آیا طلاق فقط یک نوع است یا انواع طلاق وجود دارد؟ ممکن است چند نفر را بشناسید که طلاق گرفته‌اند و تجربیات متفاوتی داشته‌اند. برخی توانستند نسبتاً سریع با شرکای سابق خود به توافق برسند، در حالی که به نظر می‌رسد برخی دیگر در نبردی بی‌پایان هستند. پویایی روابط، رنجش‌های ایجاد شده، دلایل طلاق و ویژگی‌های شخصی شریک زندگی، همگی می‌توانند به سطح استرس و تعارض تجربه شده در طول فرآیند طلاق کمک کنند. تعارض در طلاق معمولاً در اثر ترکیبی از عوامل ایجاد می‌شود و تنها به یک متغیر قابل انتساب نیست. انواع طلاق در روانشناسی بر اساس میزان تنش به سه دسته تقسیم می‌شوند: طلاق توافقی، طلاق سخت و طلاق با تعارض بالا. همچنین دسته بندی دیگری برای انواع طلاق وجود دارد که در آن شش نوع طلاق مطرح می‌شود که عبارتند از:
- طلاق عاطفی
- طلاق اقتصادی
- طلاق اجتماعی
- طلاق روانی
- طلاق هم والدی
- طلاق قانونی
در این مقاله به بررسی و توضیح هر یک از انواع طلاق خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
طلاق توافقی
در طلاق‌های توافقی یا دوستانه، اختلاف کمی بین شرکای طلاق وجود دارد. شرکا توافق دارند که طلاق به نفع آنهاست و هیچ یک دیگری را مقصر عدم موفقیت ازدواج نمی‌دانند. در این طلاق‌ها، شرکا اغلب احساس می‌کنند که ازدواج به دلیل اختلافات متقابل به نتیجه نرسیده است. در این موارد، درگیری‌ها اغلب برای دیگران مشهود نبوده و ناراحتی در طول سال‌ها ایجاد می‌شود. افرادی که طلاق را به خوبی تحمل می‌کنند، عزیزان و دوستان حمایت کننده‌ای دارند و اغلب هر دو طرف درگیر درمان می‌شوند تا به آنها کمک کنند تا تجربه طلاق خود را طی کنند.
این شرکا ممکن است هنوز همدیگر را به عنوان دوستان دوست داشته باشند، اما دیگر عاشق نیستند و نمی‌خواهند در ازدواج باقی بمانند. کودکان در این موارد هنوز هم می‌توانند استرس طلاق را تجربه کنند اما در معرض تعارض قرار نمی‌گیرند و احساس نمی‌کنند که مجبور به جانبداری در طلاق هستند و شاید کمترین آسیب را ببینند.
طلاق سخت
مشابه طلاق‌های توافقی، شرکای طلاق‌های سخت معمولاً جدایی خود را به اختلافات شخصی و ناراحتی طولانی مدت نسبت می‌دهند. ممکن است خیانت‌ها یا سایر تعاملات مخرب در ازدواج وجود داشته باشد، اما شرکا معمولاً این را بر اساس شرایط یک ازدواج ناخوشایند توضیح می‌دهند. در طلاق‌های سخت، نسبت به طلاق دوستانه، میزان بیزاری و اختلاف نظر بین زوجین بیشتر است، اما احساسات منفی شدید بین شرکا وجود ندارد.
در رابطه با فرزندان، این والدین می‌توانند اختلافات خود را کنار بگذارند و در تصمیم‌گیری‌های مشارکتی به توافق برسند. در این مواقع، کودکان همچنان می‌توانند از تغییرات کانون خانواده غمگین باشند، اما گرفتار خشم و تلخی بین والدین نشوند.
طلاق با درگیری بالا
در یک طلاق با تعارض بالا، معمولاً تجربیات و تعاملات منفی زیادی مانند عدم صداقت، خیانت و دعوا وجود داشته است. این شرکا اغلب نسبت به یکدیگر خصومت و خشم شدیدی دارند و آن را در ظاهر نشان می‌دهند. آنها می‌توانند هر کاری را که طرف مقابل انجام می‌دهد با دیدی منفی ببینند، مدام به یکدیگر اتهام بزنند، به یکدیگر توهین کنند و تهدید کنند که باعث مشکلات بیشتر یکدیگر می‌شوند. این شرکا ممکن است به سختی از طلاق و رنجش خود عبور کنند. تعارضات می‌تواند پس از نهایی شدن طلاق ادامه یابد، به خصوص اگر فرزندانی وجود داشته باشند. در این موارد، کودکان اغلب شاهد تعارض والدین هستند و احساس می‌کنند باید طرفی را انتخاب کنند یا یکی از والدین را مقصر بدانند. کودکان همچنین می‌توانند جزئیات بسیار حساسی در مورد مشکلات روابط والدین خود بیاموزند. طلاق‌های پر تعارض خطری برای کودکان است و می‌تواند منجر به مشکلات روانی، عاطفی و رفتاری منفی در بزرگسالی شود.
قرار گرفتن در یک طلاق با تعارض بالا به این معنی نیست که وضعیت باید به همین شکل باقی بماند. ممکن است زوج نتوانند به طلاق دوستانه دست یابند، اما این بدان معنا نیست که کارهای زیادی برای بهبود تعارض در طلاق خود نمی‌توانند انجام دهند. کار بر روی رنجش‌ها، شناسایی اهداف سالم و استفاده از استراتژی‌های حل تعارض، همگی می‌توانند به کاهش استرس ناشی از طلاق کمک کنند. صحبت کردن با یک درمانگر برای طلاق، درمان فردی یا درمان مشارکتی می‌تواند برای بهبود طلاق برای شرکا و فرزندان مفید باشد.
انواع طلاق کدامند؟
همانطور که در ابتدا اشاره شد، انواع طلاق وجود دارد و یکی از تقسیم بندی‌های مطرح شش نوع آن است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. هر یک از انواع طلاق به روشی متفاوت بر افراد تأثیر می‌گذارد. اگر زوجی در آستانه طلاق باشند با یادگیری در مورد فرآیندها و انواع طلاق، ممکن است بتوانید هر نوع طلاق را با موفقیت بیشتر و تعارض کمتری طی کنند.
1) طلاق عاطفی: جدایی عاطفی و احساسات مرتبط با آن
به طلاق عاطفی به عنوان اولین طلاق از انواع طلاق می‌توان اشاره کرد. شما باید احساسات خود را در مورد ازدواج رها کنید. ممکن است عصبانی و ناامید باشید. اغلب این احساسات قبل از قطعی شدن طلاق قانونی رخ می‌دهد. برخی از افراد تا سال‌ها پس از طلاق قانونی مشکلات عاطفی دارند.
شما و همسرتان باید موثرترین راه را برای رسیدگی به مسئولیت‌های خانه انتخاب کنید. یک شریک ممکن است از خانه خارج شود و نقش‌ها و مسئولیت‌ها را تغییر دهد. شما باید در مورد نحوه اطلاع دوستان و خانواده از طلاق قانونی قریب الوقوع صحبت کنید. طلاق عاطفی زمانی که کودکان درگیر هستند کار بیشتری می‌طلبد. کودکان احتمالاً با خشم، غم، ترس، سردرگمی یا طرد شدن مواجه خواهند شد و احساسات آنها ممکن است پردازش احساسات خود را برای شما دشوارتر کند. روابط بین فرزندان و هر دو والد نیز حل مسائل عاطفی را پیچیده می‌کند.
2) طلاق اقتصادی: تقسیم پول و دارایی.
طلاق اقتصادی دومین نوع از انواع طلاق است و اشاره به تقسیم دارایی و تغییر شرایط مالی دارد. تقسیم دارایی‌ها می‌تواند دشوار باشد. ممکن است پول کمتری برای پوشش مخارج به دلیل طلاق داشته باشید. در نتیجه، به احتمال زیاد نیاز به یادگیری مهارت‌های مالی جدید خواهید داشت. بودجه‌ای را بر اساس هزینه‌ها و درآمد فعلی خود تنظیم کنید. در صورت نیاز، منابع اجتماعی می‌تواند به شما در یافتن فرصت‌های شغلی کمک کند. بیمه و برنامه‌های بازنشستگی می‌توانند بعد از طلاق اهمیت بیشتری پیدا کنند.
3) طلاق اجتماعی: تغییراتی که در روابط با دوستان و جامعه رخ می‌دهد.
یکی از انواع طلاق که به تغییر روابط اشاره دارد طلاق اجتماعی است. با ادامه روند طلاق، حمایت کمتری از خانواده و دوستان دریافت خواهید کرد. امکان دارد احساس کنید که افراد کمتری حاضر به کمک به شما هستند درست زمانی که بیشتر به آنها نیاز دارید. شاید دیگر در کنار دوستان متاهل خود احساس راحتی نکنید. دوستان مشترکی که شما و همسر سابقتان قبل از طلاق داشتید شاید نخواهند طرفی را بگیرند، همین مسأله باعث ناراحتی شما شود. ممکن است از شروع دوباره قرارهایتان عصبی شوید.
گروه‌های حمایتی از طریق جمع های مذهبی، خیریه ها یا محل کار می‌توانند به شما در ایجاد دوستی‌های جدید کمک کنند. یک گروه حمایت از طلاق، محیطی را ارائه می‌دهد که در آن می‌توانید تجربیات شخصی خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. اگر احساس خوبی نسبت به خود ندارید، به دنبال مشاوره برای کمک به تقویت عزت نفس خود باشید.
4) طلاق روانی: فرآیند جدایی ذهنی و توسعه استقلال شما.
یکی از انواع طلاق که در واقع طلاق واقعی از شریک زناشویی است، طلاق روانی نام دارد. در این مرحله یاد می‌گیرید که از خود حمایت کنید. ممکن است در مورد دلایلی که چرا تصمیم به ازدواج و طلاق گرفتید، بینشی پیدا کنید. به جای اینکه وقت خود را صرف مقصر دانستن شخص دیگری برای طلاق کنید، می‌توانید زمان خود را صرف سازگاری با طلاق کنید تا در مورد خودتان و راه‌های جدید ارتباط با دیگران آشنا شوید.
5) طلاق مشترک والدین: مذاکره والدین پس از جدایی زناشویی و ایجاد خانواده دو هسته‌ای.
طلاق هم والدی یکی از انواع طلاق است که چالش زیادی به دلیل حضور فرزندان دارد. شما باید یاد بگیرید که چگونه نقش خود را به عنوان والدین ادامه دهید و در عین حال نقش همسری خود را رها کنید. شما نمی‌توانید اعمال والدین دیگر فرزندتان را کنترل کنید. با این حال، اگر فرزندانتان را از درگیری‌های پس از ازدواج بین خود و همسر سابق محافظت کنید، بهتر سازگار می‌شوند. مدت زمانی که با فرزندان خود می‌گذرانید ممکن است پس از طلاق تغییر کند. اگر مسئولیت اصلی مراقبت از آنها را بر عهده داشته باشید، ممکن است احساس ناراحتی کنید. شاید احساس کنید که به عنوان یک بزرگسال وقت کافی برای خود ندارید. از سوی دیگر، اگر پس از طلاق زمان کمتری را با کودک/فرزندان خود بگذرانید، شاید احساس تنهایی کنید.
شما می‌توانید به عنوان والدین در یک خانواده دو هسته‌ای موفق باشید اگر:
- از انتقاد والد دیگر در حضور فرزندان خودداری کنید.
- از فرزند/فرزندان خود به عنوان پیام‌رسان برای والدین دیگر استفاده نکنید.
- جلسات را در یک مکان باز و بی طرف برنامه‌ریزی کنید تا بتوانید با همسر سابق در مورد کودک/فرزندان صحبت کنید.
- در صورت نیاز از میانجی گری برای کمک به صحبت کردن با هم استفاده کنید.
- از کودک/فرزندان اطلاعاتی در مورد همسر سابق نپرسید.
- فرزند/فرزندان خود را معتمد(های) خود قرار ندهید. برای ایفای این نقش به دنبال دوستان بزرگسال، اعضای خانواده، گروه های حمایتی یا مشاور باشید.
6) طلاق قانونی: پایان قانونی ازدواج از طریق دادگاه.
طلاق قانونی یکی دیگر از انواع طلاق است که پایان رابطه زناشویی است. این طلاق به افراد امکان می‌دهد در آینده ازدواج مجدد کنند. اگرچه ممکن است احساس درماندگی داشته باشید، وکیل شما و سیستم دادگاه می‌توانند در تصمیم‌گیری در مورد وضعیت شما کمک کنند. اگر می‌خواهید کنترل بیشتری بر این تصمیمات داشته باشید، به وکیل خود بگویید. میانجیگری حرفه‌ای می‌تواند در حل مسائل دشوار و ایجاد یک برنامه والدین مشترک، مفید باشد.
سخن پایانی
با وجود اینکه در اغلب مواقع حفظ کانون خانواده ارجح است اما در شرایطی جدایی انتخاب بهتری است. در چنین شرایطی درک هر یک از انواع طلاق به شما کمک می‌کند تا یک “طلاق راحت‌تر” داشته باشید. بخصوص اگر کودکی در این طلاق وجود داشته باشد به حداقل رساندن تعارضات می‌تواند مشکلات بعدی برای کودکان و والدین را کمتر کند.
معرفی نویسنده: پریسا ایازی
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینه‌‌های درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.
No comment