منظور از اختلال جنسی چیست؟ طبق آخرین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM5) انواع اختلالات جنسی در دو دسته کلی کژکاری‌های جنسی و اختلالات نابهنجاری جنسی قرار می‌گیرند. در این مقاله به معرفی هر یک از اختلالات در این دو دسته و معرفی درمان آنها خواهیم پرداخت.
فعالیت جنسی سالم می‌تواند شامل طیف گسترده‌ای از تمایلات و فعالیت‌ها باشد که وقتی بین بزرگسالان به‌عنوان بخشی از یک رابطه رضایت‌بخش تجربه می‌شود، برای افراد لذت به همراه دارد. گاهی ممکن است دیگران ترجیح دهند زندگی جنسی خود را به شیوه‌ای متفاوت تجربه کنند، مادامی که رابطه در تعریف هیچ یک از اختلالات نباشد و هر دو طرف احساس رضایت داشته باشند یعنی اوضاع رو به راه است.
با این حال، برخی از رفتارهای جنسی نشان دهنده وجود اختلال جنسی است، زیرا این عمل منجر به ناراحتی شخصی قابل توجه، آسیب رساندن به دیگری و گاهی اجبار می‌شود.
فهرست مطالب
عملکرد جنسی یعنی چه؟
مشکل در عملکرد جنسی مزمن یا موقت است، اما در هر صورت، درمان و آموزش تا حد زیادی به کاهش ناراحتی کمک می‌کند. کژکاری‌های جنسی شامل اختلال نعوظ، اختلال ارگاسمی در زن، اختلال درد/دخول تناسلی–لگنی، اختلال میل/برانگیختگی جنسی در زن، اختلال میل جنسی کم کار در مرد، تأخیر انزال، انزال زودرس، کژکاری جنسی ناشی از مواد/دارو هستند.
همچنین اختلالات نابهنجاری جنسی شامل اختلال نمایشگری جنسی، اختلال عورت نمایی، اختلال مالش دوستی، اختلال مازوخیسم جنسی، اختلال سادیسم جنسی، اختلال بچه بازی، اختلال یادگار پرستی، اختلال مبدل پوشی جنسی است.
اختلال نعوظ چیست؟
اختلال نعوظ یکی از اختلالات جنسی است که به عنوان اختلال ناتوانی جنسی مرد نیز شناخته می‌شود، از دست دادن نعوظ برای مردان طبیعی است، اما اختلال نعوظ یک مشکل مزمن است. این اختلال با بالا رفتن سن مردان شایع‌تر می‌شود، اما عموماً تنها زمانی باعث نگرانی فرد می‌شود که باعث استرس یا از دست دادن اعتماد به نفس شود، بر یک رابطه تأثیر بگذارد، یا مشخص شود که نشانه‌ای از یک بیماری جدی زمینه‌ای است. این اختلال می‌تواند دلایل فیزیکی، عصبی یا روانی داشته باشد و به طور کلی اغلب با تغییر سبک زندگی قبل از تجویز دارو درمان می‌شود.
اختلال ارگاسم چیست؟
اختلال ارگاسم یا اختلال ارگاسم زنان یکی از اختلالات جنسی است که به مشکل یا ناتوانی عمومی یک زن در رسیدن به ارگاسم در حین تحریک جنسی اشاره دارد. زمانی تشخیص داده می‌شود که اختلال باعث ناراحتی قابل توجه بالینی شود، البته نباید این شرایط مربوط به عوامل خارجی مانند پریشانی شدید در رابطه، خشونت شریک جنسی یا سایر عوامل استرس‌زا باشد.
یک پزشک همچنین از زنی که گزارش می‌دهد با ارگاسم دست و پنجه نرم می‌کند می‌پرسد که آیا این وضعیت ممکن است نتیجه تحریک جنسی ناکافی باشد یا نه. مشاوره با یک روانشناس متخصص سکس‌تراپی برای زنان مبتلا به اختلال ارگاسم توصیه می‌شود. گاهی مکمل‌های هورمونی برای درمان پیشنهاد می‌شوند، اما درمان اختلال ارگاسمی در زن بحث‌برانگیز است.
اختلال درد جنسی چیست؟
به طور کلی درصدی از زنان درد مکرر را در طول رابطه جنسی، به ویژه در هنگام دخول، تجربه می‌کنند. این بیماری که یکی از انواع اختلالات جنسی است به عنوان درد تناسلی لگنی یا اختلال دخول یا اختلال درد جنسی شناخته می‌شود، می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد، باعث شود که فرد مبتلا کمتر احساس زنانگی کند و هویت و عزت نفس او را به چالش بکشد. برای برخی از زنان، درد به مقاربت واژینال محدود می‌شود، در حالی که برخی دیگر حتی ممکن است با قرار دادن تامپون درد را تجربه کنند. درد، ترس، اضطراب، انقباض محسوس عضلات کف لگن هنگام دخول مواردی است که فرد دچار این اختلال آن را تجربه می‌کند. این بیماری می‌تواند مادام العمر یا اکتسابی باشد و درمان بر اساس نوع و شدت درد متفاوت است، درمان می‌تواند شامل مشاوره جنسی یا سکس‌تراپی و یا تمریناتی فیزیکی برای رفع تنگی باشد.
اختلال میل جنسی چیست؟
اختلال میل جنسی یکی از اختلالات جنسی است که به دوره طولانی مدتی اشاره دارد که طی آن فرد هیچ تمایلی به فعالیت جنسی احساس نمی‌کند. مردان و زنان هر دو می‌توانند میل جنسی کمی را تجربه کنند که معمولاً منجر به شکست در شروع رابطه زناشویی و شکل‌گیری صمیمیت جنسی می‌شود. این عارضه تشخیص داده نمی‌شود مگر اینکه علائم حداقل به مدت شش ماه دیده شود و باعث ناراحتی قابل توجه بالینی شده باشد. این وضعیت می‌تواند عمومی یا موقعیتی بوده و معمولاً قبل از در نظر گرفتن یک دوره دارویی با روان‌درمانی درمان می‌شود. این عدم تمایل در 75 تا 100 درصد آمیزش‌های جنسی وجود دارد.
تأخیر انزال چیست؟
تأخیر محسوس و مشخص در رسیدن به انزال یکی از اختلالات جنسی است که تأخیر انزال نام دارد. مرد از ناتوانی در انزال کردن با وجود تحریک کافی و تمایل به انزال شکایت دارد. البته اتفاق نظر در زمان انزال مطرح است و در مورد زمان معقول برای رسیدن به ارگاسم و انزال اتفاق نظر وجود ندارد. بنابراین این تشخیص اغلب با گزارش خود فرد مطرح می‌شود و یا خانم به دلیل زمان طولانی رابطه جنسی و اظهار ناراحتی با همسرش به سکس‌تراپیست مراجعه می‌کنند.
انزال زودرس چیست؟
منظور از انزال زودرس زمانی است که انزال قبل از دخول و یا مدت خیلی کمی بعد از دخول واژنی اتفاق می‌افتد. معمولاً مردان دچار انزال زودرس از عدم توانایی خود در کنترل انزال شکایت دارند. 60 ثانیه نقطه برشی برای تشخیص انزال زودرس است اما همچنان اطلاعات کافی در دسترس نیست.
اختلالات نابهنجاری جنسی (پارافیلیا)
برای برخی از افراد، برانگیختگی یا ارضای جنسی به خیال پردازی و یا شرکت در اعمال جنسی غیر معمول بستگی دارد این شرایط، که به عنوان پارافیلیا شناخته می‌شوند، زمانی که باعث ناراحتی قابل توجه فرد شوند یا زمانی که درگیر شدن در چنین رفتاری باعث آسیب یا ناراحتی دیگران شود، به عنوان اختلال در نظر گرفته می‌شوند. پارافیلیا می‌تواند بر روی اشیاء خاص (کودکان، حیوانات، لباس زیر) یا رفتارها (ایجاد درد، افشای خود) متمرکز شود، اما با مشغله جنسی تا حد وابستگی مشخص می‌شود. بیشتر پارافیلیاها بسیار خاص، بدون تغییر و در مردان بسیار شایع تر از زنان هستند.
اختلال تماشاگری جنسی چیست؟
اختلال تماشاگری جنسی یکی از اختلالات جنسی است که شامل جاسوسی عمدی از افراد ناآگاه است، اغلب زمانی که آنها لباس خود را از تن بیرون می‌کنند یا در حال انجام فعالیت‌های جنسی هستند. تشخیص اختلال تماشاگری جنسی مستلزم تجربه برانگیختگی مداوم و شدید حاصل از تماشاگری برای حداقل شش ماه است. یک نظار‌گر جنسی اغلب هنگام تماشای یک هدف، خودارضایی یا تخیلات جنسی دارد، اما عموماً علاقه ای به داشتن رابطه جنسی با آن فرد ندارد. مردان بیشتر درگیر تماشاگری جنسی هستند.
عورت نمایی چیست؟
اختلال عورت نمایی یکی از اختلالات جنسی است که شامل تمایل، فانتزی، یا عمل قرار دادن اندام تناسلی خود در معرض دید دیگران، به ویژه غریبه‌ها، بدون رضایت آنها است. انواع فرعی این اختلال شامل اجبار برای نشان دادن اندام تناسلی خود به کودکان پیش از بلوغ، بزرگسالان یا هر دو است. اعتقاد بر این است که عورت نمایی مردان را بیش از زنان تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اختلال مالش دوستی چیست؟
یکی از انواع اختلالات جنسی معروف به مالش دوستی شامل دست زدن یا مالیدن اندام تناسلی خود به فرد دیگری بدون رضایت او برای کسب لذت جنسی یا رسیدن به ارگاسم است. مالش دوست‌ها به دنبال یک تجربه جنسی خصوصی در یک محیط عمومی هستند. این بیماری اغلب در مردان جوان بین سنین 15 تا 25 سال رخ می‌دهد و در بین زنان نادر است.
اختلال مازوخیسم جنسی چیست؟
افرادی که به عنوان اختلال مازوخیسم جنسی شناخته می‌شوند، درگیر کتک خوردن، تحقیر شدن یا به گونه‌ای دیگر رنج می‌شوند و یا موارد این چنینی را خیال پردازی می‌کنند که منجر به رضایت جنسی می‌شود. بسیاری از افراد سالم تنیدگی را بخشی از زندگی جنسی خود کرده‌اند، اما زمانی که افراد با این تمایل جنسی، مشکلات روانی یا اجتماعی، از جمله افکار وسواسی یا اضطراب شدید، شرم، یا احساس گناه را گزارش می‌کنند، ممکن است این اختلال تشخیص داده شود.
یکی از انواع خاص مازوخیسم جنسی، خفگی است. هنگامی که فردی در حالی که تنهاست این عمل را امتحان می‌کند، ممکن است تصادفاً منجر به مرگ شود. رفتار مازوخیستیک جنسی معمولاً در اوایل بزرگسالی آشکار می‌شود و این بیماری با روان‌درمانی و دارو درمان می شود.
اختلال سادیسم جنسی چیست؟
اختلال سادیسم جنسی یکی از اختلالات جنسی شامل ایجاد درد، تحقیر، ترس یا سایر اشکال آسیب جسمی یا روانی به فرد دیگر برای رسیدن به ارضای جنسی است. اعمال سادیستی می‌تواند شامل مهار (مانند طناب، زنجیر یا دستبند)، حبس، گاز گرفتن، کتک زدن، شلاق و… باشد.
افرادی که این اقدامات برای آنها بخشی از یک رابطه رضایت‌بخش دو طرفه است، که هیچ ناراحتی تجربه نمی‌کنند و به دیگران آسیبی نمی‌رسانند، دارای این اختلال تلقی نمی‌شوند. هنگامی که فردی بدون رضایت شریک زندگی خود به طور مکرر اعمال جنسی سادیستی را انجام می‌دهد، این اختلال تشخیص داده شود. برخی از اعمال سادیسم جنسی مجرمانه است و منجر به آسیب جدی یا حتی مرگ شخص دیگری می‌شود.
بچه بازی (پدوفیلیا)
کشش جنسی به کودکان خردسال یک پارافیلیا نگران‌کننده و بالقوه خطرناک است، اما کسانی که با آن زندگی می‌کنند به ندرت به دنبال کمک یا درمان می‌گردند، در درجه اول به دلیل جنبه جنایی بسیاری از اعمال پدوفیلیک و همچنین مخالفت گسترده عمومی و شرم شدیدی که این وضعیت به همراه دارد.
بچه بازی یک کشش جنسی مداوم به کودکان پیش از بلوغ است. این عارضه زمانی تشخیص داده می‌شود که وجود خیال‌پردازی‌های تحریک‌کننده جنسی، تمایلات جنسی، یا رفتارهای مرتبط با فعالیت جنسی با کودک زیر 13 سال در یک دوره حداقل شش ماهه ادامه یابد. بچه بازی اغلب یک بیماری مادام العمر است و در مردان شایع‌تر است و می‌تواند باعث جذب پسر یا دختر شود. معلوم نیست چرا برخی افراد پدوفیل می‌شوند. به نظر می‌رسد سابقه سوء استفاده جنسی در دوران کودکی یک عامل بالقوه در ایجاد پدوفیلی است، اگرچه این موضوع ثابت نشده است.
اختلال یادگارپرستی چیست؟
کشش شدید جنسی به اشیاء بی‌جان یا به قسمت‌هایی از بدن که به‌طور کلی جنبه جنسی ندارند مانند پاها، زمانی که با ناراحتی یا اختلال قابل توجه بالینی همراه باشد، به عنوان اختلال یادگارپرستی شناخته می‌شود. بسیاری از مردم برخی از اندام‌های غیر جنسی را جذاب یا عامل برانگیختگی جنسی می‌دانند، اما برانگیختگی یادگارپرستی با عملکرد طبیعی جنسی یا اجتماعی تداخل می‌کند و اغلب برانگیختگی جنسی بدون حضور شیء مورد نظر غیرممکن است. اعتقاد بر این است که این اختلال تقریباً منحصراً در مردان رخ می‌دهد.
اختلال مبدل پوشی جنسی چیست؟
این عارضه شامل برانگیختگی جنسی شدید و مکرر در لباس پوشیدن به عنوان جنس مخالف است، به ویژه زمانی که اصرار برای انجام این کار باعث ناراحتی یا اختلال قابل توجه در زندگی روزمره فرد شود. یک فرد مبتلا به اختلال مبدل پوشی جنسی ممکن است به دلیل اصرار خود احساس اضطراب، افسردگی، گناه یا شرم کند، اغلب به دلیل عدم تایید شریک زندگی یا نگرانی خود در مورد پیامدهای منفی اجتماعی یا حرفه ای ناراحت هستند. مبدل پوشی همیشه و یا اغلب مواقع باید تحریک جنسی به همراه داشته باشد.
چه چیزی باعث اختلال در عملکرد جنسی یا کژکاری جنسی می‌شود؟
- علل فیزیکی: بسیاری از شرایط فیزیکی و یا پزشکی می‌توانند باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد جنسی شوند. این شرایط عبارتند از دیابت، بیماری قلبی و عروقی (رگ های خونی)، اختلالات عصبی، عدم تعادل هورمونی، بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیه یا کبد و اعتیاد به الکل و سوء مصرف مواد. علاوه بر این، عوارض جانبی برخی داروها، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی، می‌تواند بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارد.
- علل روانشناختی: شامل استرس و اضطراب مربوط به کار، نگرانی در مورد عملکرد جنسی، اختلافات زناشویی، افسردگی، احساس گناه، نگرانی در مورد تصویر بدن و اثرات یک ضربه جنسی گذشته است.
درمان اختلال های جنسی (کژکاری‌های جنسی)
بیشتر انواع کژکاری‌های جنسی را می‌توان با درمان مشکلات جسمی یا روانی زمینه ای برطرف کرد.
- دارو: هنگامی که یک دارو دلیل یکی از اختلالات جنسی در عملکرد باشد، تغییر در دارو ممکن است کمک کند. مردان و زنانی که دچار کمبود هورمون هستند ممکن است از تزریق هورمونی، قرص‌ها یا کرم‌ها سود ببرند. برای مردان، مصرف برخی از داروها ممکن است با افزایش جریان خون در آلت تناسلی به بهبود عملکرد جنسی کمک کنند.
- کمک‌های مکانیکی: وسایل کمکی مانند برخی دستگاه‌ها به مردان مبتلا به اختلال نعوظ (ناتوانی در دستیابی یا حفظ نعوظ) کمک می‌کند. گشادکننده‌ها به زنانی که دچار تنگی واژن هستند، کمک می‌کند. وسایلی مانند ویبراتورها می‌توانند برای کمک به تجربه ارگاسم مفید باشند.
- سکس درمانی: سکس تراپیست‌ها می‌توانند به افرادی که کژکاری جنسی را تجربه می‌کنند مشاوره زناشویی تخصصی ارائه دهند. برای زوجی که می‌خواهند از رابطه جنسی خود لذت ببرند، کار کردن با یک متخصص آموزش دیده ارزش زمان و تلاش را دارد.
- درمان‌های رفتاری: این درمان‌ها شامل تکنیکهای مختلف، از جمله بینش در مورد رفتارهای مضر در رابطه یا تکنیک‌هایی مانند خود تحریکی برای درمان مشکلات برانگیختگی و یا ارگاسم است.
- روان درمانی: درمان اختلالات جنسی با یک مشاور آموزش دیده می‌تواند به شما کمک کند آسیب‌های جنسی از گذشته، احساس اضطراب، ترس، گناه و تصویر بد از بدن را برطرف کنید.
- آموزش و ارتباطات: آموزش در مورد رابطه جنسی و رفتارها و پاسخ‌های جنسی به شما کمک می‌کند بر اضطراب‌های مربوط به عملکرد جنسی غلبه کنید.
علل و عوامل خطر اختلالات جنسی چیست؟
مسائل بیولوژیکی که تصور می‌شود عوامل خطر نابهنجاری‌های جنسی هستند شامل برخی از تفاوت‌ها در فعالیت مغز در طول برانگیختگی جنسی و همچنین ساختار کلی مغز است. به طور مثال پدوفیل‌ها هوشی کمتری دارند. همچنین چندین نظریه روانشناختی برای آن وجود دارد:
- رفتارهای پارافیلیک در دفاع از روان فرد در برابر اضطراب
- تجربه‌های جنسی غیرعادی در اوایل زندگی
- این اختلالات شکل دیگری از اختلال وسواس فکری-اجباری است.
- این اختلالات با مراحل رشد روانشناختی دوران کودکی مرتبط هستند.
کلام پایانی
برای بهبود اختلالات جنسی، مهم است که با انگیزه باشید و نقش فعالی در مراقبت های بهداشتی خود با متخصص مربوطه ایفا کنید. پرداختن به هر یک از اختلالات جنسی به طور کامل در یک مقاله نمی‌گنجد اما در این مقاله سعی بر آن شد تا اطلاعات کاربردی در مورد هر یک از اختلالات جنسی و نابهنجاری‌های جنسی در اختیار شما قرار داده شود تا با مطالعه آن در صورت نیاز به سکس تراپیست مراجعه کنید. در مقالات آینده به طور مفصل‌تر به اختلالات شایع‌تر خواهیم پرداخت.
معرفی نویسنده: پریسا ایازی
من کارشناسی روانشناسی بالینی و کارشناسی ارشد رو روانشناسی عمومی خوندم. علاقمند به حوزه مدیریت استرس و مراقبه هستم.
حدود ۱۵ سال سابقه کار در زمینه آموزش و کاربرد انواع تکنیکهای ریلکسیشن،مدیتیشن و مایندفولنس دارم.
در حال حاضر به عنوان درمانگر در زمینه‌‌های درمان انواع اختلالات اضطرابی، مشاوره نوجوان و بهبود روابط والدین و فرزند، مشاوره پیش از ازدواج فعال هستم.
No comment