آیا همه کسانی که حملات وحشتزدگی را تجربه می‌کنند دچار اختلال وحشتزدگی هستند؟ اصلاً یک حمله وحشتزدگی چگونه است؟ حمله ناگهانی و شدید همراه با ترس، وحشت و اضطراب که نشانه‌های هیجانی و فیزیکی دارد. سختی در تنفس، تپش قلب، عرق ریختن، لرزش، درد در قفسه سینه و فاصله گرفتن از واقعیت و احساس دیوانه شدن و در آخر احساس سکته و مرگ توصیف کاملی از حمله وحشتزدگی است. اما تجربه حمله وحشتزدگی به معنای وجود اختلال وحشتزدگی نیست. در ادامه ماروم به شما اطلاعاتی در مورد اختلال وحشتزدگی و حملات آن خواهد داد.
فهرست:
چگونه می‌توان حملات وحشتزدگی را تشخیص داد؟
ملاک اول تجربه حملات وحشتزدگی غیرمنتظره عودکننده با حداقل چهار نشانه زیر است:
- تپش قلب (کوبش قلب یا شتاب سرعت قلب)
- عرق کردن
- لرزیدن یا تکان خوردن
- احساس کمبود نفس
- احساس خفگی
- درد قفسه سینه
- تهوع یا ناراحتی گوارشی
- احساس گیجی و منگی
- احساس سرما یا گرما
- کرختی یا مورمور شدن، مسخ واقعیت یعنی احساس عدم واقعیت، مسخ شخصیت یعنی جدا بودن از خویشتن
- احساس دیوانه شدن
- ترس از مردن
ملاک دوم دو نکته در مورد حملات وحشتزدگی است:
- نگرانی دائم در مورد این که شاید دوباره حمله اتفاق بیفتد.
- نکته دیگر اینکه برای اتفاق نیفتادن حمله فرد شروع به اجتناب از حضور در جمع، ورزش و هرآنچه که به نظرش احتمال وقوع حمله را پایین می‌آورد، می‌کند.
ملاک بعدی این است که حملات ناشی از مصرف مواد و دارو نباشد و آخرین ملاک نیز این موضوع است که نباید شرایط فرد با اختلال دیگری بهتر توجیه شود.
حمله وحشتزدگی اختلال روانی نیست!
در تشخیص اختلال وحشتزدگی، اینکه حملات وحشتزدگی اتفاق بیفتند بسیار اهمیت دارد. اما حمله وحشتزدگی اختلال روانی نیست و می تواند در زمینه هر اختلال روانی دیگر و یا حتی بیماری جسمانی (مانند بیماری قلبی، تنفسی، معدی- روده‌ای) روی دهد.
معرفی انواع حمله وحشتزدگی
دو نوع مشخص حملات وحشتزدگی وجود دارد: قابل انتظار و غیر منتظره.
در حملات وحشتزدگی قابل انتظار، آغازگر واضحی برای آن‌ها وجود دارد. مانند موقعیت‌هایی که معمولاً حملات وحشتزدگی در آن‌ها روی می‌دهند. به طور مثال فرد برای اولین بار ام آر آی را تجربه می‌کند و به محض ورود به دستگاه با تپش قلب، احساس خفگی، لرزش و احساس مرگ التماس می‌کند که من دارم می‌میرم لطفاً خارجم کنید.
اما حملات وحشتزدگی غیر منتظره، حملاتی هستند که آغازگر واضحی در زمان وقوع برای آن‌ها وجود ندارد حتی گاهی فرد در حالت استراحت است. برای تشخیص اختلال وحشتزدگی، حملات وحشتزدگی غیرمنتظره اهمیت دارد.
آیا تعداد دفعات و شدت حملات متنوع است یا سیر ثابتی دارد؟
فراوانی و شدت حملات وحشتزدگی بسیار متغیر است. می‌تواند حملات مکرر(مثلاً روزانه) یا نسبتاً مکرر(مثلاً هفته‌ای یکبار) وجود داشته باشد یا مدت طولانی بدون هرگونه حمله یا با فاصله خیلی بیشتر در حد دو ماه یکبار اتفاق بیفتد.
برخی موارد باعث شروع حمله می‌شوند و مثل ماشه اسلحه عمل می‌کنند، مانند واقعه اجتماعی، سخنرانی، انجام ام آر آی، تعارض شدید در روابط و یا شرایطی که یادآور حادثه‌ای دردناک باشد. این حمله ناگهان شروع می‌شود و در عرض چند دقیقه به بالاترین حد ناراحتی می‌رسد. پس از حمله فرد به شدت احساس خستگی و نیاز به استراحت می‌کند.
آیا حمله وحشتزدگی آزاردهنده و آسیب‌زا است؟
حملات به خودی خود بسیار آزاردهنده هستند اما موضوع آزاردهنده‌تر برای فردی که این حملات را تجربه می‌کند نگرانی‌ها در مورد حملات مجدد است. موضوع این نگرانی مسائل جسمانی مثل بیماری مهلک، مسائل اجتماعی مانند شرمندگی یا ترس از قضاوت شدن منفی توسط دیگران و دیوانه شدن و از دست دادن کنترل است.
تغییرات ناراحت کننده در رفتار، آسیب دیگری است که فرد پس از یکبار تجربه حمله ممکن است دچارش شود. تغییرهایی مانند تلاش‌های فرد برای به حداقل رساندن احتمال وقوع حملات وحشتزدگی. به طور مثال محدود کردن فعالیت‌های روزانه، عدم ترک خانه، عدم استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، نرفتن به مراکز خرید و موارد مشابه دیگر ممکن است حاصل تجربه کردن حملات وحشتزدگی باشد که در چنین مواردی تشخیص دیگری مثل آگورافوبیا ارجح است.
افراد در چه سنی دچار اختلال وحشتزدگی می‌شوند؟
تعداد کمی از موارد شروع اختلال وحشتزدگی در کودکی است و شروع اختلال بعد از 45 سالگی تقریباً غیرعادی است. گرچه اختلال وحشتزدگی در کودکان بسیار نادر است اما اولین وقوع دوره‌های ترسناک اغلب به گذشته و به دوران کودکی برمی‌گردد. هیچ تفاوتی در آنچه بیماران نوجوان و بیماران بزرگسال تجربه می‌کنند، وجود ندارد. افراد سالخورده حملات وحشتزدگی خود را به موقعیت‌های استرس‌زای خاص و محیط نسبت می‌دهند.
چه کسانی به احتمال بیشتری درگیر حملات وحشتزدگی می‌شوند؟
- افرادی با حالت عاطفی منفی یعنی آن‌هایی که آمادگی برای تجربه کردن هیجانات منفی دارند.
- افرادی که تجربیات تلخ کودکی مثل بهره‌کشی جنسی و جسمی داشته‌اند.
- افراد که کافئین و سیگار زیاد مصرف می‌کنند.
- کسانی که در روابط پرتنش هستند.
- افرادی که عوامل استرس‌زای مرتبط با سلامت جسمانی نظیر تجربیات منفی در ارتباط با دارو و درمان داشته‌اند.
- افرادی که مرگ فرد بسیار عزیزی را تجربه کرده‌اند.
- در آخر باور بر این است که ژن‌های متعددی موجب آسیب پذیری در برابر اختلال وحشتزدگی می‌شوند و این یعنی بحث ارثی بودن این بیماری هم مطرح است.
با حملات وحشتزدگی چه کنیم؟
- از تنفس عمیق غافل نشوید، چرا که تنفس تند یکی از نشانه‌های اصلی در حملات وحشتزدگی است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تنفس دیافراگمی به طور چشمگیری میزان کورتیزول را کاهش می‌دهد و به دنبال آن استرس کاهش می‌یابد. تنفس آرام هم اثری مشابه دارد.
- تشخیص اینکه حمله در حال شروع شدن است، بسیار اهمیت دارد، زیرا به شما کمک می‌کند متوجه باشید که سکته‌ای در کار نیست و همه چیز موقت و گذراست.
- در حین حمله چشم‌های خودتان را ببندید. با این کار محرک‌های دیگر در محیط را حذف می‌کنید و بیشتر می‌توانید روی تنفس تمرکز کنید.
- مایندفول (ذهن آگاه) باشید یعنی با حواس پنج‌گانه در لحظه حضور داشته باشید. این کار کمک می‌کند تا با دنیای پیرامون در لحظه در ارتباط باشید چون حملات باعث فاصله گرفتن از واقعیت و درک حضورتان می‌شود. مایندفول بودن جلوی فاصله از واقعیت را می‌گیرد.
- از تن آرامی‌ها استفاده کنید زیرا تنش عضلات را به حداقل ممکن می‌رساند. تنش عضلات در حین حمله وحشتزدگی همیشه اتفاق میفتد.
- حضور واقعی در طبیعت و یا تصویرسازی از طبیعت هر دو در درمان حملات بسیار مؤثر است. می‌توانید جایی که در شما آرامش بسیاری ایجاد می‌کند را تصور کنید.
- ورزش روزانه سه بار در هفته به مدت 20 دقیقه در حدی که ضربان قلب را افزایش دهد، بسیار مفید است.
- در زمان تجربه حمله وحشتزدگی جمله‌ای مانند ” این یک شرایط گذراست” و یا مانند آن را به‌صورت یک مانترا تکرار کنید.
- از درمان شناختی رفتاری کمک بگیرید. نگاه و برخورد شما با چالش‌های زندگی را تغییر می‌دهد.
در حمله وحشتزدگی باید به درمانگر مراجعه کرد؟
اگر یکی از این سه حالت را دارید، حتماً به درمانگر مراجعه کنید.
- یک یا دو حمله طی یک ماه داشته‌اید و دائم نگران حمله بعدی هستید.
- احساس می‌کنید بعد از حمله رفتارتان تغییر کرده است.
- ترس از حمله روی کار، روابط و زندگی روزمره شما اثر منفی گذاشته است.
فراموش نکنید حملات وحشتزدگی هرگز باعث مرگ نمی‌شوند اما عوارض جانبی زیادی دارند که اگر درمان را پشت گوش بیندازید مسئله‌ساز خواهد شد. به مرور به دلیل ترس از حمله مجدد ارتباطات خود را به حداقل خواهید رساند، از حضور در مکان‌های عمومی اجتناب خواهید کرد تا حدی ممکن است پیش بروید که کلاً از منزل خارج نشوید. ماروم در کنار شما خواهد بود تا اگر درگیر این حملات هستید تا رفع کامل آن همراهی‌تان کند.
No comment