پیوند تروما، وابستگی است که فرد آزاردیده نسبت به آزارگر خود احساس میکند، به ویژه در رابطهای که الگوی سواستفاده در آن دورهای است. این پیوند به دلیل چرخهای از سوء استفاده و تقویت مثبت ایجاد میشود. پس از هر مورد سوء استفاده، آزارگر اظهار عشق و پشیمانی میکند و تلاش میکند تا فرد آزاردیده، رابطه را امن احساس کند و حس کند به آن نیاز دارد. تروما یکی از دلایلی است که ترک یک موقعیت آزاردهنده میتواند گیج کننده و طاقت فرسا باشد. در این پیوند، احساسات مثبت و یا محبتآمیزی نسبت به آزارگر ایجاد میشود و این است که باعث میشود فرد آزاردیده احساس وابستگی به آزارگر خود کند.
واژه پیوند تروما توسط دکتر پاتریک کارنز در سال 1997 ابداع شد. کارنز متخصص در درمان اعتیاد و بنیانگذار موسسه بینالمللی تروما و متخصصان اعتیاد است. او تئوری پیوند تروما را در ارائهای به نام «پیوندهای تروما، چرا مردم به کسانی که به آنها آسیب میرسانند پیوند میخورند» به اشتراک گذاشت.
کارنز تروما را به عنوان “وابستگی ناکارآمدی که در حضور خطر، شرم یا استثمار رخ میدهد” تعریف کرد و آن را یکی از واکنش های ممکن به یک موقعیت آسیبزا دانست.
او حدس زد که تروما به دلیل نحوه برخورد مغز ما با تروما اتفاق میافتد و این پدیده بر اساس روشهایی است که ما باید در زمان نیاز به زنده ماندن خود را سازگار کنیم. او دو جنبه مهم تروما را پیدا کرد، نحوه واکنش مردم به شدت آن و مدت زمان ادامه آن.
این مفهوم امروزه همچنان ادامه دارد، در درمان، امروزه اغلب بر این تمرکز میشود که چگونه قربانیان میتوانند پیوندهای تروما را بشکنند و نسبت به واکنششان به یک موقعیت بالقوه تهدید کننده زندگی، احساس شرم یا گناه نکنند.
قبل از ابداع اصطلاح پیوند تروما، تنها اصطلاح برای دلبستگیهای عاطفی در موقعیتهای آزاردهنده، سندرم استکهلم بود. با این حال، این اصطلاح به طور گسترده شامل بسیاری از موقعیتهای مختلف که در آن پیوند میتواند رخ دهد یا راههای مختلفی که میتواند بروز کند، نمیشود.
موقعیتهای پیوند تروما چیست؟
پیوند تروما میتواند در هر موقعیت سوء استفادهای رخ دهد، مهم نیست که مدت زمان آن چقدر طول بکشد . گفته میشود، به احتمال زیاد در شرایطی اتفاق میافتد که آزارگر به فردی که مورد سوءاستفاده قرار میگیرد، ابراز عشق میکند و طوری رفتار میکند که گویی این آزار دوباره تکرار نخواهد شد. این ترکیبی از سوءاستفاده و تقویت مثبت است که پیوند آسیبدیدگی را ایجاد میکند یا این احساس را در آزاردیده ایجاد میکند که آزارگر کاملا بد نیست.
انواع مختلفی از موقعیتهای آزاردهنده وجود دارد که در آنها پیوند ترومایی میتواند رخ دهد، و دلبستگیهای عاطفی در موقعیتهای آزاردهنده رایج است.
آنها چیزی نیستند که مایه شرمساری ما باشند، زیرا ناشی از مغز ماست که به دنبال روشهای بقا است. این پدیده که به آن دلبستگی متناقض نیز گفته میشود، میتواند در موقعیتهای مختلف رخ دهد. موارد زیر رایجترین آنها هستند:
آزار خانگی
محارم
آدم ربایی
سوءاستفاده جنسی
فرقهها
آزار سالمندان
قاچاق انسان
شاید درک اینکه چگونه فردی در چنین موقعیت وحشتناکی مانند یکی از موارد فوق میتواند احساس عشق، وابستگی یا نگرانی نسبت به فرد یا افرادی که از آنها سوءاستفاده میکنند، دشوار باشد. در حالی که اگر خودتان هرگز در موقعیتی قرار نگرفتهاید که شامل سواستفاده دورهای باشد، ممکن است متوجه آن نشوید، اما این اتفاق بسیار رایج است.
این پیوند از نیاز اساسی انسان به دلبستگی به عنوان وسیلهای برای بقا شکل میگیرد. اینجاست که یک قربانی آزار ممکن است به آزارگر خود وابسته شود. به نیاز دلبستگی ، چرخهای را اضافه کنید که در آن فرد آزاردهنده قول میدهد هرگز سوءاستفاده را تکرار نکند و اعتماد قربانی را به طور مکرر جلب میکند، در این صورت وضعیت عاطفی پیچیدهای خواهد بود که حتی بر افرادی که از نظر عاطفی بسیار قوی به نظر میرسند نیز تاثیر میگذارد.
علائم و نشانههای پیوند تروما چیست؟
از آنجایی که همه موقعیتهای آزاردهنده منجر به پیوند تروما نمیشوند، ممکن است مطمئن نباشید که آیا این اصطلاح در مورد شما صدق میکند یا خیر. اینها برخی از علائم و نشانههای قرار گرفتن در یک رابطهی پیوند تروما هستند:
قربانی آزار رفتارهای آزارگر را مخفی میکند یا برای دیگران بهانه میآورد.
قربانی آزار و اذیت به دوستان یا خانواده در مورد آزار و اذیت دروغ میگوید.
قربانی احساس راحتی نمیکند یا نمیتواند موقعیت آزاردهنده را ترک کند.
قربانی آزار فکر میکند که این آزار تقصیر اوست.
تأثیر پیوند تروما چیست؟
بزرگترین و بدترین تاثیر پیوند تروما این است که احساسات مثبت ایجاد شده توسط فرد آزارگر میتواند منجر به ماندن قربانی در یک موقعیت سوءاستفادهگرانه شود. این میتواند در بهترین حالت منجر به ادامه سوءاستفاده و در بدترین حالت، باعث مرگ شود.
قربانی هنگامی که از فرد آزارگر جدا میشود، ممکن است چیزهایی از آسیب مداوم گرفته تا اعتماد به نفس پایین تجربه کند. یک مطالعه اشاره کرد که اثر این آسیب بر عزت نفس حتی شش ماه پس از جدایی از فرد آزارگر ادامه داشت.
علاوه بر این، اثرات پس از تروما میتواند شامل افسردگی و اضطراب باشد. تجربه تروما ممکن است احتمال یک چرخه بین نسلی سوءاستفاده را افزایش دهد.
چگونه می توان تروما را شکست داد؟
اگر در موقعیتی مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاید که منجر به پیوند تروما شده است، باید اولویت شما در حال حاضر این باشد که تروما را پشت سر بگذارید تا بتوانید وضعیت را همانطور که بود ببینید و از آن عبور کنید.
اگر قبلا از این موقعیت خارج شدهاید، ممکن است نیازی به انجام اولین قدم نداشته باشید، یا ممکن است آنرا انجام داده باشید. در ادامه نکاتی آوردهایم که میتواند برای هر کسی که در یک رابطه آسیبزا مورد سواستفاده قرار گرفته باشد، مفید و کارآمد باشد.
برای امنیت تان برنامه ریزی کنید
اگر در حال حاضر در یک موقعیت سوءاستفاده هستید، باید پساز ایجاد یک برنامه ایمنی آن را ترک کنید. از جملهی این کارها پناه بردن به جایی امن است که حمایت اجتماعی خوبی هم به همراه دارد. نیازی نیست به تنهایی تمام این مسیر سخت را طی کنید، خطوط تلفن پشتیبانی بسیاری وجود دارد که میتوانند به شما کمک کنند و مشاورههای آنلاین یا اینترنتی یا خط تلفن ملی حمایت از خشونت خانگی و خط تلفن ملی کودک آزاری کودکان برای کمک آماده هستند.
درمان تروما
درمان ابزاری باورنکردنی برای کمک به افراد برای عبور از تروما است که نه تنها میتواند به شما کمک کند تا از احساسات پیچیده و دشواری که پساز ترک یک موقعیت سواستفاده تجربه میکنید، عبور کنید، بلکه میتواند شما را قادر سازد تا در آینده انتخابهای متفاوتی داشته باشید.
درمان میتواند به شما کمک کند تا علائم هشدار دهنده سوءاستفاده را مشاهده کنید تا دوباره در موقعیت بدی قرار نگیرید. انواع مختلفی از درمان وجود دارد که تروما درمانی، همیشه بهترین انتخاب برای افرادی است که آسیبهایی مانند سواستفاده را تجربه کردهاند.
خود مراقبتی و مکالمه مثبت
یکی از تأثیرات مهم موقعیتهای آزاردهنده این است که میتوانند عزت نفس شما را کاهش دهند. وابستگی به یک فرد آزارگر، مورد انتقاد قرار گرفتن توسط یک فرد، و به سادگی مورد آزار قرار گرفتن باعث تخریب عزت نفس فرد میشود. با مهربانی با خود صحبت کنید و تمام تلاش خود را بکار ببرید تا باور کنید که موقعیت آزاردهنده تقصیر شما نبوده است.
علاوه بر این، توجه به مهربانی با خود از طریق اقدامات مراقبت از خود نیز میتواند شفای شما را تسهیل کند. قرار دادن خود در موقعیتهایی که با انجام کارهای مفید و موثر احساس مثبتتری به خود دارید، میتواند این ایده را تقویت کند که نیازی به شخص دیگری ندارید تا شما را خوب کند. شما خودمختاری دارید و هرچه بیشتر از طریق اعمال محبتآمیز آن را به خود یادآوری کنید، احساس و باور آن آسانتر خواهد بود.
گروه های حمایتی و همسالان
کمک گرفتن از یک متخصص یکی از بهترین راههای بهبودی است، اما تجربه شما از پیوند تروما ممکن است چیزی باشد که درمان به تنهایی کافی نباشد. در این مواقع، برقراری ارتباط با دیگران که تجربه مشابهی دارند میتواند بسیار مفید باشد. این کار میتواند به شما کمک کند کمتر احساس تنهایی کنید و باعث میشود احساس شرمندگی کمتری از آن تجربه داشته باشید.
اگر از یک گروه حمایتی حمایت دریافت نمیکنید، آنچه را که از سر گذراندهاید با افرادی که به آنها نزدیک هستید و عمیقا به آنها اعتماد دارید به اشتراک بگذارید. هیچچیز برای خجالت وجود ندارد، و هرچه بیشتر آنرا بشنوید، ممکن است باور آن آسانتر باشد.
پیوند تروما یک واکنش عاطفی انسان است، نه یک نقص شخصیت، و میتواند در چرخههای سواستفاده برای هر کسی رخدهد. با افشای تجربهتان ممکن است وقتی ببینید اطرافیانتان چقدر نسبت به آن همدل هستند، احساس آرامش میکنید.
کلام آخر
اگر در هر نوع موقعیت سوءاستفادهگرایانه بودهاید، ممکن است پیوند تروما را تجربه کرده باشید. این چیزی نیست که از آن خجالت بکشید یا نسبت به آن احساس گناه کنید. این یک پاسخ طبیعی به تروما است و حتما راهی برای درمان آن وجود دارد.
آیا تا به حال شما یا اطرافیانتان در موقعیت پیوند تروما قرار گرفتهاید؟ از تجربیات خود با ماروم صحبت کنید.
No comment