درمان بین‌ فردی (IPT)، نوعی از روان‌درمانی کوتاه مدت است که به طور معمول 12 تا 16 جلسه طول می‌کشد و به منظور درمان افسردگی استفاده می‌شود. همانطور که از نام این درمان مشخص است، این شیوه از روا‌ن‌درمانی بر روابط بین فردی و تعاملات اجتماعی شما متمرکز است. مواردی مانند این که چقدر حمایت اجتماعی دریافت می‌کنید و این ارتباطات چگونه بر سلامت روان شما اثر می‌گذارند. درمان بین‌ فردی گاهی در شکل تغییر یافته‌ی زوج‌درمانی استفاده می‌شود، به ویژه در موقعیتی که مشکلات زناشویی نیز در افسردگی شما سهمی دارند. استفاده از این روش درمانی برای زوجین، سبب بهبود افسردگی و کاهش مشکلات ارتباطی آن‌ها می‌شود.

چرا این رویکرد درمانی اهمیت دارد؟

این شکل از روان‌درمانی مبتنی بر این باور است که افسردگی در بافت ارتباطی، رخ می‌دهد. به بیانی دیگر، ارتباطات شما می‌تواند به صورت بالقوه منجر به کاهش و یا افزایش افسردگی شما شود و احساس افسردگی، خود به نوعی می‌تواند بر روابط شما اثرگذار باشد. به همین ترتیب هدف روان‌درمانی بین‌ فردی، بهبود علائم افسردگی شما به واسطه‌ی ارتقاء کیفیت روابطتان با دیگران است. برخلاف سایر روش‌های روان‌درمانی برای افسردگی، IPT بر تعارضات درونی شما که ناشی از تجارب گذشته‌یتان است، تمرکز ندارد. بلکه بیشتر، بر روابط فعلی شما، شیوه‌ای که می‌توانند بر علائم افسردگیتان اثرگذار باشند و راهکارهایی که از طریق آن‌ها با بهبود کیفیت روابطتان، به سلامت روانی خود کمک کنید، متمرکز است. برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که درمان بین‌فردی می‌تواند از بروز افسردگی اساسی جلوگیری کند. علاوه براین دریافت مداخلات این رویکرد به صورت منظم، مانع عود کردن علائم افسردگی می‌شوند.

انواع مختلف درمان بین‌فردی برای افسردگی

انواع متفاوتی از روان‌درمانی بین‌فردی وجود دارد که برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند و شناخت آن‌ها اهمیت دارد:

• درمان بین‌فردی پویا

درمان بین‌فردی پویا (DIT) گاهی اوقات به عنوان ‌درمان بین‌فردی روان‌پویشی یا روان‌درمانی مبتنی بر ذهنی‌سازی نیز معرفی می‌شود. DIT به منظور شناخت بهتر و عمیق‌تر افکار و احساسات خود و دیگران استفاده می‌شود. این شیوه از درمان، به طور معمول، 16 جلسه در طی پنج ماه است.

• درمان بین‌فردی فراشناختی

درمان بین‌فردی فراشناختی (MIT)، یک رویکرد یکپارچه برای درمان اختلالات شخصیت با نشانه‌های برجسته‌ی بازداری هیجانی و اجتناب است. یک مطالعه‌ی 12 هفته‌ای نشان داد که مشارکت در این نوع درمان، به کاهش علائم افسردگی و شناسایی هیجانات کمک می‌کند.

درمان بین‌ فردی چگونه برای افسردگی اثرگذار است؟

از آنجا که IPT این رویکرد را با افسردگی پیش می‌گیرد، مداخله را با ارزیابی روابط بین‌ فردی آغاز می‌کند. این ارزیابی یک تاریخچه دقیق و جزئی از روابط مهم کنونی و گذشته‌ی شما را بررسی می‌کند. سپس این روابط بر اساس چهار حوزه اصلی، گروه‌بندی می‌شوند:

سوگ

افسردگی می‌تواند در پاسخ به از دست دادن یکی از عزیزانتان رخ دهد. اگرچه گذراندن پنج مرحله‌ی سوگ در این شرایط، طبیعی است، اما یک فقدان بزرگ می‌تواند با فرآیند “سوگ حل نشده” همراه باشد. این سوگی است که به تأخیر می‌افتد و مدت زیادی باقی می‌ماند، یا سوگی است که تحریف شده و یا ممکن است بدون احساسات همراه باشد، که جایگزین آن، سایر علائم افسردگی است. عواملی مثل بی‌خوابی و خستگی.

اختلاف نظر بر سر نقش‌ها

اختلاف نظر بر سر نقش‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که شما و افراد مهم زندگیتان، انتظارات متفاوتی از روابطتان داشته باشید. مثالی از این مورد را می‌توان اینگونه گفت که احساس می‌کنید همسرتان باید عواطف بیشتری را به شما نشان دهد یا درباره‌ی اتفاقات روزمره بیشتر با شما صحبت کند. این چرخه سبب می‌شود تا شما احساس افسردگی کنید و از این که انتظاراتتان عملی نشده ناراحت شوید.

جابجایی نقش‌ها

افسردگی همچینین ممکن است در دوره‌های زندگی و انتقال به دوره‌های جدید زندگی رخ دهد، زمانی که نقش شما تغییر کرده و شما نمی‌دانید که چگونه با نقش جدید سازگار شوید. ازدواج، طلاق، والد شدن و بازنشستگی، همه و همه از مواردی هستند که می‌توانند سبب بروز افسردگی شوند. (در این خصوص بخوانید: چگونه با افسردگی پس از بازنشستگی سازگار شویم؟).

کمبودهای بین‌فردی

اگر ایجاد و حفظ روابط با کیفیت بالا، برای شما دشوار است، IPT می‌تواند به شما کمک کند تا نقص‌های روابط بین‌فردیتان را شناسایی کنید. این می‌تواند شامل هرگونه احساس عدم کارآمدی باشد، از ناتوانی در ابراز هیجان‌ها گرفته تا سایر افکار و احساساتی که مانع برقراری روابط مؤثر می‌شوند. درمانگر به شما کمک می‌کند تا تشخیص دهید کدام یک از این موارد بیشترین سهم را در افسردگی شما دارد.  درمان تا آنجا پیش می‌رود که شما بتوانید با این مسائل در روابط بین‌فردی کنار بیایید و به سازگاری برسید.

نکاتی برای استفاده از درمان بین‌ فردی برای افسردگی

IPT در طیف وسیعی از اشکال مختلف در دسترس است، از جلسات گروهی گرفته تا جلسات فردی، به صورت آنلاین و یا حضوری. همچنین باید دانست که کاربرد این شیوه‌ی درمانی در کنار سایر روش‌های درمانی، مفید است. برای مثال، نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که تلفیق روان‌درمانی با مصرف دارو می‌تواند مؤثرتر از استفاده‌ی هر یک از آن‌ها به تنهایی باشد.

تاریخچه درمان بین‌فردی افسردگی

در دهه 1960، زمانی که این رویکرد برای اولین بار معرفی شد و توسعه یافت، بسیاری از متخصصان حوزه سلامت روان، افسردگی را “فرد-محور” مفهوم‌سازی کردند. به این معنا که افسردگی در بافت و محیط در نظر گرفته نمی‌شد. با این حال، برخی از متخصصان تشخیص دادند که ارتباطات یک فرد می‌تواند نقش مهمی برسلامت روانی او داشته باشد. این امر منجر به این شد که IPT توسعه پیدا کند و به عنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار گیرد تا به مراجعین کمک کند اثرگذاری روابطشان را بر زندگی، درک کنند. این هدف، دو جانبه بود: بهبود عملکرد اجتماعی مراجعین، کاهش احساس افسردگی آن‌ها.

از آن زمان تا کنون، اثرگذاری این رویکرد درمانی برای انواع گوناگون افسردگی با شدت متفاوت، مشخص شده است. IPT همراه با استفاده از دارو و تحت شرایط خاص، بسیار مؤثرتر خواهد بود. درمان بین‌فردی نشان می‌دهد که افسردگی همیشه مسئله‌ شخص نیست، بلکه می‌تواند ناشی از مسائل مربوط به روابط بین‌فردی باشد.

درمان بین‌فردی می‌تواند با تمرکز بر ابعادی از روابط شما که به بروز افسردگی منجر می‌شوند، در درمان افسردگی بسیار مؤثر باشد و به بهبود شرایط کمک کند. در برخی از موارد، حتی بهتر است که برخی از افراد مهم زندگی نیز به صورت مستقیم وارد فرآیند درمان شوند. روانشناس شما، به بهترین نحو می‌تواند به شما کمک کند که بدانید آیا این رویکرد درمانی برای افسردگی شما مناسب است یا نه؟ و یا اینکه بهتر است چه روش‌های درمانی، استفاده شود؟ فقط کافی است از یک روانشناس متخصص در این حوزه، کمک بگیرید. برای دریافت خدمات تخصصی، از این لینک استفاده کنید.