سایه فراموشی چیست؟

از نگاه علوم اعصاب، آیا می‌توانیم یادبگیریم که چگونه فراموش کنیم؟

محققین علوم اعصاب به تازگی متوجه شدند که مغز چگونه مرکز حافظه‌ی خود را کنترل می‌کند.

وقتی قابلمه‌ی داغ از روی اجاق برمی‌گردد، به طور بازتابی دست خود را سریعا پس می‌کشیم.

این پروسه به دلیل کنترل اختصاصی مغز بر روی شکستن زنجیره‌ی دستورهای اتوماتیک است. شواهد نشان دادند این پروسه می‌تواند در بازیابی خاطرات هم رخ دهد بدین شکل که مغز از به یاد آوردن خاطراتی که بالقوه دردناک هستند جلوگیری می‌کند.

درون مغز، خاطرات به شکل شبکه‌‌ای قرار می‌گیرند، به همین دلیل است که به یاد آوردن یک خاطره به‌طور ناخودآگاه و بدون تلاش فرد باعث بازیابی خاطرات دیگر هم می‌شود.

به گفته محققین وقتی ما سعی می‌کنیم خاطره‌ای را به یاد آوریم، مغز خاطرات دیگری که مدنظر ما نیست را هم به یاد ما می‌آورد. اما وقتی آن خاطره، خاطره‌ای دردناک باشه چطور می‌شود؟

در اینجا هیپوکمپ به کمک ما می‌آید که ناحیه‌ی مهم در حافظه است و بازیابی خاطرات را مهار کند.

برای بررسی اثر مهار کردن هیپوکمپ آزمایشی طراحی کردند؛ از ۳۸۱ دانش‌آموز درخواست شد تعدادی کلمه که ارتباطی بینشان نبود را حفظ کنند. سپس از آن‌ها خواسته شد کلمات را به یاد آورند. در مرحله‌ی بعدی، بعد چند کلمه تصاویر نامربوط به آن‌ها نشان ‌دادند و بعد از آن‌ها خواستند کلمات را به یاد آورند. طبق نتایج در مرحله‌ی اول کلمات را ۴۰ درصد بهتر از مرحله‌ی دوم به یاد آوردند.

در واقع نشان دادن تصاویر نامربوط قبل و بعد بعضی کلمات باعث مهار شدن هایپوکمپ می‌شود؛ زیرا در این حالت مغز نمی‌خواهد تصاویر را حفظ کند و در جهت فراموش کردن آن تلاش می‌کند و این فراموشی، به خاطر همان شبکه‌ای که ذکر شد، باعث فراموشی گسترده‌تر و فراموشی کلمات هم‌ می‌شود.

از این پدیده تحت عنوان « سایه‌ی فراموشی» یاد می‌شود. متخصصین می‌گویند به همین دلیل است که وقتی ترومایی به فرد وارد می‌شود و فرد تلاش می‌کند ‌آن‌ را فراموش کند، در به یاد آوردن سایر اتفاقات اطراف همان تروما دچار مشکل می‌شود.

علی‌رغم وجود پدیده‌ی سایه فراموشی، سعی در فراموش کردن می‌تواند بسیار مفید باشد و خیلی کمک کننده خواهد بود اگر هنر فراموش کردن را بیاموزیم. و این مستلزم بررسی‌های بیشتر در این زمینه و نقش هایپوکمپ می‌باشد.

No comment

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *