوفوبیا genuphobia | |
49 | ترس از صحبت کردن در جمع | گلوسوفوبیا glossophobia
|
50 | ترس از زن | جینوفوبیا gynophobia |
51 | ترس از خورشید | هلیوفوبیا heliophobia |
52 | ترس از خون | هموفوبیا homophobia |
53 | ترس از خزندگان | هرپتوفوبیا herpetophobia |
54 | ترس از آب | هیدروفوبیا hydrophobia |
55 | ترس از بیماری | هیپوکندری hypochondria |
56 | ترس از پزشکان | آیتروفوبیا iatrophobia |
57 | ترس از حشرات | اینسکت فوبیا insectophobia |
58 | ترس از اتاق پر از آدم | کویننی فوبیا koinoniphobia |
59 | ترس از رنگ سفید | لوکوفوبیا leukophobia
|
60 | ترس از گردباد و طوفان | لیلاپسوفوبیا lilapsophobia |
61 | ترس از زایمان | لوکیوفوبیا lockiophobia |
62 | ترس از آشپزی | مگیروکوفوبیا mageirocophobia |
63 | ترس از چیزهای بزرگ | مگالوفوبیا megalophobia |
64 | ترس از رنگ سیاه
| ملانوفوبیا melanophobia |
65 | ترس از چیزهای کوچک | میکروفوبیا microphobia
|
66 | ترس از خاک و میکروب | میسوفوبیا mysophobia
|
67 | ترس از مرگ یا مرده | نکروفوبیا necrophobia
|
68 | ترس از شب | نوکتی فوبیا noctiphobia
|
69 | ترس از بیمارستان | نوسوکام فوبیا nosocomephobia
|
70 | ترس از تاریکی | نیکتوفوبیا nyctophobia
|
71 | ترس از افزایش وزن | ابسوفوبیا obesophobia |
72 | ترس از از عدد 8 | اکتوفوبیا octophobia |
73 | ترس از باران | آمبروفوبیا ombrophobia |
74 | ترس از مار | اوفیدیوفوبیا ophidiophobia |
75 | ترس از پرندگان | اورنیتوفوبیا ornithophobia |
76 | ترس از کاغذ | پاپیروفوبیا papyrophobia |
77 | ترس از بیماری | پاتوفوبیا pathophobia |
78 | ترس از از کودکان | پدوفوبیا pedophobia |
79 | ترس از عشق | فیلوفوبیا philophobia |
80 | ترس از فوبیا | فوبوفوبیا phobophobia |
81 | ترس از پا | پودوفوبیا podophobia |
82 | ترس از ریش | پوگونوفوبیا pogonophobia |
83 | ترس از رنگ بنفش | پورفیروفوبیا porphyrophobia |
84 | ترس از سرخس | پتریدوفوبیا pteridophobia |
85 | ترس از پرواز | پترومرهانوفوبیا pteromerhanophobia |
86 | ترس از آتش | پیروفوبیا pyrophobia |
87 | ترس از هالووین | سامهایوفوبیا samhainophobia |
88 | ترس از مدرسه | اسکولیون فوبیا scolionophobia |
89 | ترس از ماه | سلنوفوبیا selenophobia |
90 | ترس از ارزیابی اجتماعی | سوشیوفوبیا sociophobia |
91 | ترس از خواب | سومنی فوبیا somniphobia |
92 | ترس از سرعت | تاکوفوبیا tachophobia
|
93 | ترس از تکنولوژی | تکنوفوبیا technophobia |
94 | ترس از رعد و برق
| تنیتروفوبیا tonitrophobia |
95 | ترس از سوزن یا تزریق
| تریپانوفوبیا trypanophobia |
96 | ترس از زنان زیبا | ونوسترافوبیا venustraphobia
|
97 | ترس از میکروب
| ورمینوفوبیا verminophobia |
98 | ترس از جادوگران و جادوگری
| ویکافوبیا wiccaphobia |
99 | ترس از غریبه ها یا خارجی ها | اکسنوفوبیا xenophobia
|
100 | ترس از حیوانات وحشیانه | زوفوبیا zoophobia |
سخن پایانی
اگر فوبیا دارید، حتما به دنبال درمان باشید. غلبه بر فوبیا میتواند دشوار باشد، اما امکان پذیر است. با درمان مناسب، میتوانید یاد بگیرید که ترسهای خود را مدیریت کنید و زندگی رضایت بخشی داشته باشید. در حالی که فوبیا میتواند بسیار ناراحت کننده و چالش برانگیز باشد، درمان و دارو می تواند به طور کامل مشکل شما را رفع کند. اگر فکر میکنید ممکن است فوبیایی داشته باشید که باعث اختلال در زندگی شما میشود، برای ارزیابی و گزینههای درمانی با ماروم در تماس باشید.
معرفی نویسنده: پریسا ایازی
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینههای درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.
No comment