انواع فوبیا، علائم و روش‌های درمان

انواع فوبیا یک ترس یا اضطراب محسوس در مورد موضوع یا موقعیتی خاص است. فوبی ترسی بیش از حد و غیرمنطقی است. اگر فوبیا دارید، ممکن است وقتی با منبع ترس خود روبرو می‌شوید، احساس ترس یا وحشت عمیقی را تجربه کنید. ترس می‌تواند از یک مکان، موقعیت یا یک شی خاص باشد. این اختلال در طبقه اختلالات اضطرابی قرار دارد. بر خلاف سایر اختلالات اضطرابی، انواع فوبیا به چیزی خاص مرتبط است و تحت عنوان فوبی خاص از این اختلال نام برده می‌شود.

تأثیر انواع فوبیا می‌تواند آزاردهنده یا شدیداً ناتوان کننده باشد. افراد مبتلا به انواع فوبیا اغلب متوجه می‌شوند که ترس آنها غیرمنطقی است، اما نمی‌توانند کاری در مورد آن انجام دهند. چنین ترس‌هایی می‌توانند در کار، مدرسه و روابط شخصی تداخل ایجاد کنند. فوبیا یک ترس غیرمنطقی از چیزی است که بعید است باعث آسیب شود. خود این کلمه از کلمه یونانی phobos گرفته شده است که به معنای “ترس” یا “وحشت” است.

وقتی فردی فوبیا دارد، ترس شدیدی از یک شی یا موقعیت خاص را تجربه می‌کند. انواع فوبیا با ترس‌های معمولی متفاوت است زیرا باعث ناراحتی قابل توجهی می‌شود و احتمالاً در زندگی در خانه، محل کار یا مدرسه اختلال ایجاد می‌کند.

افراد مبتلا به انواع فوبیا به طور فعال از شی یا موقعیت فوبیا دوری می‌کنند یا آن را با ترس یا اضطراب شدید تحمل می‌کنند.

انواع فوبیا در اشکال و اندازه های مختلف وجود دارد. از آنجایی که تعداد نامحدودی از اشیا و موقعیت‌ها وجود دارد، لیست فوبیاهای خاص بسیار طولانی است.

فهرست مطالب

انواع فوبیا چیست؟

طبق راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانی ویرایش پنجم DSM-5، فوبیاهای خاص معمولاً در پنج دسته کلی قرار می‌گیرند و انواع فوبیا در روانشناسی عبارتند از:

  • ترس‌های مربوط به حیوانات (عنکبوت، سگ، حشرات)
  • ترس‌های مربوط به محیط طبیعی (ارتفاع، رعد و برق، تاریکی)
  • ترس‌های مربوط به خون، تزریق، یا جراحت (تزریق، شکستگی استخوان، افتادن)
  • ترس‌های مربوط به موقعیت‌های خاص (پرواز، آسانسور، رانندگی، مکان‌های بسته)
  • دیگر (ترس از خفگی، صداهای بلند، غرق شدن)

این دسته بندی‌ها تعداد بی‌نهایتی از اشیا و موقعیت‌های خاص را در بر می‌گیرند.

انواع فوبیا

عوامل خطر

  • افرادی که دارای استعداد ژنتیکی برای اضطراب هستند ممکن است در معرض خطر بالای ابتلا به فوبیا باشند. کودکانی که یکی از بستگان نزدیکشان مبتلا به اختلال اضطراب است در معرض خطر ابتلا به فوبیا هستند.
  • عوامل محیطی در ابتلا به فوبیا اثرگذار است. به نظر می‌رسد سن، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و جنسیت تنها برای فوبیاهای خاص عوامل خطر هستند. به عنوان مثال، زنان بیشتر در معرض فوبیای حیوانات هستند. کودکان یا افرادی که وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایینی دارند بیشتر احتمال دارد که فوبیای اجتماعی یا همان اضطراب اجتماعی داشته باشند. مردان بیشتر فوبیای دندانپزشک و پزشک دارند. رویدادهای ناراحت کننده می‌تواند فوبیا ایجاد کند. قرار گرفتن در معرض فضاهای بسته، ارتفاع زیاد و نیش حیوانات یا حشرات می‌تواند منبع فوبیا باشد. افرادی که شرایط پزشکی مداوم یا نگرانی‌های سلامتی دارند می‌توانند دچار فوبیا شوند. سوء مصرف مواد و افسردگی نیز با انواع فوبیا مرتبط است.

فوبیا علائم متفاوتی با بیماری‌های روانی جدی مانند اسکیزوفرنی دارد. در اسکیزوفرنی، افراد دارای توهمات بینایی و شنیداری، هذیان، پارانویا، علائم منفی مانند عدم لذتی هستند. فوبیا ممکن است غیر منطقی باشد، اما افراد مبتلا به انواع فوبیا در تست واقعیت مردود نمی‌شوند.

رایج‌ترین فوبیاها

برای معرفی انواع فوبیا در ابتدا باید بدانید که انواع فوبیا های مختلف که از نوع فوبیای خاص هستند مربوط به یک موضوع است. اما دو نوع از ترس‌های ناتوان کننده که طبق انجمن روانپزشکی امریکا از رایج ترین‌ها هستند در ادامه توضیح داده می‌شوند.

آگورافوبیا

آگورافوبیا فقط منحصر به یک موقعیت نیست، ترس از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی است که نمی‌توانید از آنها فرار کنید. خود این کلمه به “ترس از فضاهای باز” اشاره دارد. افراد مبتلا به آگورافوبیا می‌ترسند که در جمعیت بزرگ یا در بیرون از خانه به دام افتاده باشند. آنها اغلب از موقعیت‌های اجتماعی به کلی دوری می‌کنند و در خانه‌های خود می‌مانند.

بسیاری از افراد مبتلا به آگورافوبیا می‌ترسند در جایی که نتوانند فرار کنند دچار حمله پانیک شوند. کسانی که مشکلات سلامتی مزمن دارند ممکن است نگران باشند که در یک منطقه عمومی یا جایی که هیچ کمکی در دسترس نیست، نیاز به کمک اورژانسی داشته باشند. برای این افراد تشخیص فوبی خاص گذاشته نمی‌شود بلکه آگورافوبیا تشخیص نهایی خواهد بود.

فوبیای اجتماعی

دومین اختلال ترس رایج فوبیای اجتماعی است که به عنوان اختلال اضطراب اجتماعی نامگذاری می‌شود. در واقع اگر فردی به دلیل ارزیابی منفی از موقعیت‌هایی بترسد به جای فوبی خاص، اختلال اضطراب اجتماعی برای وی تشخیص داده خواهد شد. این اختلال می‌تواند منجر به انزوا شود. فوبیای اجتماعی می‌تواند آنقدر شدید باشد که ساده‌ترین تعاملات، مانند سفارش در رستوران یا پاسخ دادن به تلفن، فرد را به وحشت اندازد. افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی اغلب برای اجتناب از موقعیت‌های عمومی دست از کار می‌کشند.

انواع رایج دیگر فوبیا

  1. گلوسوفوبیا به عنوان اضطراب عملکرد یا ترس از سخنرانی در مقابل مخاطب شناخته می‌شود. افراد مبتلا به این فوبیا زمانی که حتی به حضور در مقابل گروهی از افراد فکر می‌کنند، علائم جسمی شدیدی دارند. درمان‌های گلوسوفوبیا می‌تواند شامل روان درمانی یا دارو باشد.
  2. آکروفوبیا  ترس از ارتفاع است. افراد مبتلا به این فوبیا از کوه‌ها، پل‌ها یا طبقات بالاتر ساختمان‌ها اجتناب می‌کنند. علائم شامل سرگیجه، تعریق و احساس بیهوشی یا از دست دادن هوشیاری است.
  3. کلاستروفوبیا این ترس از فضاهای بسته یا تنگ است. کلاستروفوبیا شدید اگر شما را از سوار شدن در اتومبیل یا آسانسور بازدارد، می‌تواند ناتوان کننده باشد. درباره کلاستروفوبیا، از علائم اضافی تا گزینه‌های درمانی، بیشتر بیاموزید.
  4. اروفوبیا ترس از پرواز نیز شناخته می‌شود.
  5. دنتوفوبیا ترس از دندانپزشک یا اقدامات دندانپزشکی است. این فوبیا معمولاً پس از یک تجربه ناخوشایند در مطب دندانپزشک ایجاد می‌شود. اگر شما را از دریافت مراقبت‌های دندانی مورد نیاز باز دارد، می‌تواند مضر باشد.
  6. هموفوبیا فوبیا از خون یا آسیب است. فرد مبتلا به هموفوبیا ممکن است در تماس با خون خود یا خون شخص دیگر غش کند.
  7. آراکنوفوبیا به معنای ترس از عنکبوت است.
  8. سینوفوبیا ترس از سگ است.
  9. اوفیدیوفوبیا ترس از مار است. افراد مبتلا به این فوبیا از مارها می‌ترسند.
  10. نیکتوفوبیا فوبیا ترس از شب یا تاریکی است. تقریباً همیشه به عنوان یک ترس معمولی دوران کودکی شروع می‌شود. وقتی دوران نوجوانی را پشت سر می‌گذارد، به عنوان یک فوبیا در نظر گرفته می‌شود.

این موارد فقط موارد بیشتر شایع هستند در ادامه انواع عجیب و نادر فوبیا را خواهید شناخت.

انواع فوبیا در کودکان

  • 2 تا 4 سال: کودکان در این سن از صداهای بلند، صداهای حیوانات، توالت و حمام، ارواح، مرگ و گاهی از تنهایی می‌ترسند.
  • 4 تا 6 سال: کودکان این گروه سنی اغلب از تاریکی می‌ترسند. آنها همچنین می‌توانند موجودات یا ارواح ترسناک را تصور کنند. ترس‌های دیگر شامل اضطراب از دست دادن والدین، مرگ یکی از اعضای خانواده یا مجروح شدن است.
  • 6 تا 8 سال: این کودکان ممکن است از ترس‌های ساده و رایج مانند ترس از طرد شدن اجتماعی، تغییر مکان به مکان جدید برای زندگی، رفتن به مدرسه یا دیر رسیدن شکایت کنند.
  • 9 تا 10 سال: این کودکان پیش از نوجوانی هستند. آنها ممکن است ترس داشته باشند که والدینشان از هم جدا شوند یا طلاق بگیرند یا از اینکه ممکن است در زندگی خود با خطر مواجه شوند می‌ترسند که معمولاً به صورت ترس از خون و برخورد با جراحات ظاهر می‌شود.
  • 11 تا 12 سال: این کودکان اغلب فکر می‌کنند که ممکن است ربوده شوند. تنها بودن یا در یک مکان تاریک نیز در این کودکان اضطراب شدید ایجاد می‌کند.

برخی از کودکان خردسال عادت دارند یک شی غیر زنده را موجود زنده تصور کنند. این موجود خیالی مبنای ترس‌ها می‌شود. در کودکان تشخیص اختلال اضطرابی یا فوبیا پس از معاینه جامع پزشکی و روانپزشکی انجام می‌شود. ممکن است تشخیص این شرایط نسبتاً دشوار باشد. والدین این مسئولیت بزرگ را بر عهده دارند که در مراحل اولیه احساس اضطراب بیش از حد یا دائمی را در فرزندان خود شناسایی کنند و خودشان به آن رسیدگی کنند یا اگر کودک به درستی پاسخ ندهد، از متخصص کمک بخواهند. تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند کمک زیادی به بهبودی کامل کودکان و جلوگیری از مشکلات روانی بیشتر در زندگی بزرگسالی آنها کند.

علائم فوبیا چیست؟

شایع‌ترین و ناتوان کننده‌ترین علامت انواع فوبیا حمله پانیک است. ویژگی های حمله پانیک عبارتند از:

  • تپش قلب
  • تنگی نفس
  • تکلم سریع یا ناتوانی در صحبت کردن
  • دهان خشک
  • ناراحتی معده
  • حالت تهوع
  • فشار خون بالا
  • لرزیدن یا لرزش
  • درد یا سفتی قفسه سینه
  • یک احساس خفگی
  • سرگیجه یا سبکی سر
  • عرق کردن زیاد
  • احساس عذاب قریب الوقوع

فردی می‌تواند این ویژگی‌ها را تجربه کند و فقط به صورت ترس شدید باشد و به شدت حمله پنیک نباشد به هر حال، فرد مبتلا به فوبیا برای تشخیص نیازی به حملات پانیک ندارد.

انواع فوبیا و درمان آن

انواع فوبیا و درمان آن

راه های درمان انواع فوبیا می‌تواند شامل تکنیک های روان درمانی، داروها یا ترکیبی از هر دو باشد.

  • درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) رایج‌ترین درمان انواع فوبیا است. که بخشی از آن شامل قرار گرفتن در معرض منبع ترس در یک محیط کنترل شده است. این درمان می‌تواند در مواجهه با عامل استرس، اضطراب را کاهش دهد. این درمان بر شناسایی و تغییر افکار منفی، باورهای ناکارآمد و واکنش‌های منفی به موقعیت فوبیا تمرکز دارد. تکنیک‌های جدید CBT از فناوری واقعیت مجازی استفاده می‌کنند تا افراد را به طور ایمن در معرض منابع فوبیای خود قرار دهند.

  • درمان از طریق مواجهه

در طول مواجهه درمانی، که نوعی درمان شناختی رفتاری است، شما با یک روانشناس کار می‌کنید تا یاد بگیرید چگونه خود را نسبت به شی یا موقعیتی که از آن می‌ترسید حساسیت زدایی کنید. هدف این است که کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.

  • دارو

داروی ضد اضطراب: پزشک شما ممکن است داروهای کاهش دهنده اضطراب را توصیه کند که در کنار مواجهه درمانی به شما کمک کنند. در حالی که این داروها دقیقاً یک درمان برای فوبیا نیستند، اما می‌توانند به کاهش ناراحتی درمان مواجهه کمک کنند.

داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب می‌توانند به آرام کردن واکنش‌های احساسی و فیزیکی نسبت به ترس کمک کنند. اغلب، ترکیبی از دارو و درمان حرفه‌ای مفیدترین است.

انواع فوبیا های عجیب

هیچ لیست رسمی از انواع فوبیا فراتر از آنچه در DSM-5 ذکر شده است وجود ندارد، بنابراین پزشکان و محققان در صورت نیاز نامی برای آنها ایجاد می‌کنند. این معمولاً با ترکیب یک پیشوند یونانی (یا گاهی اوقات لاتین) انجام می‌شود که فوبیا را با پسوند – فوبیا توصیف می‌کند. به عنوان مثال، ترس از آب با ترکیب «هیدرو» (آب) و «فوبیا» (ترس) نام‌گذاری می‌شود. فوبیاهای متعدد و عجیبی وجود  دارند که شاید آگاهی از آنها برایتان جالب باشد. در ادامه در جدولی انواع فوبیا های جالب آمده است.

انواع فوبیا های عجیب

لیست انواع فوبیا

مطالعه انواع فوبیای خاص یک فرآیند پیچیده است. اکثر مردم برای این شرایط به دنبال درمان نیستند، بنابراین موارد تا حد زیادی گزارش نمی‌شوند. انواع فوبیا بر اساس تجربیات فرهنگی، جنسیت و سن نیز متفاوت است. در اینجا به برخی از فوبیاهایی که شناسایی شده‌اند می‌پردازیم.

 

ردیف

نوع ترس

نام اختلال

1

ترس از تاریکی

آکلوفوبیا achluophobia

2

ترس از ارتفاع

آکروفوبیا acrophobia

3

ترس از پرواز

 

اروفوبیا aerophobia

4

ترس از درد

آلگوفوبیا algophobia

5

ترس از جوجه ها

آلکتوروفوبیا alektorophobia

6

ترس از فضاهای عمومی یا جمعیت

آگورافوبیا agoraphobia

7

ترس از سوزن یا اشیاء نوک تیز

آیکموفوبیا aichmophobia

8

ترس از گربه‌ها

آیلوروفوبیا ailurophobia

9

ترس از سوار شدن در ماشین

آمکسوفوبیا amaxophobia

10

ترس از مردان

 

آندروفوبیا androphobia

11

ترس از آنژین یا خفگی

آنژینوفوبیا anginophobia

12

ترس از گل

آنتوفوبیا anthophobia

13

ترس از مردم یا جامعه

آنتروپوفوبیا anthropophobia

14

ترس از لمس شدن

آفنفوم فوبیا aphenphosmphobia

15

ترس از عنکبوت

آراکنوفوبیا arachnophobia

16

ترس از اعداد

اریتموفوبیا arithmophobia

17

ترس از رعد و برق

آسترافوبیا astraphobia

18

ترس از بی نظمی

آتاکسوفوبیا ataxophobia

19

ترس از نقص

آتلوفوبیا atelophobia

20

ترس از شکست

آتیچی فوبیا atychiphobia

21

ترس از تنهایی

اوتوفوبیا autophobia

22

ترس از باکتری

باکتریوفوبیا bacteriophobia

23

ترس از جاذبه

باروفوبیا barophobia

24

ترس  از پله‌ها یا شیب‌های تند

بتموفوبیا bathmophobia

25

از ترس دوزیستان

باتراکوفوبیا batrachophobia

26

ترس از سوزن و سوزن زدن

بلونفوبیا belonephobia

27

  ترس از کتاب

بیبلیوفوبیا bibliophobia

28

ترس از گیاه

بوتانوفوبیا botanophobia

29

ترس از زشتی

کاکوفوبیا cacophobia

30

ترس از مسخره شدن

کاتاگلوفوبیا catagelophobia

31

ترس از آینه

کاتوپتروفوبیا catoptrophobia

32

ترس از برف

چیونوفوبیا chionophobia

33

ترس از رنگ ها

کروموفوبیا chromophobia

34

ترس از ساعت

کرنومنتروفوبیا chronomentrophobia

35

ترس از غذا

سیبوفوبیا cibophobia

36

ترس از فضاهای محدود

کلاستروفوبیا claustrophobia

37

ترس از دلقک ها

کالروفوبیا coulrophobia

38

ترس از رایانه

سایبرفوبیا cyberphobia

39

ترس از سگ

سینوفوبیا cynophobia

40

ترس از درختان

دندروفوبیا dendrophobia

41

ترس از دندانپزشکان

دنتوفوبیا dentophobia

42

ترس از خانه ها

دماتوفوبیا domatophobia

43

ترس از تصادف

دیستیکی فوبیا dystychiphobia

44

ترس از حشرات

اینتوموفوبیا entomophobia

45

ترس از نوجوانان

ایفبی فوبیا ephebiphobia

46

ترس از اسب

ایکویینوفوبیا equinophobia

47

ترس از ازدواج یا تعهد

گاموفوبیا gamophobia

48

 

جنیوفوبیا genuphobia

49

ترس از صحبت کردن در جمع

گلوسوفوبیا glossophobia

 

50

ترس از زن

جینوفوبیا gynophobia

51

ترس از خورشید

هلیوفوبیا heliophobia

52

ترس از خون

هموفوبیا homophobia

53

ترس از خزندگان

هرپتوفوبیا herpetophobia

54

ترس از آب

هیدروفوبیا hydrophobia

55

ترس از بیماری

هیپوکندری  hypochondria

56

ترس از پزشکان

آیتروفوبیا iatrophobia

57

ترس از حشرات

اینسکت فوبیا insectophobia

58

ترس از اتاق پر از آدم

کویننی فوبیا koinoniphobia

59

ترس از رنگ سفید

لوکوفوبیا leukophobia

 

60

ترس از گردباد و طوفان

لیلاپسوفوبیا lilapsophobia

61

ترس از زایمان

لوکیوفوبیا lockiophobia

62

ترس از آشپزی

مگیروکوفوبیا mageirocophobia

63

ترس از چیزهای بزرگ

مگالوفوبیا megalophobia

64

ترس از رنگ سیاه

 

ملانوفوبیا melanophobia

65

ترس از چیزهای کوچک

میکروفوبیا  microphobia

 

66

ترس از خاک و میکروب

میسوفوبیا mysophobia

 

67

ترس از مرگ یا مرده

نکروفوبیا necrophobia

 

68

ترس از شب

نوکتی فوبیا noctiphobia

 

69

ترس از بیمارستان

نوسوکام فوبیا nosocomephobia

 

70

ترس از تاریکی

نیکتوفوبیا nyctophobia

 

71

ترس از افزایش وزن

ابسوفوبیا obesophobia

72

ترس از از عدد 8

اکتوفوبیا octophobia

73

ترس از باران

آمبروفوبیا ombrophobia

74

ترس از مار

اوفیدیوفوبیا ophidiophobia

75

ترس از پرندگان

اورنیتوفوبیا ornithophobia

76

ترس از کاغذ

پاپیروفوبیا papyrophobia

77

ترس از بیماری

پاتوفوبیا pathophobia

78

ترس از از کودکان

پدوفوبیا pedophobia

79

ترس از عشق

فیلوفوبیا philophobia

80

ترس از فوبیا

فوبوفوبیا phobophobia

81

ترس از پا

پودوفوبیا podophobia

82

ترس از ریش

پوگونوفوبیا pogonophobia

83

ترس از رنگ بنفش

پورفیروفوبیا porphyrophobia

84

ترس از سرخس

پتریدوفوبیا pteridophobia

85

ترس از پرواز

پترومرهانوفوبیا pteromerhanophobia

86

ترس از آتش

پیروفوبیا pyrophobia

87

ترس از هالووین

سامهایوفوبیا samhainophobia

88

ترس از مدرسه

اسکولیون فوبیا scolionophobia

89

ترس از ماه

سلنوفوبیا selenophobia

90

ترس از ارزیابی اجتماعی

سوشیوفوبیا sociophobia

91

ترس از خواب

سومنی فوبیا somniphobia

92

ترس از سرعت

تاکوفوبیا tachophobia

 

93

ترس از تکنولوژی

تکنوفوبیا technophobia

94

ترس از رعد و برق

 

تنیتروفوبیا  tonitrophobia

95

ترس از سوزن یا تزریق

 

تریپانوفوبیا trypanophobia

96

ترس از زنان زیبا

ونوسترافوبیا venustraphobia

 

97

ترس از میکروب

 

ورمینوفوبیا verminophobia

98

ترس از جادوگران و جادوگری

 

ویکافوبیا wiccaphobia

99

ترس از غریبه ها یا خارجی ها

اکسنوفوبیا xenophobia

 

100

ترس از حیوانات وحشیانه

زوفوبیا zoophobia

سخن پایانی

اگر فوبیا دارید، حتما به دنبال درمان باشید. غلبه بر فوبیا می‌تواند دشوار باشد، اما امکان پذیر است. با درمان مناسب، می‌توانید یاد بگیرید که ترس‌های خود را مدیریت کنید و زندگی رضایت بخشی داشته باشید. در حالی که فوبیا می‌تواند بسیار ناراحت کننده و چالش برانگیز باشد، درمان و دارو می تواند به طور کامل مشکل شما را رفع کند. اگر فکر می‌کنید ممکن است فوبیایی داشته باشید که باعث اختلال در زندگی شما می‌شود، برای ارزیابی و گزینه‌های درمانی با ماروم در تماس باشید.

معرفی نویسنده: پریسا ایازی

معرفی نویسنده: پریسا ایازی

من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینه‌‌های درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.

نظر شما درباره فوبیا چیست؟ آیا شما هم فوبیا دارید و توانسته‌اید به آن غلبه کنید؟ از تجربیات خود برای ماروم بنویسید.
حال خوب و آروم با ماروم
درخواست مشاوره

No comment

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *