سندروم دیوژن چیست؟ یک اختلال رفتاری است که افراد مسن را تحت تاثیر قرار داده و هم در مردان و هم در زنان رخ میدهد. علائم اصلی شامل احتکار بیش از حد، خانههای کثیف و بهداشت شخصی ضعیف است. افراد مبتلا به سندروم دیوژن از زندگی و اجتماع کنارهگیری میکنند. از شروع غفلت شدید از خود در افراد مسن تحت عنوان سندروم دیوژن یاد میشود که به نام فیلسوف یونان باستان که در بشکهای زندگی میکرده نامگذاری شده است.
قرن چهارم قبل از میلاد تصویری از دیوژن، توسط نقاش فرانسوی ژان لئون ژروم کشیده میشود. مک میلان و شاو برای اولین بار این سندروم را در سال 1966 توصیف کردند. اصطلاح سندروم دیوژن بعدها در سال 1975 توسط کلارک و همکاران ابداع شد. با این حال، بسیاری از نویسندگان استدلال کردهاند که این اصطلاح یک نام اشتباه است و پیشنهادی برای استفاده از اصطلاح «فقر شدید خانگی» به عنوان توصیف بهتری برای این سندروم ارائه شده است. هر دوی این توصیفگرها به کثیفی، غیربهداشتی و منفور بودن خانه یک فرد درگیر با سندروم دیوژن اشاره دارند.
آنها اغلب تنها زندگی میکنند و نمیدانند که مشکلی در وضعیت خانه و عدم مراقبت از خود وجود دارد. این شرایط اغلب منجر به بیماریهایی مانند ذات الریه یا حوادثی مانند سقوط یا آتشسوزی میشود. اغلب از طریق این موقعیتها است که برای اولین بار وضعیت فرد مشخص میشود.
سندروم دیوژن اغلب با بیماریهای روانی مرتبط است که عبارتند از:
- اسکیزوفرنی
- اختلال وسواس فکری اجباری (OCD)
- افسردگی
- زوال عقل
- اعتیاد به ویژه به الکل
در این مقاله ماروم اطلاعات جالبی در مورد این سندروم به شما خواهد داد.
فهرست مطالب
علائم سندروم دیوژن
علائم اولیه اغلب شامل کنارهگیری از موقعیتهای اجتماعی و اجتناب از دیگران است. افراد همچنین ممکن است شروع به نشان دادن قضاوت ضعیف، تغییر در شخصیت و رفتارهای نامناسب کنند.
شما میتوانید برای مدت طولانی قبل از تشخیص، این بیماری را داشته باشید، که البته تا حدی به دلیل انزوای شدید این اتفاق میافتد.
علائم هشدار دهنده در یک فرد تشخیص داده نشده شامل موارد زیر است:
- بثورات پوستی ناشی از عدم رعایت بهداشت، کک یا شپش
- موهای مات شده و نامرتب
- رشد بیش از حد ناخنهای پا و دست
- بوی بدن
- ظاهر نامرتب
- صدمات غیر قابل توضیح
- سوء تغذیه
- کم آبی بدن
خانه فرد نیز به احتمال زیاد نشانههایی از بیتوجهی و پوسیدگی را نشان میدهد. برخی از نمونهها عبارتند از:
- آلودگی جوندگان مثل موش
- مقدار زیادی زباله در داخل و اطراف خانه
- بوی شدید و نامطبوع
فردی که مبتلا به سندروم دیوژن تشخیص داده میشود، معمولاً برخی یا همه این علائم را نشان میدهد:
- خود بیتوجهی شدید
- محیط کثیف
- احتکار بیش از حد
- انکار وضعیت خود
- عدم خجالت یا شرم در مورد محیط اطراف یا عدم تمیزی
- امتناع از حمایت یا کمک
عوامل خطر سندرم دیوژن
داشتن یک یا چند عامل خطر برای این وضعیت به معنای وقوع آن نیست. اغلب، یک حادثه خاص محرکی برای شروع علائم میشود. میتواند چیزی مانند مرگ همسر یا سایر بستگان نزدیک، بازنشستگی یا طلاق باشد. شرایط پزشکی نیز ممکن است باعث شروع علائم شود، مانند:
- سکته
- از دست دادن تحرک به دلیل آرتریت یا شکستگی استخوان
- نارسایی احتقانی قلب
- زوال عقل
- مشکلات بینایی
- افزایش ضعف
- افسردگی
سایر عوامل خطر عبارتند از:
1) از دست دادن یک همراه یا مراقب مورد اعتماد
2) سابقه بیماری روانی
3) سابقه سوء مصرف مواد
4) سابقه سوء استفاده
5) ویژگیهای شخصیتی، مانند درونگرا بودن
6) ویژگیهای شخصیتی، مانند بدگمانی، غیر دوستانه بودن، یا جدایی کلی از دیگران
تشخیص سندروم دیوژن
افراد مبتلا به سندروم دیوژن به ندرت به دنبال کمک هستند. آنها اغلب پس از اینکه یکی از اعضای خانواده از طرف آن شخص برای کمک میآید، تشخیص داده میشوند. تشخیص ممکن است در نتیجه شکایت از همسایگان نیز باشد. سندروم دیوژن به عنوان یک بیماری طبقه بندی نمیشود. بسیاری از تشخیصهای دیگر نیز شامل این علائم هستند. مانند:
- احتکار اجباری
- اسکیزوفرنی
- زوال عقل
دو نوع سندروم دیوژن وجود دارد:
- سندروم دیوژن اولیه: این تشخیص زمانی داده میشود که هیچ بیماری روانی دیگری تشخیص داده نشده باشد.
- سندروم دیوژن ثانویه: این تشخیص زمانی داده میشود که یک بیماری روانی دیگر بخشی از تشخیص کلی باشد.
هر نوع دیوژن تقریباً 50 درصد همه موارد تشخیص داده شده را تشکیل میدهد.
برای تشخیص، پزشک به دنبال سرنخهایی در تاریخچه رفتاری و اجتماعی فرد میگردد. یک مددکار اجتماعی ممکن است بتواند در این مورد کمک کند. این امر به ویژه در صورتی صادق است که فرد سابقه شکایت از همسایگان یا دیگران علیه خود را داشته باشد.
معاینه فیزیکی و آزمایشهای تصویربرداری مغز، مانند MRI یا اسکن PET، به پزشک کمک میکند تا هر علت زمینهای را که ممکن است قابل درمان باشد، شناسایی کند.
آیا سندروم دیوژن درمان دارد؟
درمان سندروم دیوژن ممکن است در برخی افراد سخت باشد، اما مراقبت مداوم مهم است. افراد مبتلا به این اختلال در صورت عدم درمان ممکن است در معرض خطر بیماری یا آسیبهای تهدید کننده زندگی قرار گیرند. وضعیت آنها همچنین ممکن است خطرات زیست محیطی را برای اطرافیانشان ایجاد کند.
پزشک به دنبال عوامل زمینهای برای کمک به تعیین بهترین درمان میگردد. تعیین شایستگی فرد اولین قدم مهم است. اگر فرد بتواند در درمان خود شرکت کند، درمانهای رفتاری مانند درمانهایی که برای احتکار اجباری استفاده میشود، ممکن است کمک کند.
در مورد درمان دارویی شامل داروهای مورد استفاده برای درمان اضطراب، اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD)، افسردگی یا روان پریشی است.
اگر فرد مایل به شرکت در گروهها باشد، گروههای پشتیبانی یا دیگر انواع شبکههای پشتیبانی نیز میتوانند کمک کنند. در برخی موارد فرد مبتلا نیاز به بستری دارد. در مواقع دیگر، فردممکن است فقط نیاز داشته باشند که یک مراقب به خانه وی بیاید تا بررسیهای لازم را انجام دهد و بهترین رویکرد درمانی انتخاب شود.
چه آیندهای در انتظار فرد درگیر با سندروم دیوژن است؟
بهبودی از سندروم دیوژن امکان پذیر است. کمک و حمایت دیگران بخش مهمی از برنامه درمانی است. افرادی که در شرایط ناامن باقی میمانند معمولاً چشم انداز خوبی برای بقای طولانی مدت و زندگی با کیفیت ندارند. فرد مبتلا به این اختلال بینش ضعیفی دارد و معمولاً بازدیدکنندگان و اعضای خانواده اولین کسانی هستند که متوجه رفتار بهم ریخته میشوند.
یک مثال برای آشنایی بیشتر با سندرم دیوژن
“آقایF 78 ساله تنها با سابقه پزشکی قبلی فشار خون و بیماری عروق کرونر، چند وقتی است تشخیص سرطان برای وی داده شده است. او 1 ماه قبل تزریق شیمی درمانی را شروع کرده و برای ارزیابی و مدیریت علائمش در طبقه انکولوژی بستری شد. در حالی که سابقه جمع آوری میشد، پسر آقای F نگرانیهای خود را در مورد احتکار زباله، غذای فاسد و فضولات پدرش در خانه از زمان تشخیص سرطان با تیم اصلی در میان گذاشت. آقای F به تنهایی زندگی میکرد و انباشته شدن “ضایعات” باعث شلوغی و به هم ریختگی محیط زندگی وی شده بود.
با مددکار اجتماعی برای تعیین اینکه آیا در صورت ترخیص بیمار ، نگرانیهای ایمنی وجود دارد یا خیر، مشورت شد و برای ارزیابی اختلال روانپزشکی و ارزیابی عملکرد شناختی، مشاوره روانپزشکی درخواست شد. او معیارهای DSM-5 را برای اختلال افسردگی اساسی، اختلال سازگاری، اختلال دوقطبی، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وسواس فکری-اجباری، یا اختلال استرس پس از سانحه برآورده نمیکرد، علائم روان پریشی و معیارهای اختلال احتکار را نداشت، زیرا هیچ وابستگی عاطفی به دارایی جمع آوری شده و یا نیازی به نگهداری لزوماً “زباله” در خانه وجود نداشت. این نقص فقط برای اعضای خانواده او آشکار بود. وی در ارتباط با تشخیص سرطان خود کمی تضعیف روحیه شد، اما ناامید نبود.
بیمار سابقه مصرف بیش از حد الکل یا مصرف تفریحی مواد مخدر را نداشته و فقط در طول سال 50 بسته سیگار مصرف میکرد. نتایج مربوط به بررسی وضعیت روانی شامل خوشحالی، همکاری، خوشقلبی و شوخ طبعی بیمار در طول ارزیابی بود. خلق و خوی او با شدت، دامنه و واکنش عاطفه در محدوده طبیعی همراه بود. فرآیند فکری او هدفمند بود. او برای جهتگیری، عملکرد اجرایی، توجه، حافظه، استدلال انتزاعی و زبان مشکلی نداشت.
شیوع سندروم دیوژن
سندروم دیوژن در جوانان دیده نمیشود و گاهی اوقات در افراد میانسال تشخیص داده میشود. اما معمولا در افراد بالای 60 سال رخ میدهد. علائم معمولاً با گذشت زمان ظاهر میشوند.
بروز سالانه سندروم دیوژن در سالمندان در افراد تنها و 60 سال و بالاتر، حدود 5 در 10000 نفر تخمین زده شده است. این سندروم در زن و مرد رخ میدهد.
مطالعات بیشتر در مورد سندروم دیوژن
شواهد متفاوتی از نظر شیوع اختلالات همراه وجود دارد. مطالعه ای روی 30 فرد مبتلا به سندروم دیوژن نشان داد که 50 درصد آنها هیچ اختلال روانپزشکی همراهی نداشتند. مطالعه دیگری روی 72 فرد مبتلا به سندروم دیوژن نشان داد که انزوا، اعتیاد به الکل و اختلال روانپریشی با سندروم دیوژن همراه است. اگرچه این دو مطالعه بیشترین حجم نمونه مطالعه شده برای این سندروم را دارند، اما محدودیت اصلی این مطالعات این است که هر دو قبل از سال 1975 منتشر شده اند و اعتبار و پایایی تشخیصی را زیر سوال میبرند. در طول سالها، چندین گزارش فردی منتشر شده است که شناسایی مداوم این سندروم را برجسته میکند. سندروم دیوژن، که در ادبیات نیز به عنوان فلاکت شدید خانگی توصیف میشود، در چندین گزارش موردی شناسایی شده است و بررسی بیشتر در مورد این فرآیند آسیبشناختی روانی و در نظر گرفتن آن به عنوان یک اختلال تشخیصی متمایز که برای ویرایشهای آینده DSM در نظر گرفته شود، مهم خواهد بود.
این اختلال نشان دهنده موجودیت متفاوتی از اختلال احتکار است و برای طبقه بندی به عنوان یک تشخیص جداگانه نیاز به مطالعه بیشتر دارد.
این اختلال نادر است اما با میزان مرگ و میر بالایی همراه است.
ایروین و نواچوکو ویژگیهای اصلی سندروم دیوژن را به عنوان “فقر خانگی”، “خود بیتوجهی” و “عدم شرمندگی” در مورد احتکار خانگی توصیف کردند. در مطالعه دیگری، گزارش شد که این افراد 5.8 برابر بیشتر از افراد هم سن و سال، مرگ و میر یک ساله دارند. کم آبی، سوءتغذیه، عفونتها، افتادن و صدمات تظاهرات شایع و علل احتمالی افزایش مرگ و میر هستند.
سندروم دیوژن و اختلال احتکار
از بین تمام دستههای تشخیصی، سندروم دیوژن ارتباط نزدیکی با اختلال احتکار دارد، اما با آن متمایز است. تمایزات کلیدی اختلال احتکار از سندروم دیوژن این است که در دومی، به هم ریختگی غیرعادی داراییهای با ارزش بدون هیچ گونه وابستگی عاطفی، با بینش ضعیف و بدون هیچ ناراحتی در مورد این رفتار به هم ریخته وجود دارد.
در سال 2013، انجمن روانپزشکی آمریکا DSM-5 را منتشر کرد. در این نسخه جدید، تشخیصهای جدیدی از جمله اختلال احتکار ارائه شد اما سندروم دیوژن در آن ذکر نشده است. در نشانه شناسی فرانسوی، سندروم دیوژن، در میان علائم دیگر، با تمایل پاتولوژیک به تجمع اشیای مختلف، که بسیار نزدیک به احتکار است، توصیف میشود.
سندروم دیوژن برای اولین بار در سال 1966 توصیف شد اما در سال 1975 توسط کلارک به طور رسمی به نام فیلسوف یونان باستان نامگذاری شد.
چطور سندروم دیوژن را از اختلال احتکار تشخیص دهیم؟
بسیاری از علل مرتبط با سندروم دیوژن شناخته شده است:
- اسکیزوفرنی
- زوال عقل – به ویژه نوع فرونتوتمپورال
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات خلقی
- و سوء مصرف مواد – به ویژه سوء مصرف الکل.
تشخیص نیاز به یک معیار عمده دارد:
- ناتوانی در درخواست کمک پزشکی یا اجتماعی.
همچنین یکی از سه معیار جزئی:
- رابطه پاتولوژیک با بدن، که منجر به بیماری جسمی میشود.
- رابطه بیمارگونه با جامعه که منجر به طرد تدریجی از آن میشود.
- و در نهایت، یک پیوند آسیب شناختی با اشیا. این معیار آخر بسیار جالب است زیرا ارتباط نزدیکی با سندروم احتکار دارد: در واقع، بیماران مبتلا به سیلوگامانیا (تجمع پاتولوژیک اشیا) تمایل دارند هر شیئی را که پیدا میکنند، احتکار کنند. در پایان، خانههای آنها پر از اشیاء بی استفاده است و برخی از مکانهای زندگی به دلیل شلوغی غیرقابل استفاده است. این آخرین نکته مشابه تعریف ارائه شده در DSM-5 برای اختلال احتکار است.
بحث با روابط بین اختلال احتکار و سندروم دیوژن شروع میشود. بیمار مبتلا به احتکار و بینش ضعیف میتواند بسیار منزوی باشد و به دلیل عدم آگاهی از آسیب شناسی خود میتواند در عدم درخواست کمک پافشاری کند. بنابراین، میتوان آن را به عنوان یک سندروم احتکار با بینش ضعیف، یا به عنوان سندروم دیوژن، با اولین معیار اصلی (عدم درخواست کمک) و یکی از سه معیار جزئی تشخیص داد.
سخن پایانی
در نهایت میتوانیم یک مدل ابعادی را بر اساس دو بعد تصور کنیم: احتکار و تهیدست. اختلال احتکار بیان اصلی بعد اول یعنی ذخیره کردن و سندروم دیوژن بیان اصلی بعد دوم یعنی فقر و تهیدستی است. هر دوی آنها میتوانند بیان متفاوتی از یک علت مرکزی باشند. برای تکمیل این چشم انداز به مطالعات بیشتری نیاز است. آنچه واضح است خطرات وجود این سندروم در افراد است که میتواند حتی منجر به مرگ شود. بنابراین اگر در اطراف خود فردی با ویژگیهای ذکر شده دارید حتما در صدد درمان وی باشید.
معرفی نویسنده: پریسا ایازی
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینههای درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.
No comment