تعجب نداره که فعالیت سخت بدنی ما رو خسته کنه؛ اما وقتی فعالیت ذهنی باعث خستگیمون بشه شگفت‌زده میشیم. یه جا نشستن و برای ساعت‌ها به طور عمیق فکر کردن باعث میشه فرد احساس فرسودگی کنه. محققان یه سری شواهد جدید برای توضیح این موضوع ارائه دادن و براساس یافته‌هاشون، علت اینکه شما از نظر ذهنی خسته میشین، تو ذهن شما نیست.
مطالعاتشون که تو Current Biology تو تاریخ 11 آگوست منتشر شد، نشون میده که وقتی فعالیت شناختی شدید برای چندین ساعت طول بکشه، باعث جمع شدن ماده‌ای سمی در بخشی از مغز میشه که به عنوان قشر پیشانی مغز شناخته شده. محققان بیان می‌کنن که این مسئله به نوبه خودش، میزان کنترل شما رو روی تصمیم‌هاتون تغییر میده؛ بنابراین شما به سمت اقدام‌هایی میرین که کم‌هزینه‌تر باشن تا نیازی به تلاش یا انتظار کشیدن نباشه.
ماتیاس پسیگلیون، از دانشگاه Pitié-Salpetrière در پاریس فرانسه میگه: «نظریه‌های تأثیرگذار نشون میدن که خستگی نوعی توهمه که توسط مغز ساخته شده تا ما را وادار کنه هر کاری رو که انجام میدیم متوقف کنیم و به فعالیت لذت‌بخش‌تری مشغول بشیم.» اما یافته‌های این مطالعه نشون میدن که فعالیت شناختی منجر به تغییر عملکرد واقعی میشه – تجمع مواد مضر – بنابراین خستگی در واقع سیگنالیه که ما رو مجبور به توقف کار کنه؛ اما واسه یه هدف متفاوت: حفظ یکپارچگی عملکرد مغز.
پسیگلیون و همکاراش می‌خواستن متوجه بشن که خستگی ذهنی واقعاً چیه. چرا در حالی که ماشین‌ها می‌تونن به طور مداوم محاسبه کنن، مغز ما نمی‌تونه؟ شکشون رفت روی اینکه شاید دلیلش مربوط به نیاز بازیافت مواد سمی بالقوه ناشی از فعالیت عصبی مربوط بشه.
رو همین حساب، از طیف‌سنجی تشدید مغناطیسی (MRS) برای نظارت روی شیمی مغز در طول یک روز کاری استفاده کردن. به دو گروه از مردم نگاه کردن: کسایی که فعالیت‌هاشون نیاز به تفکر سخت داشت و کسایی که وظایف شناختی نسبتا آسون‌تری داشتن.
مطالعه‌کننده‌ها، علائم خستگی از جمله کاهش گشاد شدن مردمک چشم رو فقط در گروهی که کار سخت انجام میدادن، دیدن. به طور قابل‌توجهی، این افراد سطوح بالاتری از گلوتامات رو تو سیناپس‌های قشر پیش‌پیشانی مغزشون داشتن. در کنار شواهد قبلی، نویسنده‌های این مطالعه میگن که مطالعشون از این ایده حمایت می‌کنه: «تجمع گلوتامات، فعال‌سازی بیشتر قشر جلوی مغز میشه، به طوری که کنترل شناختی بعد از یک روز کاری سخت از نظر ذهنی دشوارتر میشه.»
معرفی نویسنده: مبینا مقدم
کارشناسی روانشناسی رو از دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی گرفتم. در حال حاضر در مقطع کارشناسی ارشد روانشناسی سلامت از دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه ایران مشغول به تحصیلم.
تولید محتوای علمی روانشناسی همیشه بخش جدانشدنی و مورد علاقه من بوده که این روزها برای تحقق بخشیدن بهش، قلم می‌زنم و می نویسم.
No comment