بسیاری از افراد در سنین نوجوانی و زمانی که با بحران روبهرو بوده و خشمگین هستند، بر سر مادرشان این چنین فریاد زدهاند: «ازت متنفرم!» این نوجوانان معمولا از گفتن چنین جملاتی منظوری نداشته و حتی با مرور گذشته، از رفتار نادرست خود پشیمان میشوند.
با این حال برخی از آنها واقعا از مادران خود متنفرند. گاهی اوقات علت چنین تنفری، قابل قبول و منطقی میباشد. اما پذیرش چنین منطق و تصوری دشوار بوده و احتمالا شما نیز تعجب کردهاید. چرا که مادران معمولاً به عنوان افرادی خونگرم، دلسوز، حامی و مراقب شناخته میشوند. اما این تنفر چگونه به وجود میآید؟!
تصور کنید توسط فردی که از او محبت و حمایت بی قید و شرط دریافت کردهاید، مورد بدرفتاری قرار میگیرید. احتمالا پس از چنین تجربهای، ارزش خود را زیر سوال برده و احساس طرشدگی، گناه و شرمندگی خواهید داشت.
سابرینا رومانوف، روانشناس بالینی و استاد دانشگاه یشیوا اینطور پاسخ میدهد: «زمانی که انتظار افراد از وجود پر مهر نقش مادری برآورده نمیشود، احساس تنفر در آنها شکل میگیرد.» در ادامه، رومانوف علل پیچیدهای را که منجر به شکلگیری چنین احساسی میگردد، توضیح میدهد.
فهرست:
چرا از مادرتان تنفر پیدا میکنید؟
در ابتدای تولد، مادر تنها مسئول زندگی و پاسخگوی تمامی نیازهای ما بودهاست. بنابراین، پیوندهای عمیقی میان ما و مادرانمان شکل میگیرد. شدت این پیوندها اغلب بهگونهای است که توانایی ما را در پذیرش مادرانمان به عنوان انسانی همراه با نقص و ایراد، مختل می کند. سابرینا رومانوف اینطور میگوید: «زمانی که افراد احساس میکنند از سمت مادرشان مورد بدرفتاری، کم توجهی یا آزار قرار گرفتهاند، احساس تنفر در آنها به وجود میآید.»
روابط میان فرزند و مادر پیچیده است. مادران به ندرت به عنوان چهرههای منفی و بد شناخته میشوند و مشکل از همین نقطه آغاز میشود.
در واقع اگر مادرتان همیشه نسبت به شما رفتاری توهین آمیز و خشن داشته باشد، در پذیرش عیوب او با مشکل زیادی روبهرو نخواهید بود و ویژگیهای رفتاری او برای شما عادی میشود. در چنین مواقعی، احتمالا او را همانطور که هست پذیرفته و به مرور ارتباط خود را با او کاهش داده و از تعارضهای ممکن جلوگیری میکنید.
درنتیجه مشکل اصلی از آنجایی شروع میشود که مادران مانند سایر انسانها دارای نواقصی هستند. یعنی آنها نیز، مجموعهای از ویژگیهای خوب و بد را دارند. شناخت و انتظارات ما از آنها به میزان نواقصی که دارند و همینطور به توانایی و ظرفیت ما در پذیرش این عیوب و نواقص بستگی دارد.
اگر مادرتان گاهی اوقات بدرفتار و ناسازگار بوده، رفتارش ثبات کمی داشته و دائما در تلاش پذیرش کاستیهای او هستید، احتمالاً هر بار که او برخلاف انتظارات شما رفتار میکند، واکنش نامطلوبی نشان میدهید. زیرا وجود پیوندهای عمیق میان شما و مادرتان، مانع از پذیرش چنین نواقصی شده است. به عبارتی دیگر پشت این نفرت، عشقی نهفته است که آن را در دوران کودکی نسبت به مادرتان کسب کردهاید.
علیرغم بدرفتاری مادران، کودکان همچنان امیدوارند که عشق و محبت را از سوی مادران دریافت خواهند کرد. در نهایت، زمانی که کودکان محبتی دریافت نمیکنند، ناامید شده و این ناامیدی، منجر به ایجاد یک واکنش شدید و منفی مانند نفرت میشود!
راهبردهای موثر برای مدیریت احساس تنفر
تنفر از مادر میتواند گیج کننده و آزار دهنده باشد. درواقع نفرت شکلی شدیدتر از خشم است. برای مدیریت این احساس، مراقبت از خود را در اولویت قرار داده و در صورت لزوم، تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنید.
همچنین طبیعی است که احساس خشم داشته باشید. در ادامه رومانوف توضیح میدهد که چگونه میتوانید از خشم خود برای تعیین حد و مرزها، استفاده موثری کنید.
چارچوب و مرز تعیین کنید
خشم معمولاً یک واکنش سالم در پاسخ به نقض مرزها میباشد. کنترل خشم، نیازمند شناخت کامل و آگاهی از نحوه بروز مناسب آن است. یک واکنش مناسب به خشم، این است که زمان وقوع آن را به درستی تشخیص دهیم. در قدم بعدی باید مکث کرده و منبع و علت آن را شناسایی کنیم.
زمانی که از نحوه نقض مرزها و چارچوبهای خود آگاه شوید، میتوانید از طریق ایستادگی سازنده، ارتباطات قاطعانه و ایجاد مرزبندی مجدد، به طور موثر پاسخ دهید.
این فرآیند آنطور که به نظر میرسد آسان نیست! زیرا عصبانیت اغلب باعث ایجاد واکنشهای فوری و عجولانه میشود. از طرف دیگر ارضای میل به پرخاشگری در لحظه لذت بخش میباشد. اما باید بدانیم که این واکنشها، معمولا منجر به عواقب تاسف باری مانند برچسب زدن، توهین، تهدید یا پرخاشگری فیزیکی میگردد. بروز چنین واکنشهایی به این دلیل است که عصبانیت با میل تلافی کردن ایجاد میشود. تلافی کردن و صدمه زدن به دیگری، همانطور که خود شما آسیب دیدهاید.
اما اگر اندکی مکث کرده و علت خشم را ریشه یابی کنید، میتوانید چارچوبهای نقض شده را مجددا شکل دهید.
در غیر این صورت، با پاسخی تکانشی و عجولانه مواجه خواهید شد. چنین واکنشی معمولاً با احساس گناه همراه میشود و احساس میکنید موظف به عذرخواهی از طرف مقابل هستید. در نتیجه یک چرخه معیوب از واکنشهای متقابل بین هر یک از شما ایجاد میشود. بدون اینکه مشکل و تعارض موجود، به روشی سازنده برطرف شود.
به جای واکنشهای عجولانه، بهتر است از خشم خود به عنوان راهنما استفاده کنید! خشم به شما کمک میکند خودتان، مرزهایتان و آنچه از دیگران انتظار دارید را بیشتر بشناسید. علاوه بر این میتوانید به اطرافیان خود بیاموزید که چگونه باید با شما رفتار کنند.
رواندرمانی و جلسات مشاوره، میتواند به شما نحوه استفاده موثر از خشم را بیاموزد و از این طریق میتوانید مرزهایی را که از سلامت روان شما محافظت میکند، تعیین نمایید.
مهارتهای خود مراقبتی را تمرین کنید
داشتن تعارض با مادرتان میتواند از نظر هیجانی چالش برانگیز باشد. با این حال، تمرین مهارتهای خود مراقبتی و اولویت بخشیدن به نیازهای خویشتن در مقایسه با نیازهای دیگران، میتواند به شما در حل تعارضات کمک کند.
این مورد بسته به نوع رابطه شما با مادرتان، میتواند اشکال مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است به این معنا باشد که از مادرتان درخواست کنید برای مدتی شما را تنها بگذارد یا به او بگویید که دیگر نمیخواهید تعطیلات را با هم بگذرانید.
اگر با مادرتان زندگی میکنید، احتمالا لازم است تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنید. اگر تمامی شرایط مستقل شدن را دارید، میتوانید از آنها جدا شوید. اگر قربانی آزار و اذیت شدید هستید، هرچه سریعتر از متخصصان این حوزه درخواست کمک کنید.
اگر قربانی کودک آزاری هستید یا کسی را میشناسید که در چنین شرایطی به سر میبرد، با اورژانس اجتماعی به شماره 123 تماس بگیرید. همینطور میتوانید از مشاوران و روانشناسان بنیاد روانشناسی ماروم کمک بگیرید.
سخن پایانی
زمانی که افراد مورد بدرفتاری مادرانشان قرار گرفته یا مکرراً ناامید میشوند، احتمالا از مادران خود متنفر میشوند. این نفرت یک هیجان قوی است که کنار آمدن با آن دشوار میباشد. اغلب افراد این هیجان را به صورت رفتاری تکانشی و خشمگین بروز میدهند. اما فراموش نکنید که همیشه راه جایگزینی وجود دارد! تعیین چارچوب و مرز میتواند بسیار کمک کننده باشد. همچنین اولویت بندی نیازهای خود و تمرین مهارتهای خود مراقبتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر در شرایط پیچیدهای هستید که نمیتوانید به تنهایی آن را مدیریت کنید، از متخصصان این حوزه درخواست کمک نمایید. درمانگران بنیاد روانشناسی ماروم برای ارائه خدمات مشاوره آنلاین، به صورت تمام وقت در خدمت شما عزیزان هستند. در نهایت فراموش نکنید که همه ما دارای نواقص و ایراداتی هستیم.
مادران نیز، علی رغم اینکه سرشار از عشق و محبت هستند، گاهی اوقات رفتاری خلاف انتظار ما دارند. در چنین شرایطی، با راهبردهای سازگارانه و مهارتهای کنترل خشم، این نواقص را پذیرفته و در جهت سازگاری با خویشتن و سایرین، قدم برداریم.
No comment