دشواری ارتباطات با ماسک در ایام کرونا! درباره‌ی اثر مک‌گورک چه می‌دانید؟

Woman in the city. Person in a mask. Coronavirus theme.

توصیه‌ی مهم این روزها برای همه‌ی ما استفاده از ماسک به منظور کاهش انتقال ویروس کرونا است. اگرچه استفاده از ماسک، توصیه‌ایست که متخصصان سلامت بر آن تأکید دارند، اما باید گفت، برقراری ارتباط و صحبت کردن با ماسک، می‌تواند چالش‌های زیادی به دنبال داشته باشد.

هنگام صحبت کردن با ماسک، چیزی که می‌شنوید با چیزی که می‌بینید هماهنگ نیست و این، کار شما را سخت می‌کند، در واقع به شما اجازه نمی‌دهد به راحتی روزهای قبل از کرونا و ماسک، مکالمه را دنبال کنید! تا جایی که حتی ممکن است، بسیاری از حرف‌ها را به درستی متوجه نشوید. در نتیجه، مغزتان شما را متقاعد می‌کند که چیزی را می‌شنوید که اصلاً گفته نشده! این اتفاق، به اثر مک‌گورک شناخته می‌شود.

اثر مک‌گورک چیست؟

این شیوه‌ی خاص ِ اشتباه در مکالمه را اولین بار هری مک‌گورک و جان مک دونالد معرفی کردند. در واقع اثر مک‌گورک زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در حین ارتباط کلامی، اینطور درک کند که لب‌های شخص مقابل، هماهنگ با چیزی که می‌گوید حرکت نمی‌کنند.

یعنی حرکات لب، با چیزی که می‌گوید هماهنگ نیست! بنابراین برای برخی از افراد، چیزی که می‌شنوند، با چیزی که در حقیقت گفته می‌شود، کاملاً متفاوت است، چرا که اطلاعات بینایی و آنچه می‌بینند، بر چیزی که می‌شنوند غلبه می‌کند و مغزشان را متقاعد می‌کند که دارند چیزی کاملاً متفاوت می‌شنوند.

پژوهش‌ها درباره‌ی اثر مک‌گورک

در یک پژوهش که توسط دانشمندان علوم اعصاب دانشکده پزشکی بیلور انجام شد، از آزمودنی‌ها خواسته شد که حین گوش دادن فیلم فردی که صدای “با…با…با” تولید می‌کند، چشمان خود را بسته نگه دارند. وقتی از شرکت‌کنندگان خواسته شد که چشم‌هایشان را باز کنند و همان فیلم را بدون صدا، از فاصله‌ی نزدیک تماشا کنند، آن‌ها اینطور گزارش کردند که به نظر می‌رسد فرد در حال تولید صدای “گا…گا…گا” است.

در قسمت نهایی آزمایش، همان فیلم مجدداً و این بار با صدا پخش شد. شرکت کنندگان این بار هم فیلم را می‌دیدند و هم آن را می‌شنیدند و آن‌هایی که به اثر مک‌گورک حساس بودند، اینطور گزارش کردند که صدای “دا…دا…دا” را می‌شنوند. واضح است که صدا، با سرنخ‌های بصری و شنیداری که از قسمت قبلی آزمایش گزارش کرده بودند، مطابقت ندارد.

این آزمایش در واقع، تصویری از اثر مک‌گورک را نشان می‌داد. این اثر در واقع به این علت اتفاق می‌افتد که مغز تلاش می‌کند تا آن‌چه را که فکر می‌کند می‌شنود را به چیزی که با اطلاعات بصری‌اش نزدیک است، حل کند.

ماسک چگونه مکالمه را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟!

وقتی حرف از استفاده از ماسک در این ایام به میان می‌آید، اثر مک‌گورک مفهومی است که می‌تواند به ما کمک کند که چرا ندیدن حرکت لب‌های فرد مقابل، می‌تواند فهم حرف‌های او را دشوار سازد و به ارتباط ما آسیب وارد کند؟ برای مثال، اثر مک‌گورک تأکید می‌کند که افراد برای فهم حرف‌های یکدیگر، هم از گوش‌هایشان و هم از چشمانشان استفاده می‌کنند، حتی اگر در برخی موارد به نتایج نادرستی ختم شود.

اگرچه شاید درست‌ باشد که وقتی دهان افراد، پوشیده باشد این اثر کمتر اتفاق افتد، اما نمی‌توان انکار کرد که بخش ضروری از اطلاعات ارتباطی در این صورت، از دست رفته، حرکات دهان و لب‌ها سهم مهمی در فرآیند ارتباطی دارند. پوشاندن صورت با ماسک، درک احساسات را دشوار می‌کند و بخش زیادی از اطلاعات ارتباطی را محدود می‌سازد.

ماسک نشانه‌های کلامی و غیر کلامی را مختل می‌کند!

به صورت معمول، در برقراری یک مکالمه، اطلاعات کلامی و غیرکلامی نقش مهمی را ایفا می‌کنند، اما استفاده از ماسک، هر دوی این منابع اطلاعاتی را محدود می‌سازد. برای نمونه، ماسک‌ها بخش زیادی از صورت افراد را می‌پوشانند، که این کار ما را برای دیدن لب‌ها و پردازش سایر اطلاعات غیرکلامی دشوار می‌کند.

در همین حال و علاوه بر این، صحبت کردن از پشت ماسک، صدای افراد را نیز کاهش می‌دهد. همه‌ی این عوامل دست به دست هم می‌دهند و مکالمه با ماسک را بسیار سخت می‌کنند. به علاوه باید گفت، در شرایط عادی، حالت لب‌ها و دهان شما، به نوعی حالات روحی شما را نشان می‌دهد، اما در چهره‌ای که با ماسک پوشیده شده، هیچکدام از این حالت‌ها مشخص نیست و تشخیص حالت روحی و شرایط روانی افراد، با اطلاعات محدود، دشوار است.

این شرایط به ویژه برای افراد کم شنوایی که اغلب برای درک حرف‌ها، نیاز به لب‌خوانی دارند بسیار دشوار است و این دسته از افراد برای تشخیص سخنان فرد مقابلشان، در حالی که ماسک دارد، چالش‌های زیادی دارند.

چگونه با وجود ماسک، ارتباط بهتری داشته باشیم؟

اگرچه کاملاً واضح است که افراد برای فهم یکدیگر، نیاز به اطلاعات بصری و شنیداری دارند، اما باید به دنبال نکاتی باشیم تا در این ایام، علی رغم وجود ماسک؛ ارتباطات مؤثری با دیگران برقرار کنیم. در این قسمت از مقاله برایتان نکاتی را در این خصوص آماده کرده‌ایم.

از زبان بدن استفاده کنید.

یک راه بسیار مؤثر که می‌تواند به ارتباط شما با وجود ماسک کمک کند، توجه به قسمت‌هایی از بدن و چهره‌یتان است که دیده می‌شوند. قسمت‌هایی مثل چشم‌ها، ابروها، دست‌ها و حالت بالاتنه که همه و همه می‌تواند شما را در این چالش یاری کنند!

تمامی این اعضا را می‌توانید به کار گیرید و با زبان بدن، ارتباط بهتری را پیش ببرید. بنابراین با استفاده از این موارد، در کنار استفاده از ماسک و رعایت پروتکل‌ها، ارتباط خود را آسان‌تر کنید. علاوه براین می‌توانید از نکاتی که در ادامه ذکر می‌شود نیز استفاده کنید:

ابروها: شما می‌توانید با بالا بردن ابروهایتان تعجب خود را نشان دهید و هنگام خشم، آن ها را شبیه به 7 در آورید! در واقع، استفاده از حرکات ابرو هم می‌تواند احساسات شما را نشان دهد و هم برای تفسیر احساسات و بیانات سایر افراد به شما کمک کند.
دست‌ها: شما همچنین می‌توانید از دست‌های خود کمک بگیرید و با تکان دادن آن‌ها، چیزی را که می‌خواهید نشان دهید، برای مثال، حرکت سریع دست‌ها می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این موضوع باشد که شما درباره‌ی چیزی هیجان زده هستید.
حالات بدنی: شیوه‌ای که شما می‌ایستید و حالت بدنتان نیز می‌تواند اطلاعات زیادی درباره‌ی احساساتتان نشان دهد. به عنوان مثال، حالت بدنی خمیده و افتاده، نشان از افسردگی و بی حوصلگی است. یا حالت بدنی با شانه‌هایی بالا و قامتی کشیده، حکایت از تنش یا آمادگی شما دارد.

بنابراین برای داشتن ارتباط بهتری با وجود استفاده از ماسک، نیاز است تا این جبران اطلاعاتی را توسط زبان بدن و به کارگیری نکات ذکر شده، انجام دهیم.

افراد کم شنوا، برای بهبود روابطشان با ماسک چه کنند؟

برای افرادی که مشکلات شنوایی دارند و یا کم شنوا هستند، ماسک‌هایی وجود دارد که با رویه‌ی شفاف، امکان برقراری ارتباط را آسان‌تر می‌کند و لب‌های کسانی را که حرف می‌زنند را نشان می‌دهد.

علاوه بر این با وجود فاصله گذاری فیزیکی و امکان برقراری ارتباطات به صورت مجازی و در فضای آنلاین، این دسته از افراد می‌توانند از بسترهایی استفاده کنند که امکان زیرنویس را داشته باشد. علاوه بر این، در این فضاها، امکان بزرگ‌نمایی صفحه و دیدن چهره و لب‌خوانی افراد نیز وجود دارد که این خود به نوعی، جلسات آنلاین را برای این افراد، آسان‌تر و در دسترس‌تر می‌کند.

برخی از افراد ارتباط با ماسک را ترجیح می‌دهند!

این نکته نیز اهمیت دارد که بدانیم، برای برخی از افراد صحبت کردن با ماسک را آسان‌تر می‌دانند. همانطور که پژوهشگران می‌گویند؛ برخی از افراد بیش از اندازه نگران بررسی بیانات چهره‌ای خود توسط دیگران هستند. برای این افراد، برقراری ارتباط با ماسک راحت‌تر است و استفاده از آن، ارتباطات آنان را کیفیت می‌بخشد.

مروری بر آنچه گفته شد:

اگرچه کاملاً روشن است که استفاده از ماسک، در این پاندمی، مؤثرترین راهکار برای جلوگیری از شیوع ویروس کروناست، اما باید گفت این مورد، چالش‌های بسیاری برای ارتباطات ما به دنبال داشته است.

کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم، آگاه بودن از این چالش‌ها و توجه کردن به آن‌هاست تا با کنترل آن‌ها، ارتباطات بهتری را داشته باشیم و مطمئن شویم محتوای مدنظرمان را در مکالمه منتقل کردیم.

در نهایت اگر هنوز هم شک دارید، می‌توانید از فرد مقابلتان بپرسید که آیا متوجه حرف شما شده و آیا کلامتان واضح به او منتقل شده یا نه؟ فراموش نکنید که تنها به کمی زمان و تلاش بیشتری نیاز دارید تا با وجود ماسک هم، ارتباط خوبی را پیش ببرید. مراقب سلامتی خود باشید و بی‌دغدغه، به یکدیگر کمک کنید تا این کمبودها را در این دوران جبران کنید.

روان‌خبر روانشناسی