رشته تحصیلی روانشناسی، نه فقط در ایران، بلکه در سطح جهانی نیز، رشتهای پرطرفدار است و سالیانه تعداد زیادی از داوطلبان برای شرکت در آزمون ورودی این رشته، ثبتنام میکنند. اما بسیاری از دانشجویان، دربارهی ادامه تحصیل در این رشته سؤالات متعددی دارند و از روند ادامه تحصیل، آگاه نیستند. در این مقاله همراه ماروم باشید تا تمامی نکات مرتبط با تحصیل در رشتهی محبوب روانشناسی را مرور کنیم.
قبل از هر چیز باید بدانید که برای ورود به این رشته تحصیلی، میتوانید از هر سه رشته تحصیلی دبیرستان (ریاضی فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی) اقدام کنید. در واقع دانشجویان پذیرفته شده در مقطع کارشناسی، از هر سه رشته دبیرستانی خواهند بود، با این تفاوت که ظرفیت پذیرش این سه رشته، یکسان نیست. اما سؤال اینجاست که اصلاً این رشته تحصیلی، چه حرفی برای گفتن دارد و قرار است با ورود به این رشته چه چیزهایی آموخت؟
فهرست مطالب
رشته روانشناسی به دنبال چیست؟
بیایید با تعریف روانشناسی آغاز کنیم:
روانشناسی علمی است که به توصیف، تبیین، پیشبینی و کنترل رفتار و فرآیندهای ذهنی انسان در ابعاد مختلف جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی و معنوی، با استفاده از روش علمی میپردازد.
این تعریف شاید ساده به نظر برسد، اما قصهی پر ماجرایی است که در این رشته تحصیلی به آن پرداخته میشود. چون در این مقاله، هدف ما بررسی رشته تحصیلی روانشناسی است، به شما پیشنهاد میکنیم اگر میخواهید دربارهی رشته روانشناسی و گرایشهای مختلف آن بیشتر بدانید، این مقاله ماروم را مطالعه کنید.
اما برویم سراغ ادامهی ماجرا! هنوز دربارهی این صحبت نکردیم که در روانشناسی قرار است چه چیزی بیاموزیم؟ مطابق با مصوبه وزارت علوم، هدف کلی دورهی کارشناسی روانشناسی، یادگیری مبانی و مفاهیم روانشناسی در حوزههای مختلف اجتماعی، بالینی، تجربی، تحولی، روششناختی، شخصیت، شناختی و فیزیولوژیک با توجه به فرهنگ بومی و دینی کشور، به منظور توانمندسازی دانشجو در حیطههای دانشی، بینشی و توانشی و کاربرد آنها در زندگی فردی و اجتماعی است.
نگران نباشید! احتمالاً طولانی بودن این جمله شما را گیج کرده باشد! اگر بخواهیم به زبان ساده برای شما این جملات را بازگو کنیم، باید بگوییم که آنچه در دورهی کارشناسی روانشناسی میآموزید، کلیاتی از علم روانشناسی است. در واقع، در این دوره شما با اغلب مفاهیم موجود در علم روانشناسی آشنا خواهید شد. دورهی کارشناسی، صرفاً بیان کلی این موارد است تا به شما کمک کند، بتوانید ادامهی مسیر تحصیلی خود را پیدا کنید و در یک حوزهی تخصصی، دانش لازم را کسب کنید. اگر به چارت درسی این دوره نگاهی بیندازید کاملاً متوجه خواهید شد که تنوع واحدهای درسی در مقطع کارشناسی چقدر زیاد است. در واقع شما هم روانشناسی شخصیت میخوانید، هم آسیبشناسی روانی! هم دربارهی آزمونهای روانشناختی اطلاعات بدست میآورید، هم نحوهی پژوهش کردن در روانشناسی را خواهید آموخت. بنابراین، دورهی کارشناسی، مقدمهای برای ورود به دنیای جذاب روانشناسی است. در این دوره شما با علم روانشناسی به صورت کلی آشنا خواهید شد و یاد خواهید گرفت چگونه این علم را در سطح عمل، به کار بگیرید.
نکتهی بعدی که در تعریف مصوبه وزارت علوم مطرح شده است، توجه به فرهنگ بومی و دینی کشور است. همانطور که میدانید رشته روانشناسی، علمی است که خاستگاه آن به صورت رسمی برمیگردد به کارهای ویلهم وونت و آزمایشگاهش! در واقع باید گفت اکثراً روانشناسی را علمی غربی میدانند. اما این بدین معنا نیست که نمیشود این علم را در ایران به کار گرفت؛ بلکه باید نحوهی بومیسازی این علم را دانست و الزامات فرهنگی-بافتی را در آن لحاظ کرد. بهتر است اینطور بگوییم که یک دانشجوی روانشناسی، باید با فرهنگ، تاریخ و جامعهی خود آشنا باشد، به جهان اطرافش، گشوده نگاه کند و به استقبال تجربههایی برود که به او کمک میکند تا خود و سایر انسانها را بهتر بشناسد. اینجاست که میتواند محتوای علمی آموخته شده را در زندگی اجتماعی و فردی به کار بگیرد و به خود و سایر افراد جامعه کمک کند تا در زندگی، بهزیستی روانشناختی بیشتری را تجربه کنند.
رشته روانشناسی شامل چه درسهایی است؟
برای آشنایی بیشتر شما با رشته روانشناسی، درسهایی که در مقطع کارشناسی ارائه میشوند را نیز مرور میکنیم. اما قبل از آن بدانید که برای اخذ مدرک کارشناسی روانشناسی، باید 138 واحد تحصیلی را در حداکثر 8 نیمسال تحصیلی پاس کنید که شامل موارد زیر است:
- 72 واحد دروس پایه
- 36 واحد دروس تخصصی
- 10 واحد دروس اختیاری
- 20 واحد دروس عمومی
برای دریافت لیست دروس مقطع کارشناسی روانشناسی و آشنایی با واحدهای مختلف درسی روانشناسی کلیک کنید.
همانطور که در لیست دروس هم مشاهده کردید، تنوع دروس در مقطع کارشناسی زیاد است. این بدین معناست که در این مقطع، دانشجو باید پایهی علمی خود را تقویت کند و اطلاعات کلی دربارهی رشته روانشناسی را به صورت عمیق فرابگیرد. بهتر است دانشجویان در این مقطع، تمرکز خود را بر یادگیری هرچه عمیقتر دروس بگذارند و صرفاً به منابع دانشگاهی اکتفا نکنند. شما نیز اگر تصمیم دارید در این حوزه، فردی متخصص و علمی باشید، در کنار یادگیری منابع دانشگاهی و تعامل با اساتید، سراغ منابع علمی دیگر نیز بروید و خود را محدود به تجربههای دانشگاه نکنید! اما لازم است بگوییم در این مسیر عجول نباشید! قرار نیست یک شبه تمامی منابع علمی را مطالعه کنید. باید واقعبین باشید. بررسی محتواهای علمی سنگین و فراتر از سطح توانمندی، صرفاً شما را گیج خواهد کرد. بنابراین سعی کنید از تجارب اساتید خود استفاده نمایید و از آنها کمک بگیرید تا دید تحلیلگرایانهای به محتوای درسی بدست آورید و بتوانید این دانش و علم را در زندگی روزمره نیز به کار بگیرید. اما در ادامه نکاتی را خواهیم گفت که به شما کمک کند تا این دورهی تحصیلی را به شکل بهتری سپری کنید.
چگونه دورهی کارشناسی رشته روانشناسی را بهتر سپری کنیم؟
با خودتان روراست باشید!
اگر به قصد تمام شدن دورهی دبیرستان و ورود به دانشگاه و خلاص شدن از درس خواندن، روانشناسی را انتخاب کردهاید بهتر است سراغ این رشته نروید! به طور کلی تعداد زیادی از دانشآموزان غول بزرگ کنکور را شکست میدهند و با این خیال که دیگر از شر درس خواندن خلاص میشوم پا به دانشگاه میگذارند. اما باید بدانید این نگرش کاملاً اشتباه است. اگرچه در کشور ما، کنکور موضوعی است که اضطراب زیادی در دانشآموزان ایجاد میکند و درس خواندن را برای آنها دشوار میسازد، اما باید بدانید که پشت سر گذاشتن کنکور، پایان ماجرا نیست! بلکه سرآغاز مسیری است که نیازمند تلاش فراوان شماست. در رشتهی روانشناسی، تلاش و جستجوگری شما بسیار اهمیت دارد. روانشناسی رشتهای است که کسب تجربه در آن اهمیت فراوانی دارد و پاس کردن صرف واحدهای درسی، دانش و تخصص لازم را به شما نمیدهد. بنابراین هدفتان را از ورود به این رشته مشخص کنید. اگر صرفاً برای ورود به دانشگاه این رشته را انتخاب میکنید، بهتر است در انتخاب خود تجدید نظر کنید.
گشوده به تجربه و جستجوگر باشید!
به دنبال فرصت برای یادگیری باشید. شرکت در فعالیتهای جمعی و داوطلبانه، همکاری با اساتید، کارهای دانشجویی در مراکز مشاوره دانشگاه، کانونهای دانشجویی و … فرصت مناسبی است تا بتوانید دانش و مهارت خود را توسعه دهید. مطالعه کتابهای سایر حوزهها مثل جامعهشناسی، انسانشناسی، تاریخ و ادبیات به شما کمک میکند تا وسعت دید خود را افزایش دهید و از زوایای متفاوت جهان اطراف را مورد بررسی قرار دهید. یادتان باشد، صرفاً ورق زدن کتابهای درسی و قبول شدن در امتحانات برای این رشته کافی نیست. بلکه برای موفقیت در این مسیر، باید با عشق و علاقه، به دنبال کسب دانش باشید.
به دنبال کسب مهارت باشید.
فراموش نکنید علم و دانش به همراه مهارت، ترکیبی است که فرصت ورود به بازار کار را برای شما فراهم میکند. سعی کنید به دنبال کسب مهارتهایی باشید که میتوانند در خدمت دانش شما باشند! یک دانشجوی رشته روانشناسی باید مهارت برقراری ارتباط مؤثر داشته باشد. باید حل مسئله را یاد بگیرد و از خلاقیت خود استفاده کند. روحیهی کار تیمی را در خود پرورش دهد و همدلی کردن را بلد باشد! اما ماجرا فقط به اینها ختم نمیشود، مهارتهای دیگری مثل کار با نرمافزارهای مختلف، ساخت پادکست، تولید محتوا، ادیت ویدئو و … نیز از مهارتهایی هستند که به دانشجویان روانشناسی کمک میکند تا دانش خود را به نحو خوبی با دیگران به اشتراک بگذارند. در مقالههای آینده ماروم به طور جزئی دربارهی انواع مهارتهای ضروری برای دانشجویان با شما صحبت خواهیم کرد.
هدفتان را مشخص کنید.
این سؤال را از خود بپرسید که چرا سراغ این رشته آمدید؟ آیا میخواهید ادامه تحصیل بدهید؟ آیا با مدرک کارشناسی قصد ورود به بازار کار را دارید؟ آیا میخواهید یک درمانگر متخصص شوید؟ آیا قصد دارید به یک کار دولتی وارد شوید و در یکی از ارگانهای دولتی کار کنید؟ وقتی پاسخ به این سؤالها را بدانید به احتمال بیشتری در این مسیر ثابت قدم خواهید بود و انگیزهی بیشتری خواهید داشت. وقتی برایتان روشن باشد که به سمت چه مقصدی در حرکت هستید، گامهای هدفمندتری برخواهید داشت و دقیقاً خواهید دانست که باید چه کاری انجام دهید.
خود را برای ادامهی مسیر آماده کنید.
وقتی کاملاً متوجه شدید که تصمیمتان برای آینده چیست و هدفتان مشخص شد، به دنبال تجهیزاتی باشید که در این مسیر به شما کمک میکند. اگر قصد ادامه تحصیل دارید و میخواهید وارد مقطع کارشناسی ارشد شوید، گرایش مد نظرتان را انتخاب کنید. برای انتخاب گرایش، عجله نکنید. کاملاً طبیعی است که در این باره مردد باشید. شناخت گرایشهای متفاوت، تفاوتهای آنها، فرصتهای اشتغال و توانمندیهای مورد نیاز برای هر یک، به شما کمک میکند تا انتخاب هوشمندانهتری داشته باشید. ما در ماروم همراه شما هستیم تا بتوانید تصمیمگیری هوشمندانهتری داشته باشید. تنها کافی است در وبینار “گذر از کارشناسی به ارشد” (لینک به ثبت نام وبینار) شرکت کنید تا با شناخت بیشتر، این مسیر را هوشمندانه طی کنید.
منتظر چالشهای ذهنی باشید!
کاملاً طبیعی است که با پاس کردن واحدهای درسی و مطالعهی دروس مختلف، چارچوبهای ذهنیتان متزلزل شود! احتمالاً در ابتدا با مطالعهی هر درس و یادگیری هر مفهوم، به دنبال جستجوی آن در زندگی خود باشید. جالب است بدانید که اکثر دانشجویان رشته روانشناسی هنگامی که به واحدهای آسیبشناسی روانی میرسند و در کلاسهای این درس شرکت میکنند، فکر میکنند خودشان تمامی اختلالات روانی را دارند و آنها را به خود نسبت میدهند. یا هنگام مطالعه الگوهای تربیتی والدین، به دنبال تحلیل تجارب گذشتهی خود هستند! بنابراین فراموش نکنید که یادگیری برخی مفاهیم رشته روانشناسی و آگاهی از دنیای پیچیدهی روان، گاهی ذهن شما را با چالش مواجه خواهد کرد. این چالشهای ذهنی را با کمک گرفتن از اساتید حل کنید و به چشم فرصتی برای رشد به آن نگاه کنید.
کلام پایانی
مارومیهای عزیز! در این مقاله برای شما دربارهی رشتهی پر مخاطب و جذاب روانشناسی گفتیم. روانشناسی، رشتهای است که نه تنها به خودشناسی شما کمک میکند؛ بلکه با فراهم کردن فرصتهای متعدد شناخت جهان اطراف، یادگیری و کسب تجربه در آن بسیار لذتبخش است. چرا که در این رشته، رفتار و فرآیندهای ذهنی انسان مدنظر قرار میگیرد و از ابعاد متفاوت بررسی میشود. همانطور که در مقاله نیز اشاره کردیم، یادگیری و استفاده از روش علمی، به شما کمک میکند تا با دنیای وسیع علم، در ارتباط باشید. علاوه بر این میتوانید با پرورش مهارتهای سخت و نرم، این علم را به شکل منحصر به فرد خودتان، با دیگران به اشتراک بگذارید.
فراموش نکنید که قرار نیست همه چیز را در ابتدای مسیر بدست آورید! یادگیری مهارتهای مختلف و تقویت پایههای علمی، نیاز به زمان و تلاش کافی دارد. بنابراین تصور نکنید با پشت سر گذاشتن چند ترم تحصیلی، روانشناس مجربی شدید و میتوانید به دیگران راهکار دهید. در مسیر تحصیلی خود، واقعبینانه حرکت کنید و اجازه ندهید کارهای عجولانه و بدون تأمل، به آیندهی حرفهای شما لطمه وارد کند. اگر اطرافیان از شما درخواست تحلیل شخصیت، تفسیر گذشته و پیشبینی آینده داشتند؛ با احترام برای آنها توضیح دهید که با توجه به سطح فعلی دانش شما، انجام چنین تحلیلهایی شایسته نیست!
در نهایت به خود یادآوری کنید که دانشجویی، مسیری بی انتها است و هر لحظه، فرصتی برای یادگیری است. هر چقدر که مشتاقانهتر در این مسیر گام بردارید و به حوزهی مورد علاقهتان نزدیک شوید، تجربهی موفقتری خواهید داشت و شکستهای مسیر را نیز با جان و دل، خواهید پذیرفت. ماروم نیز در این مسیر همراه شماست و دربارهی مهارتها و تجهیزات ضروری برای قدم برداشتن در این مسیر، برای شما خواهد گفت.
معرفی نویسنده: زینب سیارفرد
کارشناسی روانشناسی را در دانشگاه بیرجند گذراندم و در حال حاضر دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی شناختی دانشگاه تربیت مدرس هستم.
خودم رو یک جستجوگر میدونم که به نوشتن علاقه داره و همیشه از شناخت جهان اطرافش به وجد میاد.
No comment